The Saṅ Hyaṅ Siksa Kandaṅ Karəsian

The Holy Precepts from the Hermitage Milieu

edited by Aditia Gunawan

Current Version: , 2022-03-18+01:00
Still in progress – do not quote without permission.

List of Witnesses

  • A: Perpustakaan Nasional, Jakarta, L. 630
    • Physical Description: Old Western Javanese Quadratic script on gebang
  • B: Perpustakaan Nasional, Jakarta, L. 624 & L. 1+
    • Physical Description: Old Sundanese script on lontar
  • EdASD : Atja & Saleh Danasasmita, eds. 1981. Sanghyang Siksakanda ng Karesian (naskah Sunda Kuno tahun 1518 Masehi). Bandung: Proyek Pengembangan Permuseuman Jawa Barat.

Metadata of the Edition

  • Title: The Saṅ Hyaṅ Siksa Kandaṅ Karəsian. The Holy Precepts from the Hermitage Milieu
  • Text Identifier: DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian
  • Edited by Aditia Gunawan
  • Copyright © 2019-2025 by Aditia Gunawan.

This project DHARMA has received funding from the European Research Council (ERC) under the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme (grant agreement no 809994).

1.

The Ten Accomplishments

1.1

A:1vndah nihan varahakna(1) saṅ sadu, de(2) saṅ mamet hayu, hana ta(3) saṅ hyaṅ(4) siksa kandaṅ karəsian ṅaranya, kayatnakna voṅ sakabeh, nihan ujar(5) saṅ sadu, ṅagəlarkən saṅ hyaṅ siksa kandaṅ(6) karəsian.

Here, as follows, is what will be taught by the holy man: the way de of one who searches weal. As regards what are called the holy precepts from the hermitage milieu saṅ hyaṅ Siksa Kandaṅ Karəsian, all people should exert themselves to follow them. These are the words of the holy man, revealing the holy precepts from the hermitage milieu.

1.2

ini saṅ hyaṅ dasa-krəta(7), kundaṅən(8) uraṅ reya(9), asiṅ nu dek nañjərkən(11) saṅ hyaṅ sasana krəta(10), pakənən(12) həbəl hirup, həbəl ñovana(13), jadyan kuras, jadyan(14) tahun, dəgdəg tañjər(15), jaya(16) praṅ ñovana(17) na uraṅ(18) reya.

These are the ten holy accomplishments saṅ hyaṅ dasa-krəta, which must be adhered to by all people. Anyone who starts to uphold the holy instructions of the accomplishments sasana krəta, is destined to be long-lived, to be of long youth, to have success in paddy fields kuras, to have success in cultivation, to stand firm, to win in battle — all people who do so will be youthful.

1.3

ini(19) byaktana(20) saṅ hyaṅ dasa-krəta(21) ṅaranya, kalaṅkaṅ saṅ hyaṅ dasa-sila(22), maya-maya saṅ hyaṅ dasa-marga, kaprətyaksaan na dasa-indriya, pakən ṅrətakən di(23) bumi lamba, di bumi parək(24).

This is the explanation of the ‘Ten Holy Accomplishments’: their are the shadows of the ten holy virtues saṅ hyaṅ dasa-sila, the reflections of the ten holy paths saṅ hyaṅ dasa-marga, the manifestations of the ten sense organs dasa-indriya, what is needed to make the mundane world and the present world prosperous.

1.4

ini pakən(25) uraṅ ṅrətakən bumi lamba, caaṅ jalan(26), pañjaṅ tajur, pakapradana(27), liñih pipir, caaṅ(28) buruan, aṅgəs(29) ma imah kaəsi, ləit kaəsi, parañje kaəsi, huma(30) kaomean, sadapan karaksa, palana ta hurip hirup(31), sove(32) varas, ñovana(33) saṅ mavaṅ rat(34), saṅkilaṅ di lamba, trəna, taru, lata, guluma(35), hejo(36) lembok tumuvuh, sarba pala vovohan(37), dadi na hudan(38) landuh(39), tahun tumuvuh, daek maka hurip na(40) uraṅ reya, iña eta saṅ hyaṅ sasana krəta, di lamba(41) ṅaranna.

This is what we need to make the mundane world prosperous: roads being well-lit, plantations being large, superior, but also the side yard being clean, the front yard being well-lit. Moreover, the house being full, the rice barn is full, the chicken coop being full, the dry rice-field being cultivated, the tap of palm trees being protected. The result is a life full of vitality, a long-lasting health, youthfulness of the ruler saṅ mavaṅ rat. Even in the mundane world, grasses, trees, climbing plants, bushes — all grown with fresh green leaves hejo lembok, all trees bearing fruit, falling fertile rains, growing seasonal crops; those will bring life for many people. That is what is called the holy instructions of accomplishment saṅ hyaṅ sasana krəta in the mundane world.

1.5

ini saṅ hyaṅ dasa-krəta(42), nu dipajarkən kalaṅkaṅ(43) saṅ hyaṅ dasa-sila(44) ta(45), ya maya-maya saṅ hyaṅ(46) dasa-marga ta(47), kaprətyaksaan na dasa-indriya.

These are the ten accomplishments, considered as the shadow of the ten good conducts. It is the reflection of the ten paths, the manifestation of the ten organs.

1.6

ini byaktana, cəli(48) ulah(49) baraṅ deṅe mo ma nu siəp dideṅe, kenana dora bañcana, saṅkan uraṅ nəmu mala, na(50) lunas papa naraka, heṅan lamunna(51) kapahayu ma, sinəṅguh(52) utama bijilna ti paṅrəṅə.

This is its explanation. Ears should not listen randomly to a discussion, if it is not fit to be listened to. For this is the gate of calamity, the reason we encounter misfortune mala, the payment lunas is punishment in hell. But if they are used appropriately, then the result, obtained from the ears, is considered optimal.

1.7

mata ulah(53) baraṅ(54) dələ, mo(55) ma nu siəp didələ, kenana dora bañcana, saṅkan uraṅ(56) nəmu(57) mala, na(58) lunas papa kalesa(59), heṅan lamunna(60) kapahayu ma, sinaṅguh utama bijil ti mata(61).

Eyes should not watch randomly any event, if it is not fit to be watched. For this is the gate of calamity, the reason we encounter misfortune, the payment is punishment in hell. But if they are used appropriately, then the result of watching is considered optimal.

1.8

kulit ulah dipake gulaṅ-gasehan, ku panas ku tiis, kenana(62) dora bañcana, saṅkan uraṅ nəmu mala, na(63) lunas papa naraka, heṅan lamunna kapahayu ma, sinəṅguh utama(64) bijilna ti kulit.

The skin should not be used jerkingly, due to hot and cold. For this is the gate of calamity, the reason we encounter misfortune, the payment is punishment in hell. But if it is used appropriately, the result obtained from the skin is considered optimal.

1.9

letah ulah salah nu dirasakən, kenana dora bañcana, saṅkan uraṅ nəmu mala, na lunas papa naraka, heṅan lamunna kapahayu ma, sinəṅguh utama bijilna ti letah.

The tongue should not be wrong in what is tasted. For this is the gate of calamity, the reason we encounter misfortune, the payment is punishment in hell. But if it is used appropriately, the result obtained from the tongue is considered optimal.

1.10

iruṅ ulah salah ambə, kenana dora bañcana, saṅkan uraṅ nəmu mala, na lunas papa A:3rnaraka, heṅan lamunna(65) kapahayu ma, sinəṅguh utama bijilna ti iruṅ(66).

The nose should not smell wrongly. For this is the gate of calamity, the reason we encounter misfortune, the payment is punishment in hell. But if it is used appropriately, the result obtained from the nose is considered optimal.

1.11

suṅut ulah baraṅ carek, kenana dora bañcana, na lunas papa naraka, heṅan lamunna(67) kapahayu ma, sinəṅguh utama bijilna ti suṅut.

The mouth should not speak randomly. For this is the gate of calamity, the payment is punishment in hell. But if it is used appropriately, the result obtained from the mouth is considered optimal.

1.12

ləṅən mulah baraṅ cokot, kenana dora bañcana, na lunas papa naraka, heṅan lamunna(68) kapahayu ma, sinəṅguh utama bijilna ti ləṅən.

The hands should not grasp randomly. For this is the gate of calamity, the payment is punishment in hell. But they are used appropriately, the result obtained from the hands is considered optimal.

1.13

suku mulah baraṅ tiñcak, kenana dora bañcana, na lunas papa naraka, heṅan lamunna(69) kapahayu ma, sinəṅguh utama bijilna ti suku.

The feet should not step randomly. For this is the gate of calamity, the payment is punishment in hell. But if they are used appropriately, the result obtained from the feet is considered optimal.

1.14

payu ulah dipake kətər, kenana dora bañcana,(70) na lunas papa naraka, heṅan lamunna kapahayu ma, sinəṅguh utama bijilna ti payu.

The anus should not be used rumblingly. For this is the gate of calamity, the payment is punishment in hell. But if it is used appropriately, the result obtained from the anus is considered optimal.

1.15

baga purusa ulah dipake kañcolah(71), kenana dora bañcana, na lunas papa naraka, heṅan lamunna kapahayu ma, sinəṅguh utama bijilna ti baga lavan purusa, ya ta sinaṅguh dasa-krəta ṅaranna, aṅgəs ma kapahayu(72) na dora(73) sapuluh, rampes tvah na uraṅ reya, makaṅuni tvah saṅ deva ratu.

The vulva and the penis should not be used for seducing, for this is the gate of misfortune, the payment is punishment in hell. But if it is used appropriately, the result obtained from the vulva and the penis is considered best. This is what is called the ten accomplishments.


2.

The Ten Devotions (dasa-prəbakti)

2.1

nihan sinaṅguh dasa-prəbakti ṅaranya, anak(74) bakti di bapa, sa(75), eve bakti di laki, 2, hulun bakti di pacandaan, 3, sisiya bakti di guru, 4, voṅ(76) tani bakti di vado(77), 5, vado bakti di mantri, 6, mantri bakti di nu naṅganan, 7, nu naṅganan bakti di maṅkubumi, 8, maṅkubumi bakti di ratu, 9, ratu bakti di devata, 0, devata bakti di hyaṅ, ya(78) ta sinaṅguh dasa-prəbakti ṅaranna, 0.

The following are called the ten devotions dasa-prəbakti: first, a child devoted to the father; 2, a wife devoted to her husband; 3, a servant devoted to the officers pacandaan; 4, a pupil devoted to his master; 5, a farmer devoted to the soldier; 6, a soldier devoted to the minister; 7, a minister is devoted to the one who naṅganan; 8, the one who naṅganan devoted to the governor; 9, the governor devoted to the king; 10, the king devoted to the gods; the gods devoted to the ancestors. They are called the ten devotions. 10.


3.

The Five Series

3.1

ini na lakukənən, talatah saṅ sadu jati, oṅkara nama sivaya(79), səmbahniṅ(80) hulun, di saṅ hyaṅ pañca-tatagata, pañca ṅaraniṅ lima, tata ma ṅaraniṅ sabda, gata ta ma ṅaraniṅ raga, ya eta na(81) pahayuən sareanana, pañcaksara(82) guru-guruniṅ janma, ka(83), pañcaksara(84) ma byakta, nu katoṅton(85) kavrətan(86), kacaksuh ku(87) indriya, guru ma panañaan na uraṅ reya, ña mana diṅaranan guruniṅ(88) janma, saṅmoha ma(89) saaṅgəsna(90) aya bvana.

This is what should be practised, the message from the true sage. ‘Oṅ, I give homage to Śiva! My veneration goes to the Holy Five tathagatas!’ Pañca means five, tata means sound, gata means passion. Those are which will become a virtue, all of them. The five syllables pañcaksara are the masters of men. The meaning is: the five syllables are manifest, being seen, experienced, observed by the senses. The master is the one to be asked by the people. That is why they are called the masters of men. As for ignorance, it exists since the world exists.

3.2

ini byaktana ṅaranya, ya pañca-byapara, saṅ hyaṅ prətivi, apah, teja, bayu, mvaṅ akasa, carek saṅ sadu mahapurusa, eta keh drəbya uraṅ, kaṅkən prətivi kulit, kaṅkən apah darah ciduh, kaṅkən teja panon, kaṅkən bayu tulaṅ, kaṅkən akasa A:4vkapala, iya prətivi(91) di sarira ṅaranya, ña mana dikaṅkənkən(92) ka(93) nu mava bumi, ya maṅupati dadi(94) prabu(95) rama rəsi disi mvaṅ tarahan.

This is the “evidence” for it, that is the five spheres of activity pañca-byapara: earth, water, fire, wind and ether. Words of the great holy man: “They are the substances of our bodies; the skin is the earth, the blood and the saliva are the water, the eyes are the light, the bones are the wind, the head is the ether. It the skin is called the earth in the body. While blood and saliva are called the water in the body, and so on. The reason why they are compared to world leaders, is that they take shape as the king, the elder rama, the hermit, the ritual expert disi, and the sailor”.

3.3

ini pañca-putra, prətivi(96) saṅ maṅukuhan, apah saṅ katuṅ maralah, teja saṅ karuṅ kalah, bayu saṅ sandaṅ grəba, akasa saṅ vrəti kandayun(97).

These are the five sons pañca-putra: saṅ Maṅukuhan is the earth, saṅ Katuṅ Maralah is the water, saṅ Karuṅ Kalah is the fire, saṅ Sandaṅ Grәba is the wind, saṅ Vrәti Kandayun is the ether.

3.4

ini pañca-kusika, saṅ kusika, di gunuṅ, saṅ garga di rumbut, saṅ mestri(98) di mahameru, saṅ purusa di mandiri, saṅ patañjala di pañjulan.

These are the five kusikas: saṅ Kusika on the mountain, saṅ Garga in the swamp, saṅ Mestri on Mount Mahameru, saṅ Purusa in Mandiri, saṅ Patañjala in Pañjulan.

3.5

lamunna(99) pahi kaopeksa saṅ hyaṅ vuku lima, na(100) bvana boa halimpu, ikaṅ desa kabeh, desa kabeh(101) ṅaranya, purba, daksina, pasirma(102), utara, madya.

If the holy five sections saṅ hyaṅ vuku lima are taken into account altogether, the earth would be in harmony, all its quarters of space. All quarters of space are east purba, south daksina, west pasirma, north utara, center madya.

3.6

purba, timur(103), kahanan hyaṅ isora, putih rupanya, daksina kidul, kahanan(105) hyaṅ(106) brahma(107), baṅ(108) rupanya, pasirma(109) kulvan(110)(104), kahanan hyaṅ mahadeva, kuniṅ rupanya(111), A:5rutara lor, kahanan hyaṅ visnu, hirəṅ rupanya, madya təṅah, kahanan hyaṅ sivah, anekavarna(112) rupanya, ña mana sakitu saṅ hyaṅ vuku lima di(113) bvana.

Purba is the east, the abode of the god Iswara, whose color is white. Daksina is the south, the abode of the god Brahma, whose color is red. Pasirma is the west, the abode of the god Mahadéwa, whose color is yellow. Utara is the north, the abode of the god Wisnu, whose color is black. Madya is the center, the abode of the god Siwa, whose color is multifarious. That is the reason why the five sacred section saṅ hyaṅ vuku lima in the universe are like that.

3.7

ini vuku lima di mahapandita, sandi ma karasa si tutur, tapa ma karasa si liṅlaṅ(114), luṅguh ma karasa si pagəh, prətyaksa ma karasa sy asəmbava(115), kaləpasən ma karasa si maṅdumi(116) tan kaduman, maṅhiṅi tan kahiṅanan(118)(117), sakitu vuku lima di mahapandita.

These are the five sections in the case of the great scholar. The secret is experienced by the one who is conscious si tutur; asceticism is experienced by the one who is pure si liṅlaṅ; posture is experienced by the one who is firm si pagəh; perception is experienced by the one who is capable sy asəmbava; liberation is experienced by the one who shares without receiving a share, who limits without being limited. The five sections in the case of the great scholar are like that.

3.8

nihan pavvitaniṅ krəta, sya saṅ devata lima, pahi ṅavakan ṅaran di maneh, pahi mirəṅəh rua di maneh, heṅan lamunna mo karaksa(119) ma, kady aṅganiṅ(120) vilut tuməmu vilutnya bənər tuməmu benernya, kitu keh eta, ku tvahniṅ janma mana krəta, ku tvahniṅA:5v janma mana na hayu(121).

As follows are the causes of accomplishment: they are the five gods, all embodying your name, all watching your form. But if the names and forms are not guarded, as if crooked meets its crooked, straight meets its straight. This is how it is: it is by human actions that it becomes accomplished, by human actions that it becomes good.


4.

The Acts of the servant (karmaniṅ hulun)

4.1

ini karmaniṅ hulun, sakajalan uraṅ hulun, karma ma ṅaranya pibudiən, tiṅkah(122) paripolah, sakajalan ṅaranya, maka takut maka jarot, maka atoṅ maka təaṅ, di tiṅkah di pitvahən, di ulah di pisabdaan, makaṅuni lamun di harəpən saṅ deva ratu pun(123).

These are the acts of the servant, every path taken by servants. The act means intellect and mode of conduct. Every path taken means: be fearful, be strength, be respectful, be honour, in behavior, in attitude, in action, in speech, especially when in front of His Majesty the king.

4.2

maka satya di kahulunan, mana(124) lokat dasa-kalesa, boa ruvat mala mari papa, kapaṅguhniṅ(125) kasorgaan.

We should be faithful in service, in order to wipe out the ten defilements dasa-kalesa, so that the impurity leading to sin will be annihilated, and heaven will be obtained.

4.3

lamun tətəiṅ(126) ṅavakan karmaniṅ hulun, kitu(127) eta ləvih madan usyat(128) titindih ukir, ditapa di luhur gunuṅ, kena palaraṅ ditapa, di na hunur(129) gajah hunur siṅha(130), dəkət(131) mahabañcana.

If you are excessive in practising the acts of the servant, that is worse than a monkey usyat occupying a hill, performing penance on the top of the mountain, for it is forbidden to perform penance on an elephant mound or a lion mound, near a great danger.

4.4

ini tvahniṅ janma, pigunaən na uraṅ reya, ulah mo turut saṅ hyaṅ siksa kandaṅ(132) karəsian, jaga raṅ dek luput iṅ na pañca-gati saṅsara(133), mulah carut mulah sok rereh(134), mulah ñaṅcarutkən(135) maneh, kaliṅana ñaṅcarutkən maneh ma ṅaranya, na(136) aya dipajar hantə, na(137) hantə dipajar vaya, na(138) iña dipajar lain, na(139) lain dipajar iña, ña karah hdapna(140) makira-kira, budi-budi, ṅajərum(141), mijahətan, eta byaktana ñaṅcarutkən maneh ta ṅaranna.

These are the actions of man that will be of use to all people. Do not fail to follow the holy precepts from the hermitage milieu! If we wish to be free from the five forms of reincarnation pañca-gati saṅsara, we should not be deceitful, should not have a habit of laziness, should not deceive ourselves. Deceiving ourselves means: what is present is considered absent, what is absent is considered present, what is true is considered not so, what is not so is considered true — so that his mind is scheming, pretending, deceiving, hurting. That is the explanation of being deceitful to ourselves.

4.5

ñaṅcarutkən sakalih ma ṅaranna, mipit mo amit, ṅala mo menta(142), ṅajumput(143) mo sadu, makaṅuni tu numpu(144) maliṅ, ṅəntal(145) ṅabegal, siṅ savatək cəkap carut, ya ñaṅcarutkən sakalih ṅaranna.

Being deceitful to other people means: plucking without asking permission, taking without asking, picking without requesting, let alone looting, thieving, plundering, robbing, everything that counts as impudent and deceitful. Those are called being deceitful to other people.

4.6

saṅuni tu meor, ṅodok, ñopet(146), ṅarəbut, ṅarorogoh, papañjiṅan,A:6v makaṅuni ṅotok ṅovo, di pamajikan, di paṅhulu tandaṅ, makaṅuni di tohaan di maneh, itu ləvih mulah dipiguna, dipitvah ku uraṅ hulun.

And also infiltrating, grabbing, pilfering, seizing, groping, sneaking, let alone hanging around with a host, with a dignitary, let alone with one’s own master. That should even less be done, be practiced by the servants.

4.7

ulah mo pake na sabda atoṅ təaṅ guru basa, bakti suksila di pada janma, di kulakadaṅ baraya, makaṅuni di tohaan uraṅ, suku ma pake disila, ləṅən ma pake umun.

We should not fail to practice polite, respectful, and refined words, to be humble and well-mannered to fellow humans, to family and relatives, let alone to our master. Use our feet to sit politely, our hands to pay respect.

4.8

jaga raṅ pacarek dəṅ menak dəṅ gusti(147), dəṅ buhaya iṅ kalih, dəṅ astri(148) laraṅan, makaṅuni dəṅ tohaan uraṅ, jaga raṅ digunakən(149), mulah surah di tinəṅ uraṅ, saṅuni salah tembal, kajəəṅ səmu mo suka ku tohaan uraṅ, ulah, pamali, bisi urug bənaṅ ditapa, hilaṅ bənaṅ cakal bakal, bisi ləṅit batri hese, kapaṅguh ku saṅ hyaṅ jagat saṅsara, katigraA:7rha ku saṅ deva ratu.

If we talk with a nobleman, with a gusti, with the lover of someone else, with a forbidden woman, let alone with our master; if we are employed by them, we should not be angry in our minds, let alone answer wrongly, an expression of discontent visible to our master. Don’t! It is forbidden! The result of asceticism may fail! The result of the ancestors ? cakal bakal may be lost! The results of hard work may be lost! We will be met by the god of worldly misfortune, fined by His Majesty the king.

4.9

lamun hamo satya di tohaan uraṅ, aṅgəs(150) ma jaga raṅ vaya di kagəriṅ, jaga raṅ palay, jaga raṅ irəg, duga-duga majar maneh tətəiṅ(151) amat, mana dipajar satya di kahulunan, heṅan jaga raṅ cəta ma mulah luhya, mulah kuciva, mulah ṅontoṅ(152) dipivaraṅ, mulah hiri mulah dəṅki, dəṅ dəṅən sakahulunan, makaṅuni ñəəṅ nu mənaṅ pujyan(153), mənaṅ parəkan, ñəəṅ nu dineneh ku tohaan, teka dek ñətñot(154) tinəṅ uraṅ, hayva, pamali, kapamalyanana(155) karah, jadi əluh(156), barəh hate, hamo bənaṅ ditambaan(157), jampe mo matih, paksa mo mrətyaksa, ja hantə(158) katurutan(159) saṅ hyaṅ siksa kandaṅ karəsian.

If we are not faithful to our master, for instance if we are in a sick state, if we are tired, if we are careless, then let’s honestly acknowledge that we have been very disgraceful, so that we are acknowledged to be faithful in service. But if we act, we should not be weak, we should not fall short, should not refuse when being ordered, should not be envious or malicious with those engaged in the same service, especially when seeing someone who gets praise or gets an audience parəkan; seeing someone who is favored by the master, then our thoughts may become overheated. They should not, it is forbidden! Its being forbidden leads to tears, the heart wounded without being able to be cured, mantras being ineffective, intentions not becoming reality, because the holy precepts from the hermitage milieu are not adhered to.

4.10

kitu jaga raṅ naṅganan(160), mulah kira-kiA:7vra digəlaṅan, jaga raṅ kagəlaṅan, mulah mo bakti di nu naṅganan, kena itu tanda(161) saṅ deva ratu.

Likewise, if we are naṅganan, do not reprimand us discreetly. If we are reprimanded, we must not fail to be devoted to the naṅganan, because he is the agent tanda of His Majesty the king.

4.11

jaga raṅ kəna pañuruhan, mulah mo raksa saṅ hyaṅ siksa kandaṅ karəsian, pakən uraṅ satya di pivaraṅan, heṅan lamun nu ṅalor ṅidul ṅulon ṅetan, gəs ma mulah si vok cante(162), mulah si mur cante, mulah si mar cante, mulah darma cante, ya ta sinaṅguh saṅ hyaṅ catur-yatna ṅaranya.

If we are under orders, we should not fail to maintain the Holy Precepts from the Hermitage Milieu, so that we are faithful to the commandments. But as regards the one who goes north, south, west, east, he must not si vok cante, must not si mur cante, shall not become si mar cante, shall not become darma cante. Those are called four considerations catur-yatna.

4.12

ini kaliṅana, si vok cante ma ṅaranna, kavujukan ku hakan inum, si mur cante ma ṅaranna, salimaha milu(163) ṅaramankən(164) nu maliṅ, nu ṅarəbut, nu meor, ya salah doṅdonan ṅaranya, si mar cante ṅaranna(165), ṅala dagaṅan, mas pirak lalambaran, hantə diA:8rtitah ku nu mivaraṅ, ya salah sadeya(166) ṅaranna, darma cante ma ṅaranna, daranan di kacəcəb tohaan uraṅ, disuruh ñokot, ṅadarat, matyan nu tan yogya ka(167) tohaan, gumanti ya ṅisəsan, kena vagəy, kena kulakadaṅ, kena baraya, eta ulah dipiguna, kena pamali salah binarih ṅaranna, itu darma cante ṅaranna, eta mulah dipitvah(168) ku uraṅ(169) hulun, bogoh di kacəcəb, cəcəb di kabogoh, itu tan yogya dipitvah ku uraṅ hulun.

This is the meaning. Si vok cante means easily tempted by food and drink. Si mur cante means guilty of participating in making those who steal, who confiscate, who deceive, spread in all directions; it is called the wrong destination. Si mar cante means to take merchandise, sheets of gold and silver, even if it is not ordered by the commander; it is called wrong purpose. Darma cante means tolerant of what is detestable to our master. He is ordered to fetch someone, to go by foot to pick up someone, and to kill those who are unfit for our master, but instead he becomes more careful, because they are friends, family, and relatives. That should not be done, for what is called the wrong binarih ? is forbidden; it is called darma cante. Those things should not be practiced by the servants: to love the detestable, to detest the lovable. They are improper to be practiced by the servants.

4.13

ini pakən uraṅ nurut ka tohaan, pakən uraṅ pañjaṅ dipihulun, pakən uraṅ həbəl diasa ku tohaan uraṅ, turut saṅ hyaṅ siksa kandaṅ karəsian, birəṅəh na paṅA:8vhulu tandaṅ, lamunna(170) ñəsəl tohaan, milu uraṅ ñəsəl dəi dəṅ tohaan, lamunna(171) muji tohaan, milu uraṅ muji dəi dəṅ tohaan, lamun hamo ma bisa(172) milu muji milu meda dəṅ tohaan, tosta ciṅciṅ təhər(173) uraṅ bakti ka tohaan.

This is so that we obey the master, so that we are long taken as servants, so that we are always controlled by our master: follow the holy precepts from the hermitage milieu! pay attention to the dignitary! If the master scolds someone, we too should participate in scolding with the master. If the master praises someone, we too should participate in praising with the master. If we cannot participate in praising or participate in being furious with the master, it is better that we keep quiet while devoting ourselves to the master.

4.14

jaga raṅ ləmpaṅ ṅalasan, baju simbut paṅadva, dataṅ ma ka sisi, sakarajən dibaju, disimbut(174), lamun hamo dəṅ tohaan, isəskən na siksa kandaṅ karəsian(175), siksaanana(176) ta, ulah dek ṅundər(177) ka huma beet sakalih, ka kebon sakalih, hamo ma bənaṅ uraṅ laku sadu.

If we walk into the forest, we should wear an upper garment, a lower garment, and a combination. When coming to the seaside, we wear upper and lower garments sakarajən. When not with the master, we must be careful about the holy precepts from the hermitage milieu. Their precepts are: don’t go harvesting legumes from other people’s small fields, from other people’s gardens, except by virtue of our having asked permission.

4.15

salaṅ kəboan iṅ alas, kayu batri naṅtu, bvah bənaṅ ṅararaṅgean(178), taṅgəhan(179) suluh, turuban supa, caṅrədan təvvan, odeṅ, ñəruaA:9rn, eṅaṅ, ulam, parakan, siṅ savatək babayan, ulah uraṅ baraṅ ala, saṅuni tu nurunkən(180) sadapan sakalih, ulah eta dipiguna, kenana puhuniṅ dosa, taṅkalniṅ papa kalesa.

A rope on a forest garden, wood that has marked by a string, fruit that has been bunched together, firewood that stands ready, a covering for mushrooms, hives or nests of various bees təvvan, odeṅ, ñəruan, of wasps eṅaṅ, of woodworm ulam, a fishing dam parakan — all kinds of ownership marks babayan: we should not take them carelessly, let alone bring down other people’s taps. That should not be done, for it is the origin of guilt, the source of suffering and misery.

4.16

jaga raṅ nəmu jalan, gəde(181) beet, baṅat dicaṅcut(182) dipaṅadva(183), sugan uraṅ pajəəṅ dəṅ gusti, dəṅ(184) mantri, ulah mo paṅidalkən, paṅadoṅkoṅkən(185), lamun bujaṅga brahmana(186), viku haji, maṅkubumi, anak ratu, bəṅhar(187) kokoro, makaṅuni(188) guru loka, ulah mo paṅidalkən(189), paṅdəukən(190), kena(191) itu guru saṅ prəbu.

If we find a road, large or small, we should quickly wear loin-cloth or a combination, as we might be faced with gustis or with mantris. We should not fail to move to the left and bend down. If we meet with bujaṅgas, brahmans, royal ascetics, governors, princes, rich or poor, especially guru lokas, we should not fail to move to the left and sit, for those are the teachers of the king.


5.

Rules of Interaction for Men and Women

5.1

iṅətkən na siksa kandaṅ karəsian, dəṅ isəskən(192) na haloan, ulah dek ṅərikən(193) astri(194) laraṅan sakalih, rara hulañjar, bisi(195) kəna ku haloan A:9v si paṅhavanan, makaṅuni ṅarovaṅ taṅan, sapaṅluṅguhan(196) di cataṅ, di bale, di təpas(197), patutuṅgalan, haloan si paṅluṅguhan(198) ṅaranna, patañjər-tañjər di pipir, di buruan, patutuṅgalan, ya(199) haloan si panataran(200) ṅaranna, nembalan nu batuk, nu ṅadehem, nu ṅarəhak, makaṅuni(201) ambu iṅ kalih ṅavih, ya ləmbu aṅgala(202) ṅaranya, ñanda di urut saṅ(203) hyaṅ kalih dəuk, di tihaṅ, di kayu, di batu, ñəəṅ iña aṅgəs diri disilihan ñanda, ṅaranna ləmbu aṅgasir(204), itu keh na iṅətkənən(205), lamun dek luput ti(206) naraka.

Keep in mind the Precepts from the Hermitage Milieu, and beware of adultery. Do not go and whimper about the forbidden women of others, widowed maidens, for [you] might be guilty of ‘adultery of the road’; especially [do not go and] hold hands, sharing a seat on a tree trunk, on a couch, in a shelter (təpas), one with another. [It] is called ‘adultery of the seating place’. Standing face to face by the side of the house, in the yard, one with another. It is called ‘adultery of the yard’. Answering someone who coughs, who is clearing the throat, who is expectorating, especially someone else’s mother’s song. It is called ‘the roaring cow’ (ləmbu aṅgala). Resting on the place where the other one has sat — on a post, on a tree, on a stone — [after] seeing her having gotten up then replacing them to lean, that is called ‘the rubbing cow’ (ləmbu aṅgasir). Those should be remembered, if we want to free ourselves from hell.

5.2

saṅuni sapaṅinəpan, sapamajikan, satəpas, sabale, dəṅ saṅ hyaṅ kalih, dəṅ astri(207) laraṅan sakalih, ṅaranna kəbo sapitunahan(208), iña(209) keh na(210) iṅətkənən,A:10r sinaṅguh ulah pamali ṅaranna.

And also joining together in one lodging, one residence, one shelter, one couch, with other women (?), with forbidden women of someone else; it is called ‘the buffalo in one pen’ (kəbo sapitunahan). Those are the things to be kept in mind. They are called forbidden acts.

5.3

kitu keh lamun uraṅ dek paparan, hayva(211), ulah dek diturut(212) ku hulun sakalih, lamun uraṅ(213) dek maan iña ma, maka(214) majar ka paṅhulu-tandaṅna(215), lamun(216) kapicaya(217) ma, samayakən, ku gəriṅna(218), ku paehna, ku ləṅitna, poroc(219) mati sareyana eta ma(220), baan, hamo tu aya na pidosaən, ja(221) kolot na samaya manan na(222) agama, hamo ma dipicaya, ulah, lamunna(223) kədə ma dek maan iña, gəriṅ ma nuluṅ, paeh ləṅit ma ṅagantyan(224), sakadəgdəgna(225), samaṅkana kayatnakna(226).

In the same way, if we are going on a journey, we shouldn’t [do that], shouldn’t desire to be followed by the servants of someone else. If we desire to take them, we should ask their master. If they are trusted [servants], [we should] make an oath (as to our liability) for their sickness, for their death, for their loss, [for their] passing away and dying, in any way whatsoever. If that [be the case], we should take [them]. There is no one who may be blamed, for an oath is more eminent than [written] law (agama). If they are not trusted [servants], then we should not! If we insist on taking them, we should help them when they are sick, we should redeem them individually (? sakadǝgdǝgna) if they are dead or lost. All of that should be taken into account.


6.

Taking Pleasure in Work

6.1

nihan muvah jaga raṅ kadataṅan ku same, paṅuraṅ(227), dasa, calagara, upəti, paṅgərəs rəma, maka suka gəiṅ(228) uraṅ, maka rasa(229) kadataṅan ku kula-kadaṅ, ku baraya(230), ku adi lañcək, anak mitra(231) suvan kaA:10vponakan, sakitu eta kaṅkənna(232), ṅan lamun aya paṅhaat uraṅ, kicap inum simbut(233) cavət sakadrəbya(234), maka(235) rasa puja ñaṅraha(236), ka hyaṅ(237) ka devata.

Further, as follows: if we are visited by the same, paṅuraṅ, dasa, calagara, upəti paṅgərəs rəma, our thoughts should be cheerful, we should feel as though being visited by family, relatives, younger and elder siblings, children, friends, children of younger siblings (suvan), children of elder siblings (kaponakan). That is the metaphor for it. But if we have things to share, [such as] food, drink, blankets, clothes [or] anything that we own, we should feel as though making offerings and giving reception to the ancestors and gods.

6.2

aṅgəs(238) ma jaga raṅ digunakən(239), ka gaga ka savah, ka seraṅ agəṅ, ṅikis, marigi, ṅandaṅ(240), ṅaburaṅ(241), marak, munday(242), ṅadodoger(243), mapayaṅ(244), ñair biñcaṅ(245), siṅ savatək guna tohaan, ulah suṅsut, ulah surah, ulah purik(246) dəṅ gariṅsiṅ(247), pahi sukakən(248) sareyanana, maka rasa guna uraṅ.

Moreover, if we are employed [to go] to the dry rice field, to the paddy field, to the great paddy field (seraṅ agəṅ); fencing, digging a trench, putting animals into the pen, making snares, dam fishing, fishing with a casting net, fishing with a line (?, ṅadodoger), fishing with drag-net (mapayaṅ), fishing with a sieve (ñair), ensnaring animals by two people (? biñcaṅ) — any kind of employment for the master, we should not be displeased, we should not be temperamental, we should not be angry or fuss. We should enjoy it all. We should mean our tasks.


7.

Travel Etiquette

7.1

ṅan lamun(249) uraṅ pulaṅ ka dayəh, ulah ṅisiṅ di piṅgir(250) jalan, di sisi imah di tuṅtuṅ(251) caaṅna, bisi kaambə(252) ku menak ku gusti(253), saṅuni(254) tu ku(255) nu buṅah-baṅah(256), bisi kasumpah(257) kapadahkən(258), ambu bapa paṅguruan(259), kapapas ku(260) nu karolot, ku tvah uraṅ gagabah, ṅan lamun A:11r nurut(261) saṅ hyaṅ siksa ma(262), ṅisiṅ(263) ma tujuh ləṅkah(264) ti jalan, kiih ma təlu(265) ləṅkah(266) ti jalan, boa(267) mo nəmu picarekən sakalih, ja uraṅ(268) ñaho di(269) ulah pamali, ka, ulah(270) ma duka, pamali ma paeh(271).

However, if we are returning home, we should not defecate on the edge of the road, by the side of the house, on its bright end, as it may be smelled by a nobleman [or] by a gusti, not to mention by people who do not pay attention; as it may be that [we] are cursed [and] assailed by [our] mother, father [and] teachers, be opposed by the elders, because of our reckless deeds. But if [we] obey the holy precepts, [we] defecate seven steps from the road [and] urinate three steps from the road. May [we] not meet with criticism from other people, as we know ulah pamali. The meaning is: ulah means sorrow, pamali means death.

7.2

dəṅ jəṅjəəṅ gagavar, pucuk(272) tambaluṅ(273), sugan tampyan daləm, kandaṅ(274) laraṅ(275), bale laraṅan, makaṅuni ṅalaṅ sinaṅ, mapag ṅalivat ratu macaṅkrama(276), kena itu paranti(277) dosa, jaga raṅ asup daləm, maka rea liək(278), sugan ṅarumpak(279), nəbuk, nəmbuṅ, məgatan(280) jajaran.

Furthermore, [we should] watch out for rope barriers (gagavar), the ends of snares (? pucuk tambaluṅ), or possibly court reservoirs, forbidden pens, forbidden pavilions — all the more so for obstructing light, for coming across [or] passing the king [when he is] walking about, because those are the places where offense is liable to happen. If we enter the court, we must often look [in all directions], as it may be that we are trampling, bumping, hitting [or] cutting a line.

7.3

jaga raṅ(281) dəuk ulah salah harəp, maka rampes(282) disila, dəṅ sugan uraṅ dibaan lemek ku tohaan, tinəṅkən(283) picarekən(284) uraṅ, asiṅ siəp(285) ma kasuka na(286) tohaan, dəṅ maka ilik-ilik A:11v di na turutanən, mantri, gusti, kasasa(287), bayaṅkara, nu marək(288), paṅalasan, juru lukis, pande daṅ(289), pande(290) mas, pande gəlaṅ, pande(291) vəsi(292), juru vidaṅ(293), vidu(294), vayaṅ, kumbaṅ, gəndiṅ(295), tapukan(296), bañolan(297), pahuma, pañadap, pañavah, pañapu, belamati, juru moha(298), barat katiga, pajurit, pañumpit(299), pamanah, pamraṅ(300), paṅuraṅ dasa calagara, rare aṅon, paceleṅan, pakotokan, palika, prətələm, siṅ savatək guna, aya ma nu satiya di guna di(301) kahulunan, eta keh na turutanən, kena(302)(303) eta ṅavakan tapa di nagara.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


8.

Role Models

8.1

aya ma na uraṅ nu kasəsəl ku tohaan, eta keh ulah diturut tvahna, bisi(304) uraṅ kasəsəl dəi, ini babandiṅna, upama janma ləmpaṅ(305) ṅalaA:12rsan, niñcak cucuk, tiñcak keh dəi ku uraṅ, sarua sakitanana(306), ña mana aya ma na uraṅ nu kapuji, si caṅciṅan, si laṅsitan, paka pradana(307), emet imət rajən ləkən, satya di guna tohaan, eta ma(308) turut tvahna dəṅ gunana, boa tu(309) uraṅ kapuji dəi.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

8.2

aya ma na janma(310) rampes ruana, rampes tiṅkahna(311), rampes tvahna, turut saagəṅna(312), kena itu sinaṅguh(313) janma utama ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

8.3

aya ma(314)(315) janma rampes ruana, goreṅ tvahna, irəg tiṅkahna(316), itu dara jəəṅ rvana, ulah diturut tvahna(317).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

8.4

aya ma janma goreṅ rvana, irəg tiṅkahna(318), rampes tvahna, itu ma(319) mulah diturut tiṅkahna(320), dara sok jəəṅ rvana, turut ma tvahna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

8.5

aya ma janma goreṅ rvana, irəA:12vg tiṅkahna(321), goreṅ tvahna, itu ma caruniṅ(322) bumi, silih diri na uraṅ sabuvana, ṅaranna(323) calaniṅ(324) janma.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

8.6

itu keh na iṅətkənən, hala, hayu, goreṅ, rampes, ala guru(325), ini paṅiṅətna(326), aya ma janma(327) paeh maliṅ, paeh papañjiṅan(328), paeh ṅabegal(329), paeh meor, siṅ savatək cəkap carut, eta jəəṅ(330) kena ulah(331) diturutan, ya eta kaṅkən guru nista ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

8.7

aya dəi(332), lamun(333) uraṅ ñəəṅ nu ṅavayaṅ(334), ṅadeṅekən nu mantun(335), nəmu siksaan(336) ti na carita, ya kaṅkən guru paṅguṅ ṅaranna, lamun uraṅ nəmu siksaan rampes(337) ti nu maca ma(338), ya kaṅkən guru taṅtu ṅaranna, lamun mirəṅəh bənaṅ dikuryak ma, ukir-ukiran, paparahatan(339)A:13r, papaduṅan, tutulisan, sui naña ka nu dikuryak(340), təmu ku rasa soraṅan, ku bənaṅna ilik di guna sakalih, ya kaṅkən guru vrəti(341) ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

8.8

nəmu agama ti anak, ya kaṅkən guru rare ṅaranna, nəmu darma ti aki ma(342), ya kaṅkən guru kaki ṅaranna, nəmu darma ti lañcək ma, ya kaṅkən guru kakaṅ(343) ṅaranna, nəmu darma ti toa ma, ya kaṅkən guru uva ṅaranna, nəmu darma ti gəsan luməmpaṅ(344), di lambur(345), di gəsan(346) ṅavəṅi, di gəsan ərən, di gəsan majik ma(347), ya kaṅkən guru havan ṅaranna, nəmu darma ti induṅ bapa(348), ya ta(349) guru kamulan ṅaranna, makaṅuni lamun hatur ti(350) mahapandita(351), ya kaṅkən guru kautamaan(353), ya kaṅkən guru kamulyan(354), ya kaṅkən guru kaprəmanaan(355), ya kaṅkən guru kaupadesaan(352), ya ta sinaṅguh catur-utama ṅaranna, ña mana kitu(356), lamun aṅgəs(357) dikarmaniṅ akarma(358), ditvahniṅ(359) atvah, aṅgəs(360) pahi kailikan, nu gopel nu rampes, nu hala(361) nu hayu.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


9.

Praise and Insult

9.1

kitu lamun aya nu muji uraṅ, sui ta suka gəiṅ(362) uraṅ, gumanti pulaṅkən ka nu muji, pakən(363) uraṅ mo kapətəṅan(364) ku pamuji sakalih(365), lamun(366) uraṅ daek dipuji ma, kadyaṅganiṅ galah dava sinambuṅan(367) tuna, rasa atoh ku na pamuji(368), aṅgəs(369) ma dipake haṅkara, ja ṅarasa maneh aya di imah di(370) maneh, ku hakan, ku inum, ku suka, ku boga(371), ku pakaraṅ, teka dipake aṅgəhan(372), eta kaṅkən galah dava ta, eta kaṅkən pare hapa ta ṅaranna.

9.2

A:14rkitu lamun aya nu meda uraṅ, aku sapameda sakalih, ña mana kadyaṅganiṅ galah cəndək(373) tinugəlan təka, upamana uraṅ kudil, eta kaṅkən cai pamandyan, upamana uraṅ kurit, kaṅkən dataṅ nu ṅamiñakan, upamana uraṅ poño, kaṅkən dataṅ nu mere kejo, upamana(374) uraṅ haB:5vnaaṅ, kaṅkən dataṅ nu(375) mavakən(376) arocən(377), upamana(378) uraṅ handəəl(379), kaṅkən dataṅ(380) nu mere(381) səpahən, ya(382) sinaṅguh pañca(383) parisuda ṅaranna, eta kaṅkən galah cəndək(384) tinugəlan tika(385).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

9.3

lamun maka suka rasa(386) uraṅ, kaṅkən pare bərat saṅga(387), boa maka hurip na uraṅ reya, ja katəmu vvitniṅ(388) suka lavan(389) enak, saṅkilaṅ(390) nu ṅupat uraṅ salah(391), ala pañaraman, aya tvah A:14vuraṅ ma ərənan, hantə tvah uraṅ ma uṅaṅ(392) ambu bapa paṅguruan(393), kaliṅane janma(394) ṅaranna, ya sinaṅguh paramarta(395) visesa, ṅa(396), ya kaṅkən deva maṅjanma ṅaranna, ña(397) saṅpurnasarira, ña vvitniṅ(398) hayu, ña(399) puhuniṅ(400) bənər.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


10.

The enhancement of action

10.1

ini paṅimbuhniṅ tvah, pakən mo tivas sakala(401) maṅhurip, pakən vastu di imah di maneh, emet imət, rajən ləkən, paka prədana, mo rogol-rogol(402), purusa riṅ savidagda(403), hapitan karavaleya, caṅciṅan, laṅsitan.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

10.2

jaga raṅ ṅajadikən gaga savah, tihap ulah saṅsara, jaga raṅ ñiən kəboan(404), tihap mulah(405) ṅundər(406) ka huma beet sakalih, ka huma ləga sakalih, hamo(407) ma bənaṅ(408) uraṅ laku sadu bema menta(409), cocooan ulah tihap məli mulah tihap nukər(410), pakaraṅ ulah tihap(411) ṅiñjəm(412), A:14r simbut(413) cavət mulah(414) kasaratan(415), hakan inum ulah B:17v kakuraṅan, anak eve pituturan, sugan dipajar(416) durbala siksa(417), yatnakən(418) saṅ hyaṅ siksa kandaṅ karəsian, jaga raṅ hees tamba(419) tunduh(420), ṅinum tvak(421) tamba(422) hanaaṅ, ñatu tamba(423) poño, ulah uraṅ(424) kajoṅjoṅan(425), tinəṅkən mariṅ na(426) hantə, saṅuni tu ku anak ku(427) eve, mulah dek kapalikətan, sugan hamo(428) sapitvahən, rampes ma bənaṅ uraṅ ñaraman, teka nurut na pañaraman, eta keh anak uraṅ, eve uraṅ ṅaranna(429), hantə ma nurut ka pamagahan, eta sarua dəṅən sakalih, ṅan lamun(430) kədə, eve anak gəs ma mədəṅ(431) diaku ku uraṅ, boa uraṅ kabobotan, boa(432) rəjəṅ sasab ka naraka, ləṅit batri raṅ ṅabakta(433), hilaṅ bənaṅ A:15v cakal bagal.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


11.

The laws and admonitions (darma pitutur)

11.1

ini varah(434) saṅ darma pitutur, sugan uraṅ(435) tan pahdap(436).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

sriopeksah(437) samutatah(438) paesanteh tan susuriyəmB:7r jambaṅan əsiniṅ(439) bañu mahəniṅ(440) tah desana tah nora buksah(441)

11.2

kaliṅana ta(442), sri ma ṅaranya(443) omas, kitu na omas, lamunna(444) hamo dilañja(445), pələk rupana, lamunna(446) kalañja(447) ma, cenaṅ rampes(448) ja kaopeksa(449), kitu keh upama uraṅ janma ini, lamun nurut saṅ hyaṅ siksa, kapahayu rasana di uraṅ, kadyaṅganiṅ bənər, tuməmu bənərnya, kitu lamun hamo nurut saṅ hyaṅ siksa krəta(450), kadyaṅganiṅ vilut tuməmu vilutnya.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.3

paesan ma(451) ṅaranya əntəṅ(452), kitu na əntəṅ(453), lamunna(454) hamo kavaas(455), samar kalaṅkaṅ uraṅ, lamunna kavaas ma puguh rua(456)A:16ruraṅ, dina jəro əntəṅ(457) eta, kitu keh uraṅ janma(458) ini, bisa nurut upacara sakalih rampes ma, boa kalihasan ku rasa di maneh, lamun hamo ma bisa nurut pamagahan, puṅguṅ ta(459) ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.4

jambaṅan ma ṅaranya pamuruyan, kaṅkən cai həniṅ ma hdap uraṅ krəta, ña kitu(460) manana vaas, təhər(461) rame(462) ambək(463).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.5

desa ma ṅaranya dayəh, na dayəh lamunna kosoṅ hantə turutanənnana, kitu na sabda lamunna hamo kaəsi carut ṅaranna, heṅan lamunna kaəsyan(464) ma na kahanan, eta keh na turutanən, kitu keh na sabda maka(465) kaəsyan, mana dipajar bənər laksana,

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.6

kitu keh uraṅ janma ini, lamun dek ñaho di puhun suka lavan enak ma, iṅətkən sahur A:16v saṅ darma pitutur, ini silokana,

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

tatakaṁ carita haṁsa, gajendra carita banəm| matsyanəm(466) carita sagarəm, puspanəm carita baṁbarəm ||

11.7

kaliṅanya kitu jaga raṅ(467) dek cəta, ulah salah gəsan naña, lamun hayaṅ ñaho di talaga heraṅ bañu atis(468) ma, haṅsa taña, kaliṅana ma aya ma janma, atisti riṅ apraniti, heraṅ tinəṅ, rame ambək, ña keh(469) kaṅkən haṅsa di na talaga heraṅ ta(470).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.8

hayaṅ ñaho di jroniṅ laut ma, matsya(471) taña, kaliṅana ma upama(472) janma(473) ñaho di hdap saṅ deva ratu, dəṅ di hdap mahapandita.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.9

hayaṅ ñaho di lvirniṅ(474) ləvəṅ ma gajah taña, ini kaliṅana, kaṅkən ləvəṅ(475) lvir(476) ta ma, ñaho di tinəṅ(477) nu reya, kaṅkən gajah(478) ta ma, ña keh(479) bəbədas saṅ A:17r deva ratu.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.10

hayaṅ ñaho di ruum amisniṅ kəmbaṅ ma, baṅbara(480) taña, kaliṅana ta kaṅkən baṅbara(481) ma janma bisa, saba ṅumbara(482) ñaho di tiṅkah(483) sakalih(484), kaṅkən ruum kəmbaṅ ma, na janma rampes tvahna(485), amis(486) baruṅusan, səmu imuc(487) tiṅkah(488) suka.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.11

kaliṅana ulah salah gəsan naña, hayaṅ dek(489) ñaho di sakvehniṅ carita ma, gəs ma(490) darmajati(491), saṅ hyaṅ hayu, jayasena, sedamana, kuñjarakarna(492), ramayana, adiparva, koravasrama(493), bimasorga, raṅga lave, boma, sumana, kalapurbaka, jarini, tantri(494), siṅ savatək carita ma, memen taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.12

dek(495) ñaho di sakvehniṅ(496) kavih ma, kavih bvat tuha(497), kavih pañjaṅ(498), kavih lalaṅuan, kavih pañaraman, kavih sisindiran(499) kavih peṅpeledan(500), boṅboṅ kaso, pore rane(501), porod ərih(502), kavih babahanan, kavih babaroṅan(503), kavih taṅtuṅ, kavih sasambatan(504), kavih igəl-igəlan, siṅ savatək kavih ma, paraguna taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.13

hayaṅ ñaho di pamacəh(505) ma, cəta macəh, cəta nirus, tatapukan, babaroṅan(506), babakutrakan, abaṅ-abaṅan(507), nərəy pañca(508), munikən ləmbur(509), ṅadu ləsuṅ, asup ka na lantar, ṅadu nini, siṅ savatək kaulinan(510) ma, həmpul(511) taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.14

hayaṅ ñaho di pantun ma, laṅgalaraṅ, bañakcatra, silivaṅi, haturvaṅi, prəpantun taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.15

salvirniṅ(512) tulis ma, pupuñjəṅan(513), hihiṅgulan, kəkəmbaṅan, alas-alasan, uraṅ-uraṅan, məmətahan, sisiraṅan, taA:18rruk hata, kəmbaṅ tarate, siṅ savatək tulis ma, lukis taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.16

salvirniṅ(514) tətəpaan(515) ma, təlu gaṅgaman, palainna(516), gaṅgaman di saṅ prabu ma, pədaṅ(517), abət, pamuk, golok, peso təndət(518), kəris, raksasa(519) pinaka(520)devanya, ja itu paranti(521) maehan sagala, gaṅgaman saṅ(522) voṅ tani ma, kujaṅ, baliuṅ, patik, kored, sadap, detya pinaka(523)devanya, ja itu(524) paranti(525) ṅala kikicapən, iinumən, gaṅgaman saṅ pandita ma, kalakatri(526), peso raut, peso doṅdaṅ, paṅot, pakisi, danava pinaka(527)devanya, ja itu paranti kumərət(528) sagala, ña mana təlu na gaṅgaman(529) palainna(530) dəi, di saṅ prəbu, di saṅ voṅ tani, di saṅ pandita, kitu lamunA:18v uraṅ hayaṅ ñaho di sareyana(531) eta ma, panday(532) taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.17

salvirniṅ(533) ukir ma, dinanagakən, dibaroṅkən, ditiru paksi, ditiru vəre(534), ditiru siṅha, siṅ savatək ukir-ukiran ma, maraṅguy taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.18

salvirniṅ(535) oolahan ma, ñupar-ñapir, rara mandi(536), ñocobek, ñopoṅ koneṅ, ñaṅlarkən, ñarəṅsəṅ(537), ñəsəṅit, ñayaṅ ku pədəs(538), bəbələman, papaṅgaṅan(539), kakasian, hahañaṅan, raraməsan, diruruum(540), diamis-amis, siṅ savatək kaolahan(541), harəp catra taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.19

salvirniṅ(542) boeh(543) ma, kəmbaṅ muñcaṅ(544), gagaṅ seṅgaṅ, same leg, səmat sahurun, añam cayut, sigəji, pasi-pasi, kalaṅkaṅ ayakan, poleṅ raganis(545), jayanti(546), cəcəmpaan(547), paparanakan(548), maṅin haris, siliganti(549), boeh siaṅ(550), bəbər natan(551), papakanan, surat avi, parigi ñeṅsoh, gagañjar, lusiyan bəsar, kampuh(552) jayanti(553), hujan riris, laris, boeh alus, ragen paṅanten, siṅ(554) savatək boboehan ma, paṅəyək taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.20

lamun hayaṅ ñaho dy agama pari agama ma, acara eleh ku adigama, adigama eleh ku gurugama, gurugama eleh ku tuhagama, tuhagama eleh ku satmata, satmata eleh ku surakloka, surakloka eleh ku niravərah(555), utama janma vaheya dosa, vaheya janma utama dosa, siṅ savatək agama ma(556), para tanda(557) taña,

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.21

sugan hayaṅ ñaho di tiṅkah praṅ ma, makarabihva(558), sakatabihva(559), lisaṅbihva(560), siṅhabihva(561)A:19v, garudabihva(562), cakrabihva(563), sucimuka, bajrapañjara(564), asu maliput, mərak simpir(565), gagak saṅkur, luvak maturun(566), kidaṅ suməṅka(567), babah buhaya, ṅaliṅga(568) manik, ləmah mrəvasa, adipati, prəbu sakti(569), pake praṅ juritan(570), tapa sapətrik(571), saṅ hulujurit taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.22

hayaṅ ñaho di sakvehniṅ aji mantra(572) ma, jampa jampiya(573), gəgəiṅ, susuratan, sasaranaan, kaseraṅan(574), pavayagahan(575), pupuspaan(576), susudaan, hurip-huripan, tuduk iyəm, pararasen, pasaṅkvan(577), siṅ savatək aji ma, saṅ brahmana taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.23

hayaṅ ñaho di pupuja(578) di saṅgar ma, patah, puja daun, gəlar palajaṅ(579), puja kəmbaṅ, ñampiṅan(580) liṅga, ṅomean(581) saṅ hyaṅ, siṅ savatək muja ma, jaṅgan(582) taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.24

hayaṅ ñaho di davuh nalika ma, bulan grəmpa, tahun tan patəṅgək(583), tan pasirah, sakala lumaku, sakala mandəg(584), bumi kapəndəm(585), bumi grəmpa, siṅ savatək ñaho di carek nu bəhəla(586), bujaṅga taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.25

hayaṅ ñaho di darmasiksa(587), siksa kandaṅ, pasuk tapa, padonaan(588), mahapavitra, siksa(589) guru, dasa-sila, pañca-siksa(590), guru talapakan, jagat upadrava(591), cadusakti, tato buvana, tato sarira, tato ajñana ma(592), siṅ savatək əsi pustaka ma, saṅ pandita taña(593).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.26

makaṅuni kasorgaan di sakala, kaprabuan, kamulyaan, kautamaan, kaprəmanaan, kavisesaan, ratu taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.27

hayaṅ ñaho di patitis bumi ma(594), ṅampihkən bumi(595), masinikən na uraṅ sajagat(596), parin pasini(597), ṅadeṅdeṅ maraspade(598), ṅukur ñaA:20vruakən, ñipat midana(599), lamun luhur dipidatar, añcol dipakpak(600), siṅ savatək ampih-ampih(601) ma, maṅkubumi taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.28

lamun hayaṅ ñaho di sakvehniṅ(602) labuhan ma, makaṅuni gosoṅ, goroṅ, kabua(603), ryak mokprok(604), ryak maliṅ, alun aguṅ, tañjuṅ(605), hujuṅ, nusa, pulo(606), karaṅ nuṅgul(607), tuṅgara(608), barat daya, siṅ savatək saba di laut ma, lalayaran, puhavaṅ taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.29

hayaṅ ñaho di savatək arəga ma, təlu sayuta, təlu sakəti(609), təlu salaksa, təlu sarivu, təlu satak, təlu saratus, təlu sapuluh, makaṅuni karo bəlah, katəlu bəlah, kapat bəlah, kalima bəlah, kanəm bəlah, kapitu bəlah, kavolu bəlah, kasaṅa bəlah(610), siṅ savatək arəgaan(611) ma, citrik byapari (612)taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.30

hayaṅ ñaho di sandi(613), tapa, luṅguh(614), pratyaksa, putus taṅkəs, kaləpasən, tata hyaṅ, tata devata, rasa carita, kaləpacarita, siṅ savatək nata-nata para devata kabeh, saṅ viku paraloka(615) taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

11.31

aya ma na uraṅ dek cəta, ulah salah gəsan naña, lamun dek(616) ñaho di carek para nusa ma, carek cina, kəliṅ, parasi, məsir, samudra, baṅgala(617), makasar, pahaṅ(618), palembaṅ(619), siəm(620), kalatən(621), baṅka, buvun(622), betən(623), tulaṅbavaṅ, sela(624), pasay, parayaman, ṅara(625) dəkan(626), dinah, andələs(627), tego, moloko(628), badan, pego, malaṅkabo(629), məkah(630), buretet(631), lave, saksak, səmbava(632), bali, jəṅgi(633), sabini(634), ṅogan(635), kanaṅən, kuməriṅ(636), sampaṅ(637) tiga, gumantuṅ, manubi(638), A:21v bubu(639), ñiri(640), sapari(641), patukaṅan, surabaya, lampuṅ(642), jambudipa(643), seran, gədah(644), solot, solodoṅ(645), indragiri(646), tañjuṅpura(647), sakampuṅ, atas aṅin(648), cəmpa(649), baluk(650), java, siṅ savatək para nusa ma, saṅ juru basa darmamurcaya(651) taña.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


12.

God’s Threads (taṅtu devata)

12.1

eta keh na kañahokənən, di tuhuna di yogyana, aya ma nu majar(652) mo ñaho(653), eta nu mo satya di guna di maneh, mo təiṅ di carek devata uraṅ, mo takut di upadrava, jagat ganti cadusakti saṅ pandita(654), tan avuruṅ inanti deniṅ(655) kavah.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

12.2

lamunna(656) guna(657) mo dipiguna, lamunna(658) tvah mo dipitvah(659), sahiṅaniṅ guna krəta, kena itu taṅtu hyaṅ taṅtu devata, sakakala(660) batara jagat, basa ṅrətakən bumi niskala, basana brahma, visnu, isora, mahadeva, sivaA:22rh, bakti ka batara, basana indra(661), yama, baruna, kovera, besavarna, bakti ka batara, basana kusika, garga, mestri, purusa, patañjala(662), bakti ka batara, siṅ para devata kabeh, pada(663) bakti ka batara seda niskala, pahi maṅgihkən si tuhu, lavan pratyaksa(664).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

12.3

ini na paṅgihkənən(665) di na sakala, taṅtu batara di bvana, pakən pagəh jadi manik sakuruṅan, pakənən teja sabumi, hulun bakti di tohaan, eve bakti di laki, anak bakti di bapa, sisya bakti di guru, mantri bakti di maṅkubumi, maṅkubumi bakti di ratu, ratu bakti di devata, disuruh nəguhkən di sarira, matitiskən(666) bayu sabda hidəp(667).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

12.4

lamun(668) itu hamo kapiguna, kapitvah ku na janma, kanista madya utama, pada ditiA:22vbakən ka na kavah si tambrah gomuka(669), vijaya jana janma, kavisesa ku devata pun.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

12.5

sahur saṅ darma pitutur, mujarakən sabda saṅ rumuhun, aya dəi babandiṅna(670), kitu upamana uraṅ ləmpaṅ(671) ka java(672), hamo bisa nurut carekna, dəṅən carana, maṅu rasa uraṅ, aṅgəs ma pulaṅ dəi ka sunda, hantə bisa carek(673) java, asa hantə dataṅ(674) ñaba, poos tukuna bənaṅ tandaṅ(675), ja hantə(676) bisa nurut(677) carekna(678).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

12.6

kitu uraṅ janma ini, haṅər(679) turun ti niskala, hantə katəmu cara(680) devata,(681) gəra-gəra dek maṅjanma, ja kapuṅguṅan ruana(682), irəg tiṅkahna, hantə bisa nurut tvah(683) nu ñaho, aya kapitvah ta nu mo satya, nu tan yogya, luməkas maṅgave hala, papañjiṅan(684), bubunyan, kapiadi, kapilañcək, ña mana vadon ṅarasa lalaki, laiA:23rn salakina, tan yogya ṅaranna, lalaki ṅarasa vadon, lain əsi imahna, tan yogya(685) ṅaranna, vnaṅ ditibakən ka na kavah, si mrəga vijaya, ja na(686) janma ṅavisesakən na(687) salah.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


13.

Four Demons (catur-buta)

13.1

ini siloka tvah janma salah, buraṅkak, marende(688), mariris, viraṅ, ya ta catur-buta ṅaranna, kaliṅanya(689), buraṅkak ma ṅaranya gila, nu kaṅkən maka gila ta ma, tvah janma, dəṅki(690), tuṅi, toroṅ, gasoṅ, campəlak(691) sabda, gopel tvah, panas hate, tan yogya(692) ṅaranna, ña keh nu kaṅkən maka gila(693) ta, tvah janma sakitu, jadina ta raksaksa(694), durgi durga(695), kalabuta, gəsanna ta(696) di malaniṅ ləmah.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

13.2

malaniṅ ləmah ṅaranna(697), sodoṅ, saroṅge(698), cadas gantuṅ(699), muṅkal pateṅgaṅ(700), ləbak, rañcak(701), kəbakan badak, caA:23vtaṅ nuṅgaṅ(702), cataṅ noṅgeṅ(703), garuṅguṅan, gareṅgeṅan, ləmah(704) saṅhar(705), daṅdaṅ variyan(706), huñur, ləmah laki, pitunahan celeṅ, kalomberan(707), jaryan, səma(708), savatək ləmah kasiṅsal.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

13.3

sakitu kajajadyan(709) nu kədə di tvahna(710) gopel, ja tvahniṅ janma(711) nu mere gila ta(712), jadina ta savatək mahagila, ja hantə nurut saṅ hyaṅ sasana(713) krəta, ja ṅarumpak(714) saṅ hyaṅ siksa kandaṅ karəsyan, ña mana jadi mahagila, ya ta kaliṅaniṅ buraṅkak ṅaranna,

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

13.4

marende ma ṅaranna, dibeka tiis ña karah panas(715), dikahemankən(716), dikaruñaan, diipuk, dimemeh-memeh(717), dibere suka boga, hulun kuriṅ, ña karah kira-kirakənənana(718), byakta kəna ku na(719) kapapaan, əsi(720) təgal si pantana(721), sayojana(722) lohna(723), ti timur ma kalapa A:24r kandaga(724), sakəti voṅ kəna papa(725) irika, ti kidul ma gunuṅ vatu, parəṅ sevu voṁ papa irika, ti barat yaksa(726) gəni muka, tan kinavruhan(727) voṅ kvehnya(728) papa irika, ti kaler kadi valaṅ sinudukan, parəṅ satus voṅ papa (729)irika, ti təṅah gagak si pantana(730), lavan(731) saṅ sona yaksa(732), sevu-sevu voṅ papa irika, ya kapapaaniṅ(733) marende ṅaranya(734).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

13.5

mariris(735) ma ṅaranna, camah, jiji manan(736) tahi, camah manan(737) vaṅke abo(738), kitu keh tvah janma cacarokot, baraṅcokot, aṅgəs ma(739) baraṅala hamo menta, maliṅ, numpu(740), meor, ṅarəbut, siṅ savatək curavəda ka nu bənər, paeh ma atmana papa, sarivu saratus tahun kəna ku sapa batara, taṅeh(741) mana jadi janma, aya jadina ta, koter(742), jagel(743), hiA:24vləd tahun, pitək, titiṅgi(744), jambəloṅ(745), limus sakərət, mear, pacet, lentah(746), ləhəṅ(747), gərəṅ(748), savatək dipikajiji(749) ku na(750) uraṅ rea, ya ta(751) sinaṅguh(752) mariris ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

13.6

viraṅ ma ṅaranna(753), mumul tuhu, mumul bənər, mumul yogya(754), mumul duga-duga, mumul bema, lamunna(755) carut(756) ma harən(757), harəsa(758), bogoh gavok(759), lamunna paeh ma eta atmana maṅgihkən(760) papa, vot goṅgaṅ, cukaṅ cuət, batu kacakup, dijadikən(761) ma ka bvana, jadi vatək mahagila, varak, macan, vuhaya, ula magəṅ, savatək maka gila janma, ya ta ma viraṅ ṅaranna(762), sakitu na catur-buta(763).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


14.

Three Consciousnesses (trigəiṅ)

14.1

ini ma upama janma tandaṅ ka cina, həbəl maṅkuk di cina, ñaho di karma cina, di tiṅkah(764) cina, di carek cina, di polah ciA:25rna, di kararampesan cina, katəmu na carek təlu, kanista, madya, utama, pahi ñaho di sabda saṅ prabu, saṅ rama, saṅ rəsi, bisa matitiskən bayu sabda hdap, ña mana ñaho di gəiṅ(765), di upagəiṅ(766), di parigəiṅ(767), ya ta trigəiṅ(768) ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

14.2

gəiṅ(769) ma bisa ṅicap bisa ṅinum(770) bisa di na kasukaan, ya gəiṅ(771) ṅaranna, upagəiṅ(772) ma ṅaranna, bisa ñandaṅ, bisa ṅaṅgo(773), bisa babasahan, bisa dibusana, ya upagəiṅ(774) ṅaranna, parigəiṅ(775) ma ṅaranna, bisa nitah bisa mivaraṅ, ja(776) sabdana(777) arum mavaṅi(778), ña mana hantə surah nu dipivaraṅ, ja(779) katuju ku(780) bənaṅ(781) milabuh siloka.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

14.3

lamun ka beet ma basana, utun, eten, orok, anakiṅ, adiiṅ, ka kolot ma basana, lañcəkiṅ, suvaniṅ(782), əñcuiṅ(783), toaiṅ(784), akiiṅ, paṅvastuna ma suA:25vmaṅər, tətəiṅ(785) amat, sakitu na dasa-pasanta, gəs ma gunana ma, hook pesok asih karuña, mukpruk(786) ṅulas, ñəcəp ṅala aṅən, ña mana suka buṅah padaṅ caaṅ nu dipivaraṅ, ya ta sinaṅguh parigəiṅ(787) ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

14.4

ini silokana(788), mas, pirak, komala(789), hintən, ya ta saṅ hyaṅ catur-yogya(790) ṅaranna, ini kaliṅana, mas ma ṅaranya, sabda tuhu, təpət byakta, pañcaksara, pirak ma ṅaranya, ambək krəta yogya(791) rahayu, komala(792) ma ṅaranya, gəiṅna(793) padaṅ caaṅ, ləga loganda, hintən ma ṅaranya, caṅciṅ(794) səri(795), səmu imuc(796), rame ambək(797), ya ta sinaṅguh catur-yogya(798) ṅaranya.

    ini silokana, mas, pirak, komala, hintən, ya ta saṅ hyaṅ catur-yogya ṅaranna
  • SMG.21.1 ini catur-rahayu ṅaranya, silokanya nihan, mas pirak komala hintən,

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

14.5

ya ta janma bijil ti nirmalaniṅ ləmah, nirmalaniṅ ləmah(799) ṅaranna(800), pahoman, pabuntəlan(801), pamujaan, imah manəh, candi, prasada(802), liṅga liṅgir(803), batu gaṅsa, ləmah biniṅba(804), ginave voṅvoṅan, sasapuan, sakitu saukur ləmah kaopeksa, cai kasucikən, kapavitrakən, ña keh janma rahayu(805), janma rampes, ya janma krəta(806), nu kaṅkən bijil ti nirmalaniṅ ləmah ma ṅaranna(807), iṅət di saṅ hyaṅ siksa, mikukuh(808) talatah ambu bapa, aki lavan buyut(809), ñaho di siksaan mahapandita, magəhkən(810) ujarniṅ(811) krəta.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


15.

Supreme Dharma & Moksa

15.1

ini carita bəhəla(812) nu nañjərkən(813) saṅ hyaṅ sasana krəta(814), rahyaṅtaṅ devaraja(815), rahyaṅta ravuṅlaṅit, rahyaṅta ri mədaṅ(816), rahyaṅta ri mnər(817), ya ta sinaṅguh catur-krəta ṅaranna, ña mana kitu ayəna, na janma nu(818) iṅət di saṅ hyaṅ darmavisesa, ñaho di karaseyaaniṅ(819) janma, ya ta sinaṅguh janma rahaseya(820) ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

15.2

lamunna(821) pati ma eta atmana, maṅgihkən(822) sorga rahayu, maṅgih(823) rahina(824) tan pabalik ptaṅ, suka tan pabalik duka, sorga tan pabalik papa, enak tan pabalik lara, hayu tan pabalik hala(825), nohan tan pabalik vogan, mokta tan pabalik byakta, nis tan pabalik hana, hyaṅ tan pabalik deva, ya ta sinaṅguh paramaləñəp(826) ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


16.

Water Metafor

16.1

kitu keh(827) janma ayəna, upama uraṅ mandi, cai pitəmuən uraṅ, heṅan ta na cai dva pilihənana(828), nu kəruh(829) dəṅən nu heraṅ, kitu keh tvah janma, dva nu kapaknakən, nu goce(830) dəṅən nu rampes, kitu keh(831) janma, manana kapahala(832), ku tvah(833) nu(834) mahala iña, kitu keh janma(835), manana kapahayu(836), ku tvahna nu mahayu iña, ña mana janma hala ku tvahna, mana hayu ku tvahna(837).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

16.2

kitu keh(838) cai ta, mana dipajar dva na pilihən ma(839), bañu A:27r asrəp(840) lavan(841) mahəniṅ(842) ma, iña saṅ hyaṅ darmavisesa, ña nu dilakukən ku mahapandita(843), nu bañu haṅkər(844) lavan lətuh(845) ta ma, iña na rasa carita, nu dilakukən ku na(846) saṅ viku lokika, paramarta(847) kabeh, ña mana kadyaṅganiṅ cetana(848), lavan acetana(849), nu cetana(850) ta ma, vruh meṅət tutur tan pabalik lupa, ya ta vvitniṅ(851) janma rahayu, ya taṅkalniṅ bumi(852) krəta, nu acetana(853) ta ma, ikaṅ lupa byamoha(854), tan(855) kahanan tutur, ya taṅkalniṅ(856) saṅhara, puhuniṅ kaliyuga, bətiniṅ(857) jalir, vvitniṅ liñok, ya saṅkan janma ka naraka, ulah eta dipitəmən(858) ku nu dek bənər ma.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


17.

Three causes of continuity of the world

17.1

ini ujar saṅ sadu, basana mahayu drabyana(859), ini tritantu(860) di bumi, bayu kita pinaka(861)prabu, sabda kita pinaka(862) rama(863), hdap kita pinaka(864)rəsi, ya tritantu(865) di bumi, ya kaṅkən panəguhniṅ(866) bvana ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

17.2

ini trivarga(867) di lamba(868), visnu kaṅkən prabu, brahma kaṅkən rama, isora kaṅkən rəsi, ña mana tritantu(869) panəguhniṅ(870) bvana, trivarga(871) huripniṅ jagat, ya sinaṅguh tritantu(872) di nu reya ṅaranya(873), təguhkən pagəhkən sahiṅaniṅ tuhu, təpət(874) byakta vartamanah, mana krəta(875) na bvana, mana hayu ikaṅ jagat(876) kenana tvahniṅ(877) janma kapahayu.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

17.3

kitu keh(878) saṅ pandita, pagəh di kapanditaanana(879), krəta, saṅ viku(880) pagəh di kavikuanana krəta, saṅ maṅuyu pagəh di kamaṅuyuanana(881) krəta, saṅ palikən pagəh di kapalikənana(882) krəta, saṅ tetega(883) pagəh di katetegaanana(884) krəta, saṅ aməṅ(885) pagəh di kaaməṅanana(886) krəta, saṅ vasi pagəh di kavasianana(887) krəta, saṅ əbon(888) pagəh di kaəbonana(889) krəta, saṅ tiagi pagəh di katyagianana(890) krəta, makaṅuni saṅ valaka(891) pagəh dikavalakaanana(892) krəta, saṅ voṅ tani pagəh di katanianana(893) krəta, saṅ əvah pagəh di kaəvahanana(894) krəta(895), saṅ gusti pagəh di kagustianana(896) krəta, saṅ mantri pagəh di kamantrianana(897) krəta, saṅ masaṅ(898) pagəh di kamasaṅanana(899) krəta, saṅ bujaṅga pagəh di kabujaṅgaanana(900) krəta, saṅ tarahan pagəh di katarahanana(901) krəta, saṅ disi pagəh di kadisianana(902) krəta, saṅ rama pagəh di karamaanana(904) krəta, saṅ rəsi pagəh di karəsianana(905) krəta(903), saṅ prabu pagəh di kaprabuanana(906) krəta, ṅuni saṅ pandita, kalavan saṅ deva ratu, pagəh ṅrətakən iṅ buvana, ña mana krəta(907) lor kidul kulon vetan, sakasaṅga(908) deniṅ prativi, sakakuruṅ(909) deniṅ akasa, pahi maṅhurip ikaṅ sarvo janma kabeh.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


18.

Types of beings

18.1

sarvo janma kabeh ṅaranna, janma tumuvuh, janma triyak, janma voṅ, janma sivoṅ, vastu sivoṅ, ña mana sakitu eta nu dapajar sarvo jaA:28vnma kabeh(910).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

  • SHP 5b ika sarva janma, ikaṅ janma tumuvuh, janma triyak, janma mrəga pasu paksi, janma mavoṅ, janma siṅ voṅ, vastuniṅ voṅ, samaṅkana kvèhiṅ janma paməatunikəṅ lanan vadon.

18.2

janma tumuvuh ma ṅaranna, trəna, taru, lata, galuma, pahi maṅhurip hejo lembok(911) natar daṅkura, ya janma tumuvuh ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

18.3

janma triyak ma ṅaranna, savatək satoa, magəṅ madəmit, di darat di cai, ya janma triyak ṅaranna(912).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

18.4

janma voṅ ma(913) ṅaranna, ruana janma, kena te(914) hade yunina, janma sivoṅ(915) ma ṅaranna, rampes yuni(916), rampes baṅsa(917), kena hantə(918) acan ñaho di saṅ hyaṅ darma, vastu(919) sivoṅ(920) ma ṅaranna, nu təgər di bənaṅna ñaho, vruh di saṅ hyaṅ darma, ñaho di tato saṅ hyaṅ ajñana, ya ta vastu sivoṅ(921) ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

18.5

ini ma sugan hayaṅ kalihasan (922)ku əsi bvana reyana ta(923), 4, ini ṅaranna, kurija, mataja(924), bagaja, payuja.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

18.6

kurija ma ṅaranna, savatək bijil ti suṅut, mataja(925) ma ṅaranna, savatək bijil ti(926) panon, bagaja ma ṅaranna(927), savatək bijil ti A:29rbaga, payuja ma ṅaranna(928), savatək bijil(929) ti tumbuṅ, ya ta sinaṅguh saṅ hyaṅ(930) catur-mula ṅaranna.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


19.

Six Uses of People

19.1

ini guna janma di bvana, 6, ṅaṅka, ñigi, ṅikət(931), ñigəṅ, ṅaruaṅ, ṅaromboṅ(932), ṅaṅka ma ṅaranna, aṅən-aṅən, ñigi ma ṅaranna, uuntayan(933), ṅikət ma ṅaranna, vatək nalikən(934), ñigəṅ ma ṅaranna, məṅpəṅ(936), məlah, mañcir(937), midvakən,(935) ṅadar, ṅagitaka, ṅukur, ñarvakən, ṅarvaṅ ma ṅaranna, savatək ṅalikən, ṅaromboṅ ma ṅaranna, savatək hələt-hələt, ya ta sinaṅguh sadguna ṅaranna, sakitu(938) guna janma sareana.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


20.

People Desires

20.1

ini kahayaṅ janma, 4, yun suda, yun suka, yun muṅgaḥ, yun luput, ini kaliṅanna, yun suda ma ṅaranna hayaṅ purna, mumul kəna ku sarba kasakit, yun suka ma ṅaranna, hayaṅ bəṅhar(939), mumul kaantunan ku drabya, A:29vyun muṅgah ma ṅaranna, hayaṅ sorga, mumul maṅgihkən bvana, yun(940) luput ma ṅaranna, hayaṅ mokta, mumul kabava ku para sorga, ña mana sakitu kahayaṅ janma sareyana(941).

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

20.2

ini nu mandi(942) ka cai, 4, kaliṅana, lanaṅ, vadon, kədə, malavadiṅ, sakitu eta reyana, sabaraha dagaṅan dipakən eta, 2, kaliṅana, asak, dəṅ hatah, goce dəṅ rampes becet dəṅ gəde, sabaraha rasana, 6, kaliṅana, lavana, kaduka, tritka, amla(943), kasaya, madura, lavana ma ṅaranna paṅset, kaduka(944) ma ṅaranna, lada, tritka ma ṅaranna pahit, amla(945) ma ṅaranna hasəm, kasaya ma ṅaranna pələm, madura ma ṅaranna amis, sakitu karasana ku na janma sarerea.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


21.

Property and inheritance

21.1

ini pakən uraṅ mibogaan maneh, pakənna(946) turun pativah-tivah ka anak ka iñcu(947), ka umpi ka cicip, ka muniṅ, ka aṅgasantana, ka pratisantana, ka putuh vəkas sakabeh, nu siəp dipikakolotan dəṅ nu hamo siəp.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

21.2

bənaṅ cəkap hamo siəp dipikakolotan ṅaranna pinah iṅ buta raksasa, bənaṅ bobotoh, bənaṅ babalanjaan, hamo yogya dipikakolotan, ṅaranna vineh iṅ cipta ambara, heṅan pamere induṅ, pamere bapa, pamere paṅguruan, vənaṅ dipikakolotan, ṅaranna deva rumaksa di uraṅ, ladaṅ pəpəlakan vənaṅ dipikakolotan, ṅaranna ma ni bijil ti prətivi, ladaṅ həyək, ladaṅ cocooan, vənaṅ dipikakolotan, ṅaranna mirah tiba ti akasa.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


22.

Noble and slave lineage

22.1

janma nu bəṅhar teka nəbus vadon, tə ñaho induṅ bapana, ulah dipikaritikan, bisi uraṅ kabava salah.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

22.2

aya dəi, ñaho di induṅ bapana, syaran saṅkan ahulun, lamun tvah induṅ bapana rampes keneh na janma, ṅaranna kapapanas ku tvah kolot, vənaṅ dipikaritikan, heṅan lamun ku carut ma ulah dipikalələhəṅkən, ṅaranna janma midər iṅ naraka.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

22.3

aya dəi ma janma, ṅa, rampes(948) tvahna, rampes susukna, rampes vvitna, ulah ma təbus, heṅan ulah tuluy dipisomah, bisi hulun turunana, ulah mapajikən ka kulakadaṅ uraṅ, gəs ma taña, bavakən səpahən sevaka ka uraṅ.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

22.4

sakitu tata jaṅjavokanana pakən dapurna pulaṅ ka jatina dəi, pakən(949) bətəṅ diA:31ri ti pañjara, pakən maur baṅsa uraṅ rampes, pakən bətəṅ kapataka.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


23.

Matchmaking

23.1

ini pakən uraṅ ṅajajadikən budak, ulah havara dipitotohkən mo ma nu(950) bənər bitan uraṅ, kareyaan uraṅ, lamun leṅkeṅ bapa turun ka anak lalaki, lamun leṅkeṅ induṅ turun ka anak vadon, lamun pahi ma ti pañca ti bumi ngaranna buta sumurup iṅ kali, hantə yogya mijodokeun bocah, bisi kabava salah, bisi(951) kaparisədək nu ṅajadikən.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


24.

Closing

24.1

samaṅkana kayatnakən talatah sang sadu, saur saṅ darma pitutur, mujarakən sabda saṅ rumuhun, turut tvah pakasabda, namo sivaya, namo(952) budaya, namo sidam jiva palipurna,

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian


25.

Colophon

25.1

saṅ amaca maka suka, saṅ nurut ma ujar rahayu ṅarəgəp cipta nirmala, yatna saṅ sevaka darma.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

25.2

ini kavuvusan siksa kandaṅ karəsian ṅaranya, ja na pustakanipun saṅ ṅarəṅə pun.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

25.3

mula manibakən sastra duk iṅ teja divasan, huvus iṅ vulan katiga pun, ini babar iṅ pustakanipun, nora catur sagara wulan.

No translation available yet for this part of the edition DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

nihan varahaknaAEdASD
na4+ḥhakca B
deAEdASD
den B (morphological)
hayu, hana taAEdASD
hayu,[... B
saṅ hyaṅ conj.EdASD
1+1yaṁ A
nihan ujarAEdASD
...] Ujar B
kandaṅAEdASD
kadaṁ B
dasa-krətaAEdASD
da3+ B
kundaṅənAEdASD
kudaṁṅən:a B (morphological)
uraṅ reyaAEdASD
Uraṁ rye di na bvana pun· B
asiṅ nu dek nañjərkən(11) saṅ hyaṅ sasana krəta
om. B
This entire phrase is omitted in B, which however has a more extensive version of the preceding phrase.
nañjərkən norm.EdASD
najərkən A
pakənənAEdASD
pakən B
həbəl ñovana em.
həbəl ñavana Ahəbəl[... Bhəbəl ñevana EdASD
jadyan em.EdASD
jadya A
tañjərEdASD
tajər A
jayaEdASD
ya A
ñovanaA
ñavana EdASD acñevana EdASD pc
na uraṅAEdASD
...] na Uraṁ B
iniBEdASD
1+ni A
byaktanaA
byitana Bbyakta EdASD
dasa-krətaAEdASD
dasakrata B
dasa-silaAEdASD
dasa[... B
diA
om. EdASD
parək em.
paR̥ka Atan parək EdASD
ini pakənAEdASD
...] pak·kən B
lamba, caaṅ jalan em.
lamba caaṅ jalan EdASD lambha3+jalan· Alaba, caAṁ jalan B
pradanaA
-prədana B-pridana EdASD
caaṅBEdASD
caA A
buruan, aṅgəs norm.
buruAn·, agəs AburuAn· A[... B
humaAEdASD
...]ma B
hirupAB
om. EdASD
sove em.EdASD
sovera AB
ñovanaAB
ñevana EdASD pcñavana EdASD ac
saṅ mavaṅ ratA
saṁ mava ra[... Bsama vaṅ sarat EdASD
gulumaA
galuma EdASD
hejoAEdASD
...]jo B
vovohanAEdASD
voḥvoḥhan B (morphological)
hudanAB
hujan EdASD
landuhAEdASD ac
ladaḥ Blanduṅ EdASD pc
maka hurip naAEdASD
maka hurip[... B
krəta, di lambaAEdASD
...] di laba B
krətaAEdASD
krata B
kalaṅkaṅAEdASD
om. B
dasa-silaAEdASD
dasa[... B
taA
om. EdASD
saṅ hyaṅAEdASD
lac. hyaṁ B
dasa-marga taAEdASD
dasa-mrəga[... B
byaktana, cəliA
byakta, cəli EdASD ...]na, cəli B
ulahAEdASD
mulah B
mala, naAEdASD
mala,[... B
lamunnaA
...]n:a Blamun EdASD
sinəṅguhBEdASD
sinəguh A
ulahAEdASD
mulah B
baraṅAEdASD
salah B
dələ, moAEdASD
dələ, [... B
saṅkan uraṅAEdASD
...] Ura B
nəmuBEdASD
nimu A
mala, naAB
mala na EdASD
kalesaAB
naraka EdASD
Or emend to naraka, as in the previous paragraphs?
lamunnaAB
lamun EdASD
utama bijil ti mata conj.
utamaniṅ dələ AEdASD utama bijil ti[... B
Or conjecture paṅdələ?
kenanaAEdASD
...]nana B
mala, naAB
mala na EdASD
utamaA
uta[... B
lamunnaA
lamun EdASD
ti iruṅA
timiruṅ EdASD
It seems that this is a misprint of the edition.
lamunnaA
lamun EdASD
lamunnaA
lamun EdASD
lamunnaA
lamun EdASD
bañcana,A
bañcana EdASD
kañcolahA
kañcoleh EdASD
ma kapahayuA
kapahayu ma EdASD
na doraA
dora EdASD
anakEdASD
Ana A
saA
om. EdASD
voṅA
vaṅ EdASD
vadoEdASD
davata A
ya em.EdASD
yu A
sivayaA
sevaya EdASD
səmbahniṅA
səmbah iṅ EdASD
naA
ma EdASD
pañcaksaraA
pañca aksara EdASD
kaA
om. EdASD
This abbreviation for Old Javanese kaliṅanya, quite common in SMG, was again misunderstood by ASD in 7.1.
pañcaksaraA
pañca aksara EdASD
katoṅtonAEdASD pc
katiṅton EdASD ac
kavrətan em.
kavrəton AEdASD
ku em.EdASD
ka A
guruniṅA
guru iṅ EdASD
maA
om. EdASD
saaṅgəsna norm.
saAgəsna Asaṅgəsna EdASD pcsagəsna EdASD ac
prətivi em.EdASD
prəvi A
dikaṅkənkən norm.EdASD
dikaṅkəkən A
kaA
ku EdASD
dadiA
om. EdASD
prabuA
pra EdASD
Atja & Saleh Danasasmita note ‘Sesudah tarahan seharusnya ada prabu’. This note is ambiguous for it is more plausible that the word prabu appears before rama. But if it is the case, than it is misread since the manuscript undoubtedly contains the word prabu just before rama.
prətivi norm.EdASD
prativi A
vrəti kandayun em.EdASD
vr̥ətkiṇdayun· A
mestriA
mesti EdASD
The variation of readings is due to the problematic transciption of the character ṭā. In the Old West-Javanese manuscript corpus, this character can represent both ṭā or tra. Faced with the choice to read mesṭi or mestri, I prefer the latter, since it is the more common spelling in OS texts, i.e., Carita Parahyaṅan, Saṅ Hyaṅ Sasana Mahaguru, etc. Cf. Old Javanese metri.
lamunnaA
lamun EdASD
naAEdASD ac
dina EdASD pc
kabeh em.
beh A
pasirmaA
pasima EdASD
The spelling of this word, derived from Skt. paścima, shows considerable variation in the OS corpus. I retain the spelling of A as it occurs again in the next paragraph, and a similar spelling is found in Kavih Mahañana.
purba, timur em.EdASD
purba ti timur A
kahanan(105) hyaṅ(106) brahma(107), baṅ(108) rupanya, pasirma(109) kulvan(110)
kahanan hyaṅ brahma, mirah rupanya, pasima, kulon EdASD
Atja & Saleh Danasasmita explicitly indicate their reading of this phrase as supplied, whereas in fact it is the reading of the manuscript with one semantic substitution (mirah for baṅ) and one orthographic normalization (kulvan to kulon).
kahanan em.EdASD
kihanan· A
hyaṅ em.EdASD
hya A
brahma norm.EdASD
br̥ḥma A
baṅA
mirah EdASD
pasirmaA
pasima EdASD
kulvanA
kulon EdASD
rupanyaA
Atja & Saleh Danasasmita considered this word to be omitted in the manuscript, so they added it as though it were a conjecture, but actually it is simply there in A.
anekavarna conj.EdASD
varna A
diA
dina EdASD
liṅlaṅAEdASD ac
laṅlaṅ EdASD pc
sy asəmbavaA
si asəmbava EdASD
karasa si maṅdumi em.
karasa madumi AEdASD
maṅhiṅi tan kahiṅanan(118)
maṅhiṅətan tanpa hiṅa EdASD
kahiṅanan em.
kahiṅinan A
karaksaA
karasa EdASD
kady aṅganiṅEdASD
kadyaganiṅ A
hayuA
layu EdASD
It seems this is a printing error.
tiṅkah norm.EdASD
tikah A
makaṅuni lamun di harəpən saṅ deva ratu pun
Atja & Danasasmita consider this phrase as the beginning of the next paragraph.
manaA
maka EdASD
kapaṅguhniṅA
kapaṅgihniṅ EdASD
tətəiṅA
təiṅ EdASD
kitu em.EdASD
kətu A
madan usyat em.
madan:usya Amadan usya EdASD
hunurA
luhur EdASD
siṅha norm.EdASD
siha A
dəkət em.EdASD
dəkət:ə A
kandaṅ norm.EdASD
kanda A
pañca-gati saṅsara norm.
pañcagantisaṁsara Apañcagati, saṅsara EdASD
sok rereh em.
sorereh Asarereh EdASD
ñaṅcarutkən em.EdASD
ñaṁcarukən A
naA
nu EdASD
naA
nu EdASD
naA
nu EdASD
naA
nu EdASD
karah hdapnaA
karah ədapna EdASD
ṅajərum em.EdASD
ṅajrərum A
menta norm.EdASD
meta A
ṅajumput norm.
ṅajuput AEdASD
tu numpuA
tu tunumpu EdASD
ṅəntal norm.
ṅətal AEdASD
ñopetA
ñepet EdASD
gusti em.EdASD
guti A
astriA
estri EdASD
digunakənA
dipiguhakən EdASD
aṅgəs norm.EdASD
agəs A
tətəiṅAB
təiṅ EdASD
ṅontoṅ norm.EdASD
ṅotoṅ A
pujyanA
pudyan EdASD
ñətñotA
ñetñot EdASD
kapamalyananaA
kapamalyanna EdASD
əluh em.
nəluḥ AEdASD
ditambaan norm.EdASD
ditabaan A
hantə em.EdASD
hanətə A
katurutanA
katurutan ku EdASD
naṅganan norm.EdASD
naganan A
tanda em.EdASD pc
tunda AEdASD ac
cante norm.EdASD
cate A
salimaha miluA
salima hamilu EdASD
ṅaramankən em.
AEdASD
si mar cante ṅaranna
Supply ma as in the analogous sentences in this paragraph?
sadeyaAEdASD ac
sadeyan EdASD pc
ka
Or to emend ku?
kena … dipitvahA
om. EdASD (eye-skip)
The omission in ASD seems to be due to eye-skip from dipiguna to dipitvah.
uraṅ norm.EdASD
Ura A
lamunnaA
lamun EdASD
lamunnaA
lamun EdASD
bisaA
om. EdASD
təhərA
təgaṅ EdASD
paṅadva, dataṅ ma ka sisi, sakarajən dibaju, disimbutA
om. EdASD (eye-skip)
Again, ASD shows saut du même au même caused by the repetition of the word simbut.
karəsian em.EdASD
kaśyin A
siksaananaAEdASD pc
siksaanna EdASD ac
Diplomatically, the ms A reads siksaAn:ana. ASD interpret as pamaéh what I interpret as consonant doubling mark, and are hence obliged to emend in order to obtain the reading siksaanana.
ṅundər norm.EdASD
ṅudər A
ṅararaṅgean norm.EdASD
ṅararagyen A
taṅgəhan em.
taṁgəḥkən AEdASD
tu nurunkənA
turunkən EdASD
jalan, gədeAEdASD
...] gade B
dicaṅcutAEdASD
caṁcut B
dipaṅadvaAEdASD
paṅadva B
gusti, dəṅAEdASD
gu[... B
paṅadoṅkoṅkən em.
paṁṅadokokoṁkən· Apaṅgadokokoṅkən EdASD
brahmanaAEdASD
...] bramana B
bəṅharBEdASD
bəhar A
makaṅuniAEdASD
maka[... B
paṅidalkən conj.
pahi paṁṅidalkən· AEdASD
My conjecture paṅidalkən is based on the hyptothesis that a dittography occurs in the word pahi and paṅi. The interjection word such as ulah and ulah mo is usually followed by a verb. Cf. ulah mo paṅidalkən, paṅadokokoṅkən in 4.16.
paṅdəukənA
lac. EdASD
kenaAEdASD
...] kena B
isəskənAEdASD
i[... B
ṅərikənA
ṅəriṅkən EdASD
astriA
estri EdASD
hulañjar, bisiAEdASD
...] bisi B
taṅan, sapaṅluṅguhanAEdASD
taṅan, [... B
di təpasA
om. EdASD
si paṅluṅguhanAEdASD
...]guḥhan B
patutuṅgalan, yaAEdASD
patutuṅgalan, [... B
panataran norm.
panahtar/an AEdASD
makaṅuniAEdASD
...] makaṅuni B
aṅgala em.
Agalaṁ Aakalaṅ EdASD
urut saṅEdASD
rut saṁ AUrut [... B
aṅgasir em.
Aṅgasin· AEdASD ...]sin B
iṅətkənənEdASD
Iṅətkən· AIṅət·kənən:a B
luput tiAEdASD
luput [... B
dəṅ astriAEdASD
deṅ estri EdASD ...] Astri B
sapitunahanAB
sapinahan EdASD
iñaB
ña AEdASD
keh naAEdASD
2+ B
kitu keh lamun uraṅ dek paparan, hayva conj.
kitu keḥ lamu Uraṁ dek· paparran· BItu hayva AEdASD
diturutAEdASD
katurut· B
uraṅAEdASD
Uraṁ ma B
makaAEdASD
maṅka B
-tandaṅnaAB
-tandaṅ EdASD
lamunAEdASD
lamunna B
kapicayaAB
dipicaya EdASD
gəriṅnaBEdASD
gərəṅna A
porocAB
poron EdASD
sareyana eta maB
saryenana Eta AEdASD
Cf. SKK 11.17 kitu lamun uraṅ hayaṅ ñaho di sareyana eta ma, panday taña.
jaAEdASD
kena B (lexical)
manan naAB
na nini EdASD
lamunnaA
lamun BEdASD
ṅagantyan norm.EdASD
ṅagatyan Aṅagatyin B
sakadəgdəgnaAEdASD
sakadədəgna B
samaṅkana kayatnakna norm.EdASD
saṁmaṁkana kayatnakna Asamaṁkanakan yatna-yatna B
ku same, paṅuraṅAEdASD
ku menak ku rama, ku paṅuraṅ B
gəiṅ norm.EdASD
giI AgəI B
rasaAEdASD
asa B
kula-kadaṅ, ku barayaAEdASD
ku kulakadaṅ baraya B
mitraAEdASD
mintra B
kaṅkənnaAB
kaṅkən EdASD
simbut norm.EdASD
sibut AB
sakadrəbya em.
sukadrəbya AEdASD sa1+drəbyi B
makaAEdASD
maṁka B
ñaṅrahaAB
ñaṅgraha EdASD
hyaṅAEdASD
hyi B
aṅgəsAEdASD
agəs B
digunakənAB
dipigunakən EdASD
ṅandaṅAEdASD
ṅadaṁ B
ṅaburaṅAEdASD
ṅa2+ B
munday norm.EdASD
muday Amuyda B
ṅadodogerAEdASD
ṅadoger B
mapayaṅB
maṁpayaṁ AEdASD
biñcaṅBEdASD
bicaṁ A
purikAEdASD
purit B
gariṅsiṅA
garisiṁ Bgiriṅsiṅ EdASD
sukakənAEdASD
suka2+ B
lamunAEdASD
lamu B
piṅgirBEdASD
pigir A
tuṅtuṅBEdASD
tutuṁ A
kaambəAEdASD
kaAbə B
ku gustiAEdASD
ku gusti ku mantri B
saṅuni em.
suṅuni AEdASD maṅuni B
tu kuA
ku Btuṅku EdASD pctuku EdASD ac
buṅah-baṅah em.
roṅaḥ-roṅaḥ ABEdASD
kasumpahAEdASD
kasupah B
kapadahkənAB
kapadakən EdASD
paṅguruanAEdASD
pagurvan B
ku em.
ka ABEdASD
nurutAB
carek EdASD
The word nurut escaped ASD’s attention, so that they supplied the word carek.
siksa maA
sisa Bsiksa EdASD
ṅisiṅBEdASD
ṅisi A
ləṅkahA
leṅkah BEdASD
təluAB
tilu EdASD
ləṅkahA
lekah Bleṅkah EdASD
boaAEdASD
boA ta B
uraṅAEdASD
om. B
diAEdASD
di na B
ka, ulahAB
kaulah EdASD
For another occurrence of the abbreviation ka, see 3.1.
paehAEdASD
pati B (lexical)
pucukAEdASD
pucu B
tambaluṅAEdASD
tabaluṅ B
kandaṅAEdASD
kadaṅ B
laraṅABEdASD ac
laraṅan EdASD pc
macaṅkrama em.EdASD
macaṁkarma AB
paranti norm.EdASD
parati AB
liəkBEdASD
lyək A
ṅarumpakAEdASD
ṅarupak B
məgatanA
məgat BEdASD
raṅAB
uraṅ EdASD
rampesAEdASD
rapesna B
tinəṅkənAEdASD
tinəṅkən na B
picarekənAB
picarek EdASD
siəpB
səəp AEdASD
ma kasuka na em.
ma kasuka ka Ama samapun tihap suka na Bmaka suka ka EdASD
kasasaB
kaasa-asa AEdASD
marəkAEdASD
maR̥k· giraṁ B
pande daṅAEdASD
om. B
pandeAEdASD
pade B
pandeAEdASD
pade B
vəsiBEdASD
vṣa A
juru vidaṅB
guru vdi Aguru vida EdASD
viduB
mədu AEdASD
kumbaṅ, gəndiṅAEdASD
kubaṅ gədiṅ B
tapukanAEdASD
tatapukan B
bañolanAEdASD
bañol B
juru mohaAEdASD
1+ru moha B
pañumpit norm.
pañupit ABom. EdASD
pamraṅAB
pamaraṅ EdASD
diAEdASD
di na B
turutanən, kena
turutanən·, [... B (eye-skip)
ulah diturut tvahna, bisi norm.EdASD
ulah diturutvahna, bisi A
ləmpaṅA
mpaṅ EdASD
sakitananaA
sakitna EdASD pcsakitanna EdASD ac
paka pradana em.
paka prədana Amaka prədana EdASD
maA
mah EdASD
tuA
om. EdASD
na janmaA
na janma EdASD
tiṅkahna norm.EdASD
tikahna A
tvahna, turut saagəṅnaAEdASD
...] sakagəIṁna B
sinaṅguhAEdASD
sinaṅgah B
aya maAB
[... EdASD
tiṅkahna norm.
tikaḥna AB
diturut tvahnaB
dəṁ turutvaḥna A...] EdASD
This whole sentence is omitted in ASD.
tiṅkahna norm.EdASD
tikaḥna Aom. B
maA
mah EdASD
diturut tiṅkahna norm.EdASD
diturutiṁkaḥna A
tiṅkahna norm.EdASD
tikaḥna Atikana B
caruniṅA
carutniṅ EdASD caruni B
ṅaranna norm.
ṅarana ABṅaran EdASD
calaniṅ norm.
calaṁniṁ AEdASD calani B
guruAEdASD
pagurvan B (morphological)
paṅiṅətna em.
paṁṅətna Apaṅiṅət1+ Bpeṅətna EdASD
janmaAEdASD
na jama B
papañjiṅanAEdASD
papajiṁṅan B
paeh ṅabegalAEdASD
paEḥ ṅapu paEḥ ṅabegal· B
eta jəəṅAEdASD
Eta keḥ jəqəṁ B
kena ulahAEdASD
3+laḥ B
dəiB
ta dəI AEdASD
Since aya dəi occurs without ta in 22.2 and 22.3, I adopt the same structure here from .
lamunAEdASD
lamu B
ṅavayaṅAEdASD
ṅaduṁ B
mantun norm.EdASD
matun AB
siksaanAEdASD
sik·2+ B
rampesAEdASD
ram:pes· ma B
maca maA
maca BEdASD
paparahatanAEdASD
papahətan· B (morphological)
dikuryakB
diguna AEdASD (lexical)
vrəti norm.EdASD
vəR̥ti Bvrəri A
maAEdASD
ma ṅasubscr. nana B
kakaṅBEdASD
kaṁkaṁ A
luməmpaṅ norm.
luməpaṁ ABləmpaṅ EdASD
lamburA
labur Bləmbur EdASD
gəsanAEdASD
gəsa B
maAEdASD
om. B
ti induṅ bapa norm.
ti Iduṁ bapa ABti induṅ ti bapa EdASD
taA
kaṁkən Bom. EdASD
tiB
ka AEdASD
mahapanditaAEdASD
mahapadita B
ya kaṅkən guru utama … ya kaṅkən guru kaupadesaan thus formulated in A
ya guru kamulyin· ṅarana guru kaprəmanaAn·, ya kaṁkən· guru kaUtamaAn· B
It seems that favors forms with circumfix ka-...-an and arranges the elements in a different sequence, while omitting an element corresponding to kaupadesaan in .
kautamaanB
Utama AEdASD
kamulyanB
mulya AEdASD
kaprəmanaanB
primana Aprəmana EdASD
ya ta … ña mana kitu
ya ta sinaṁguḥ catur Utama ṅaṅarana, , ña mana kitu Aya sinaṁ4v3guḥ catur Utama ṅarana , ña mana kitu B
I have ignored the chapter-level punctuation found between these sentences in both mss. See discussion in §@@.
aṅgəs norm.EdASD
agəs AB
karmaniṅ akarmaAEdASD
-karniṁ karma B
tvahniṅB
-tvah riṅ AEdASD
aṅgəsBEdASD
agəs A
nu halaAEdASD
2+la B
sui ta suka gəiṅ em.
sui ta suke gəi Asakagəi Bsui ta, maka gəiṅ EdASD
pakənAEdASD
pak·kə B
kapətəṅanB
kapətiṅan Akapəntiṅan EdASD
sakalihAEdASD
2+liḥ B
lamunAEdASD
lamu B
sinambuṅanEdASD pc
tinambhuṁṅan· Atinabuṁṅan Btinambuṅan EdASD ac
I follow the EdASD emendation, which is supported by the parallel expression galah dava sinambugalahṅan tuna in AG 7v.
ku na pamujiAEdASD
ku pamuji B
aṅgəs norm.EdASD
agəs AB
diA
om. BEdASD
ku bogaAEdASD
boga B
aṅgəhan em.EdASD
Aṁgəḥhən· AB
cəndək norm.
cədək ABEdASD
upamana em.
Upama ABEdASD
dataṅ nuB
om. Adataṅ nu EdASD
mavakənAEdASD
mavakən Uraṁ B
arocənAB
arotən EdASD
upamanaBEdASD
upama A
handəəl norm.EdASD
hadəqəl AB
dataṅABEdASD pc
om. EdASD ac
mereAEdASD
mava B (lexical)
yaAEdASD
ya ta B
pañcaAEdASD
paca B
cəndək norm.
cədək ABEdASD
tikaB
ta Aom. EdASD
rasaAEdASD
tinusa B
saṅgaAEdASD
saṅga ta B
vvitniṅAEdASD
vuIt· B
lavanBEdASD
luvan A
saṅkilaṅB
salaṅ AEdASD
uraṅ salahB
uraṅ Aom. EdASD
ma uṅaṅAEdASD
ala B
ambu bapa paṅguruan em.
Ambu bapa AEdASD A5+guruAn· B
The emendation is based on the part that is still legible in the manuscript B. Cf. SKK 7.1 and SMG 2.2 which contain the three members of the string, or its variant induṅ bapa paṅguruan at SMG 5.3, 11.2.
janmaAEdASD
jamna B
paramarta norm.EdASD
paramarrata AparamarR̥ta B
ṅaA
ṅarana Bom. EdASD
ñaAEdASD
ya B
ña vvitniṅAEdASD
ya vvat na B
ña em.
ya AB
puhuniṅAEdASD
pa2+ B
mo tivas sakalaA
mo tivas kala EdASD vas·tu sakala B
The B reading also gives a plausible sense.
mo rogol-rogolB
morogol, ragol Amorogol-rogol EdASD
riṅ savidagda em.
riṅ sa, visubscr. dagada Avidadag B (eye-skip)niṅ sa, vidagda EdASD
kəboanABEdASD ac
kebon EdASD pc
mulahAEdASD
ulah B (morphological)
ṅundər norm.EdASD
ṅudər AB
hamoAEdASD
mo B (morphological)
bənaṅAEdASD
bəna B
sadu bema menta norm.
om.sadu Asadu bema meta B
These phrases are repeated from 4.14.
məli mulah tihap nukərAEdASD
Ulaḥ məli nukər B
ulah tihapAEdASD
tihap ulah B
ṅiñjəmAEdASD
ṅijəm B
simbutAEdASD
sibut B
mulahAEdASD
tihap· Ulaḥ B
kasaratan em.
kasarataAn· AEdASD sarata B
dipajarAEdASD
kəna ku na B (lexical)
durbala siksaAEdASD
gurubalasisa B
yatnakənAEdASD
Iyanakən B
tambaAEdASD
taba B
tunduh norm.EdASD
tuduh AB
tvakBEdASD
tvaḥk A
tambaAEdASD
taba B
tambaAEdASD
taba B
uraṅAEdASD
om. B
kajoṅjoṅan norm.
kajojoṅan Akajojoṅan· təIṁ Bkajoṅjonan EdASD
tinəṅkən mariṅ naA
tinəṁkən· basa na B (lexical)yatnakən mariṅ ku EdASD
kuAB
om. EdASD
hamoAEdASD
mo B
ṅarannaAB
ṅa EdASD
lamunAEdASD
lamu B
mədəṅAEdASD
kədə B
boaAEdASD
om. B
raṅ ṅabaktaAEdASD
Uraṁ subscr. hese B (lexical)
varahAEdASD
paṁvaraḥ B
uraṅBEdASD
Ura A
pahdapAEdASD
pahidəp B
sriopeksah em.
mrəOpekṣaḥ AmrəOpek·sa B
samutatahAEdASD
saṁmutataḥ B
jambaṅan əsiniṅAEdASD
2+ṅaL̥səniṁ B
mahəniṅA
mahana Bma həniṅ EdASD
nora buksahAEdASD
nobusaḥ B
kaliṅana taA
kaliṅanya B
ṅaranyaAEdASD
ṅarana B
lamunnaAB
lamun EdASD
dilañja norm.EdASD
dilaja AB
lamunnaAB
lamun EdASD
kalañjaAEdASD
kalaja B
rampesAEdASD
rupana B
kaopeksaAEdASD
kaOpesa B
siksa krətaAEdASD
sisa krata B
paesan maAEdASD
paesan ta ma B
əntəṅAEdASD
qətəṁ B
əntəṅ norm.EdASD
qətəṁ A
lamunnaAB
lamun EdASD
kavaasAEdASD
divaas B
ruaAEdASD
kalaṅkaṁ B
əntəṅ norm.EdASD
qətəṁ A
uraṅ janmaAB
janma EdASD
taA
om. Btata EdASD
ña kituA
ña mana kitu BEdASD
təhər norm.
t:hər Aheraṁ Btəgər EdASD
rameAEdASD
rampes B
ambək norm.EdASD
Abək AB
kaəsyanAEdASD
kaqəsyi B
makaAB
mana EdASD
matsyanəm em.EdASD
macanəm A
jaga raṅAB
ja uraṅ EdASD pcja raṅ EdASD ac
talaga heraṅ bañu atisB
taman heraṅ, talaga bañu atis A
ña kehA
om. Bñoṅkah EdASD pcñokah EdASD ac
taA
BEdASD
matsya em.EdASD
maca AB
upamaAEdASD
upamana B
janmaAB
hayaṅ EdASD
lvirniṅ em.
lvarniṁ ABEdASD
ləvəṅAB
om. EdASD
lvir em.
lvar AEdASD luAr B
tinəṅA
hidə B
gajahA
liman B (lexical)
ña kehA
ñaho Bom. EdASD
baṅbara em.EdASD
baṁba1+ A1+barra B
baṅbaraBEdASD
babara A
ṅumbaraAEdASD
ṅubara B
tiṅkah norm.EdASD
tikaḥ Atinə B
sakalihBEdASD
saliḥ A
na janma rampes tvahnaAEdASD
jan· rapes· tvaḥ B
amisAEdASD
Asiḥ B
imucA
guyu B (lexical)imut EdASD
tiṅkahBEdASD
tikaḥ A
dekA
BEdASD
gəs maAEdASD
gəs B
darmajatiAB
damarjati EdASD
kuñjarakarna em.
pujayakarna Akuñjayakarna Bpu jayakarma EdASD
koravasramaB
koravasarma AEdASD
tantriAEdASD
taṁtri B
dekAB
hayaṅ EdASD
sakvehniṅ em.EdASD
sakvaḥniṁ Asa1+oEḥniṁ B
bvat tuhaAB
bvatuha EdASD
pañjaṅAEdASD
pujaṁ B
sisindiran norm.EdASD
sisidiran Asisidirran B
peṅpeledanBEdASD
peṅpeṅledan A
pore raneAB
pərerane EdASD
ərihBEdASD
qəri A
babaroṅanABEdASD ac
baṅbaroṅan EdASD pc
sasambatan norm.EdASD
sasabatan AB
pamacəhAEdASD
para macəh B
babaroṅanABEdASD ac
baṅbaroṅan EdASD pc
abaṅ-abaṅanAB
om. EdASD
pañcaAEdASD
paca B
ləmbur norm.EdASD
L̥bur AB
kaulinanAEdASD pc
Ulinan· Bulinan EdASD ac
həmpulAEdASD
həpul B
salvirniṅ em.EdASD
savalviran:iṁ Asavalurran·niṁ B
pupuñjəṅan norm.
pupusubscr. ṁṅan Bpupuñjəṁṅa1+· A
salvirniṅ em.EdASD
savalviraniṁ Asavalurran·niṁ B
tətəpaanBEdASD
tətəpaAn· A
palainnaAB
palain EdASD
pədaṅAEdASD
om. B
təndətAEdASD
tədət B
raksasaAEdASD
rak·rak·sa B
pinaka norm.EdASD
pinaḥka AB
parantiAEdASD
parati B
saṅAEdASD
om. B
pinaka norm.EdASD
pinaḥka AB
ituA
om. EdASD
parantiAEdASD
parati B
kalakatriAEdASD
kalakatra B
pinaka norm.
pinaḥka AB
kumərətAEdASD
kuməR̥ B
təlu na gaṅgamanAEdASD
tilu gagaman· B
palainnaA
palaIna, mana lai dəI Bpalain EdASD
sareyanaA
3+na Bsareanana EdASD pcsarean EdASD ac
panday norm.EdASD
paday AB
salvirniṅ em.EdASD
savalviran:iṁ Asavalurran·niṁ B
vəreAEdASD
vrəre B
salvirniṅ em.EdASD
savalviran:iṁ Asavalurran·niṁ B
mandi norm.EdASD
madi AB
ñarəṅsəṅA
om. Bñareṅseṅ EdASD
pədəsBEdASD
pidis A
papaṅgaṅan em.
paṁpagaṁṅan A
diruruum em.EdASD
diruruAm· AruruUman· B
kaolahanAEdASD
Olaḥ Olaḥhan· B
salvirniṅ em.EdASD
savalirraniṁ Asavalirran·niṁ B
boehBEdASD
boE A
muñcaṅ norm.EdASD
mucaṁ AB
raganisAB
rəṅganis EdASD
jayanti norm.EdASD
jayati AB
cəcəmpaanAEdASD
cicinaAn· B
paparanakan em.EdASD
paparanakakan A
siligantiAEdASD
salin· gati B
boeh siaṅAEdASD
bobosyen· B
bəbər natanA
bəbənatan Bbəbərnatan EdASD
kampuhAEdASD
kamaruṁ B
jayanti norm.EdASD
jayati AB
siṅ em.EdASD
si AB
niravərahAEdASD
navicara B
agama maA
Agama Bagama parigama ma EdASD
para tandaA
para tada Bpratanda EdASD
makarabihvaAEdASD
makarabyiha B
sakatabihva em.
kaṭābihva Akaṭābyiha Bkatrabihva EdASD
lisaṅbihvaAEdASD
om. B
siṅhabihvaAEdASD
siṁhabyiha B
garudabihvaAEdASD
om. B
cakrabihvaAEdASD
cakrabyiha B
bajrapañjaraA
bajrapajara Bbrajapañjara EdASD
simpirAEdASD
sumaliput B
maturunAB
maturut EdASD
suməṅkaB
suməka AEdASD
ṅaliṅga norm.EdASD
ṅaliga AB
saktiAEdASD
sak·sati B
praṅ juritanA
saṁ hulujurit Bprajurit EdASD
sapətrikAEdASD
sabətrik B
mantraAEdASD
maṭā B
jampa jampiyaAEdASD
japa japye B
kaseraṅanAB
kaseaṅan EdASD
pavayagahanAEdASD
pivayagaḥhan B
pupuspaanB
pus·paAn A
pasaṅkvan norm.
pasakvan ABEdASD
pupujaA
pamuja Bom. EdASD
palajaṅAB
palayaṅ EdASD
ñampiṅan norm.EdASD
ñapiṅan AB
ṅomean norm.EdASD
ṅomeyan Aṅome B
jaṅgan norm.EdASD
jagan Abujaṁga B
tan patəṅgəkBEdASD
tan patəgək A
mandəgB
madəg AEdASD
bumi kapəndəm norm.EdASD
bumi kapədəm Aom. B
bəhəlaAEdASD
ti həla B
darmasiksaAEdASD
darmasik·sa ma B
padonaanAB
padənaan EdASD
siksaAEdASD
sisa B
dasa-sila, pañca-siksaAEdASD
dasasi3+sik·sa B
upadravaAEdASD
Upradava B
maAEdASD
om. B
tañaAEdASD
ta1+ B
maAEdASD
om. B
ṅampihkən bumiAEdASD
om. B
sajagatAEdASD
rye B
parin pasiniAEdASD
marin· masini B
maraspadeAB
mararaspade EdASD
midanaAEdASD
mipadana B
añcol dipakpakAEdASD
Acol· dipapak· B
ampih-ampihAEdASD
Apiḥ-Apiḥ B
sakvehniṅ norm.EdASD
sakvaḥniṁ AsakoEḥniṁ B
kabuaAEdASD
kabuAn· riAk· B
mokprok em.EdASD
mokpra:k· Amopro B
tañjuṅAEdASD
tajuṁ B
puloAEdASD
om. B
nuṅgulB
nuṁguṁ AEdASD
tuṅgaraAEdASD
tugaṁ karaṁ B
sakətiBEdASD
sakətə A
kasaṅa bəlahA
om. EdASD
arəgaanA
AR̥ga Barəga EdASD
citrik byapari AEdASD
citri saṁ byipari B
sandiAEdASD
sadi B
luṅguhAEdASD
luguḥ B
paralokaAEdASD
paraloka kabeḥ B
lamun dekAEdASD
hayaṁ B
baṅgalaAEdASD
baṁgali B
pahaṅAEdASD
om. B
palembaṅAB
om. EdASD
siəmAB
om. EdASD
kalatənAEdASD
kalatə B
buvunAEdASD
om. B
betənAB
bətən EdASD
selaAB
səla EdASD
ṅaraAB
nagara EdASD
dəkanAEdASD
gidan· B
andələsAEdASD
Adibas· B
molokoAB
maloko EdASD
malaṅkaboAEdASD
malaṁkabot· B
məkahAEdASD
om. B
buretetAEdASD
bureten· B
səmbava norm.EdASD
səbava AB
jəṅgiAEdASD
om. B
sabiniAEdASD
sabani B
ṅoganAEdASD
ṅogagan· B
kuməriṅAEdASD
kumənəṁ B
sampaṅAEdASD
samaraṁ B
manubiAB
manumbi EdASD
bubuA
babu EdASD bubuḥ B
ñiriAEdASD
ñiriṁ B
sapariAEdASD
om. B
lampuṅAEdASD
lamaruṁ B
jambudipaAEdASD
jabudipa B
gədahAEdASD
om. B
solodoṅAEdASD
om. B
indragiri norm.
Idragiri Bbali, Indragiri AEdASD
tañjuṅpuraAEdASD
tujuṁpura B
atas aṅinB
om. AEdASD
cəmpaAEdASD
cəmara B
balukAEdASD
baluga B
juru basa darmamurcayaAEdASD
juru basa taña, saṁ darmurcaya B
majarAEdASD
majar maneḥ B
ñahoABEdASD pc
ñao EdASD ac
mo takut di upadrava, jagat ganti cadusakti saṅ panditaA
mo taku di Upadrava, cadusak·ti, jagat· gan·ti saṁ pan·dita Bom. EdASD
inanti deniṅAEdASD
Inaṁti deneṁ B
lamunnaA
3+na Blamun EdASD
gunaAEdASD
om. B
lamunnaA
lamu Bom. EdASD
dipitvahAEdASD
tvaḥ B
sakakalaAB
sakala EdASD
indraAEdASD
Idra B
patañjalaAEdASD
patajala B
padaAEdASD
om. B
pratyaksaB
prətyaksa AEdASD
paṅgihkənənA
pagiḥkən:ən· Bpamaṅgihkənən EdASD
matitiskənAEdASD
matitikən· B
hidəpB
hdap AEdASD
lamunAEdASD
lamun:a B
tambrah gomukaAEdASD
taman· braḥma muka B
babandiṅnaAEdASD
babadiṁṅan·nana B
ləmpaṅAEdASD
L̥paṁ B
ka javaAEdASD
ka java, dataṁ ka Alas· java B
carekAEdASD
care B
hantə dataṅAEdASD
hatə tadaṁ B
tandaṅAEdASD
tadaṁ B
hantəAEdASD
hatə B
nurutAEdASD
nuru B
careknaBEdASD
carena A
haṅərAB
hagər EdASD
caraAEdASD
carek· B
devata,AEdASD
niskala, mo devata B
kapuṅguṅan ruanaA
kapuguṁṅan· rvana Bom. EdASD
nurut tvah norm.EdASD
nurutvaḥ A
papañjiṅanAEdASD
papajiṁṅan B
yogyaAEdASD
yoya B
ja naA
om. EdASD
ṅavisesakən naAEdASD
kavisesa ku B
marende em.EdASD
marande Amarede B
kaliṅanyaA
kaliṅana EdASD
dəṅkiB
dəṅi AEdASD
campəlakAEdASD
capəla B
yogyaAEdASD
yoya B
kaṅkən maka gilaAEdASD
kakən· maṁka gila B
raksaksaAEdASD
rak·rak·sa B
durgi durgaAEdASD
durga durgi B
taAEdASD
ma B
malaniṅ ləmah ṅarannaAEdASD
om. B
sodoṅ, saroṅgeAEdASD
so1+sekoṁ, soṁgeṁ B
gantuṅAEdASD
gatel B
muṅkal pateṅgaṅB
mukal pategaṁ Amukal pategaṅ EdASD
ləbak, rañcakAEdASD
baba racak· B
nuṅgaṅEdASD
nugaṁ AB
noṅgeṅAEdASD
nogeṁ B
gareṅgeṅan, ləmahAEdASD
gareṁgeṁ 5+ B
saṅharB
sahar AEdASD
variyanAEdASD
va3+, kəpuḥ raṁR̥ḥ garamayan· B
It is interesting that B add on a list three kinds of trees: kəpuh ( Sterculia foetida L.), raṅrəh (probably equivalent with randu, MdS dial. raṅru, Eriodendrum anfractuosum), and garamayan (probably equivalent to MdS haramay ‘china-grass’, Boehmeria nivea Gaudich).
kalomberanEdASD
kaloberran AB
jaryan, səmaAEdASD
səma jaryin· B
kajajadyanA
kajadian EdASD kajajadyanana B
kədə di tvahnaAEdASD
4+ gopel· B
tvahniṅ janmaAEdASD
tvaḥ jama B
taAEdASD
om. B
sasanaAEdASD
sisa B
ṅarumpakAEdASD
ṅarupak· B
panasAB
panah EdASD
dikahemankənA
disubscr. bekahemakən· Bdihemankən EdASD
dimemeh-memehA
dime4+ Bdineneh EdASD
kira-kirakənənanaAEdASD
kira kirakən·nana B
byakta kəna ku naAEdASD
byak·takən· kana B
əsiAEdASD
om. B
pantanaAEdASD
patana B
sayojana em.
sayoñana Asayoj·ñana Bsayajñana EdASD
lohnaAEdASD
tvaḥna B
kandagaAEdASD
1+daga B
papaB
AEdASD
yaksaAEdASD
pak·si B
kinavruhanA
kəna vruhnya Bkənavruhan EdASD
voṅ kvehnyaAEdASD
om. B
ti kaler kadi valaṅ sinudukan, parəṅ satus voṅ papa A
om. EdASD
si pantanaA
subscr. sapnatana Bsi antana EdASD
lavanBEdASD
luvan· A
sona yaksaA
sona Iyak·sa Bsenayaksa EdASD
kapapaaniṅAB
kapapaniṅ EdASD
marende ṅaranyaAEdASD
marede ṅarana B
maririsAEdASD
muriṅis· B
mananAEdASD
ma ṅarana B
mananAEdASD
ma ṅanana B
aboAB
ambəabə EdASD
EdASDpc: ambə
aṅgəs maEdASD
agəs ma Aom. B
numpuAEdASD
nupu B
taṅehAEdASD
ta2+ B
koterAB
kotor EdASD
jagelAEdASD
jaṁṅel B
titiṅgiEdASD
titigi A
jambəloṅAEdASD
jabəlo B
mear, pacet, lentahAEdASD
om. B
ləhəṅA
om. Blohoṅ EdASD
gərəṅA
om. Bgoroṅ EdASD
dipikajijiAB
dipake jiji EdASD
naB
nu AEdASD
rea, ya taAEdASD
2+ B
sinaṅguhAEdASD
sinagu B
ṅarannaAEdASD
ṅaranyi B
yogyaAEdASD
yoya B
lamunnaAB
lamun EdASD
carutAEdASD
carat B
harənA
om. Bharəma EdASD
harəsaA
harəmsa EdASD
bogoh gavokB
bogoh, gavok AEdASD
maṅgihkənAB
magihkən EdASD
dijadikənAB
kajadikən EdASD
viraṅ ṅarannaAEdASD
varaṁ ṅanyi B
na catur-butaA
caturbuta ṅaranya Bma caturbuta EdASD
tiṅkah norm.EdASD
tikaḥ AB
gəiṅ norm.EdASD
gəI AB
upagəiṅ norm.EdASD
upagəI ArupagəIṁ B
parigəiṅBEdASD
parigəI A
trigəiṅ norm.EdASD
trigəI AB
gəiṅ norm.EdASD
gəI AB
ṅinumB
ṅinum· Aṅicup EdASD
gəiṅ norm.EdASD
gəI AB
upagəiṅ norm.EdASD
upagəI AUpasubscr. magəI B
ṅaṅgoBEdASD
ṅago A
ya upagəiṅEdASD
UpagəI A2+pagəI B
parigəiṅ norm.EdASD
parigəI A
jaAEdASD
om. B
sabdanaAB
sabda EdASD
mavaṅiAB
vavaṅi EdASD
jaAEdASD
om. B
kuAB
nu EdASD
bənaṅAEdASD
bənaṁna B
suvaniṅ norm.
suAniṁ AEdASD sumaṁṅər B
əñcuiṅ norm.
qəcuIṁ ABEdASD
toaiṅAB
om. EdASD
tətəiṅAB
təiṅ EdASD
mukpruk em.
mupraruk Amupru B
parigəiṅ norm.EdASD
parigəI AB
silokana em.EdASD
salokana A
komalaAEdASD
kobala B
catur-yogyaAEdASD
tuhuyoya B
krəta yogya norm.EdASD
krata yogya Aom. B
komalaBEdASD
ko2+ A
gəiṅnaBEdASD
gəIna A
caṅciṅAEdASD
cacir B
səriAB
cəri EdASD
imucAB
imut EdASD
rame ambəkAEdASD
rapes· Abək·na B
catur-yogyaAEdASD
caturyoya B
ini silokana, mas, pirak, komala, hintən, ya ta saṅ hyaṅ catur-yogya ṅaranna
ini catur-rahayu ṅaranya, silokanya nihan, mas pirak komala hintən,
nirmalaniṅ ləmah norm.
subscr. nirmalani L̥maḥ A BEdASD
ṅarannaA
om. EdASD
pabuntəlan norm.
pabutəlan AEdASD
imah manəh, candi, prasadaAEdASD
cadi pR̥sada, L̥maḥ manəḥ B
liṅga liṅgirA
liga ligi Bliṅga liṅgih EdASD
biniṅbaAEdASD
bənər B
rahayuAEdASD
raḥhayu ṅarana B
krəta norm.EdASD
krata A
ma ṅarannaAEdASD
om. B
mikukuh em.EdASD
mikuku AB
lavan buyutAEdASD
2+·buyut· B
magəhkənAEdASD
maṅgiḥkən· B
ujarniṅAB
ujar iṅ EdASD
bəhəla em.
bəhala Anu bəhəla Bbahəla EdASD
nañjərkənAEdASD
najərkən B
krətaAEdASD
krata B
devarajaAEdASD
devara1+ B
rahyaṅta ri mədaṅAEdASD
rahhya tali mədaṁ B
rahyaṅta ri mnərAEdASD
rahhya tali mənir B
nuAB
om. EdASD
karaseyaaniṅ norm.
karasyeAnniṁ Arasyeniṁ Bkaraseyan niṅ EdASD
rahaseyaAEdASD
rasye B
lamunnaAB
lamun EdASD
maṅgihkənAEdASD
maṁgiḥ B
maṅgihAEdASD
maṁgiḥkən· B
rahinaAEdASD
raḥhina sada B
halaAEdASD
lapa B
paramaləñəpAEdASD
paraL̥ñəp· B
kitu kehAEdASD
katu keḥna B
pilihənanaAB
pilihənna EdASD
kəruhAEdASD
kiruh B
goceAEdASD
2+ce B
kehAEdASD
keḥna B
kapahalaAEdASD
hala B
tvahAEdASD
tvaḥna B
nu em.EdASD
nunu A
keh janmaAEdASD
keḥna jama B
kapahayuAEdASD
hayu B
ma hala ku tvahna, mana hayu ku tvahnaAEdASD
... B
kehAEdASD
keḥna B
pilihən maAEdASD
piliḥhan·nən:ana B
asrəpAEdASD
masərəp B
lavan em.EdASD
lavan:a A
mahəniṅB
hnaṁ Ahəniṅ EdASD
mahapanditaAEdASD
maha3+ B
haṅkərB
hakər AEdASD
lətuhAEdASD
maL̥tuḥ B
ku naAEdASD
ku B
paramarta em.EdASD
paramarata AB
cetana em.
centana AEdASD ca2+ B
lavan acetanaB
lavan:acentana Alavan acentana EdASD pclavan· centana EdASD ac
cetanaB
centana AEdASD
vvitniṅAEdASD
om. B
taṅkalniṅ bumiAEdASD
kaliṅaniṁ janma B
acetanaB
acentana AEdASD
byamohaB
hyamoha AEdASD
tanB
ta AEdASD
ya taṅkalniṅAEdASD
ya ta kaliṅaniṁ B
bətiniṅAEdASD
tənəṁ B
dipitəmənAEdASD
dipiguna B
drabyanaAEdASD
drabya B
tritantuA
pratada Btritaṅtu EdASD
pinaka norm.EdASD
pinaḥka AB
pinaka norm.EdASD
pinaḥka AB
ramaAEdASD
saṁ rama B
pinaka norm.EdASD
pinaḥka AB
tritantuA
trataṁtu Btritaṅtu EdASD
panəguhniṅAB
pinəguh niṅ EdASD
trivargaAEdASD
travarga B
lambaAEdASD
laba B
tritantuAEdASD ac
tritaṁtu BEdASD pc
panəguhniṅA
pinaguḥniṁ Bpinəguh niṅ EdASD
trivargaAEdASD
travarga B
tritantuA
tritaṅtu BEdASD pctritantu EdASD ac
ṅaranyaAEdASD
ṅanya B
təpətA
təpəta Bpəpət EdASD
krəta em.EdASD
krata AB
jagatB
jat Ajagat EdASD
tvahniṅAEdASD
tvaḥ B
kehAEdASD
keḥna B
kapanditaananaA
kapaditan· gəḥhan·niṁ B
saṅ vikuAEdASD
3+ B
kamaṅuyuanana norm.
kamaṅuyuAn:ana Aom. EdASD
kapalikənana norm.
kapalikən:ana Akapalikenana EdASD pcpalikenna EdASD ac
tetegaAEdASD
tete[... B
katetegaanana em.EdASD pc
kateteAn:ana Akatetegaanna EdASD ac
aməṅ norm.EdASD
Amə A
kaaməṅanana norm.EdASD pc
kaAməṁṅan:ana Akaaməṅanna EdASD ac
kavasianana norm.EdASD pc
kavasiAn:ana Akavasianna EdASD ac
əbonA
ebon EdASD
kaəbonana norm.EdASD pc
kaqəbon:ana Akaəbonna EdASD ac
katyagianana norm.EdASD pc
katyagiAn:ana Akatyagianna EdASD ac
valakaA
om. EdASD
dikavalakaanana norm.
dikaval:akaAn:ana Adikavalkaanana EdASD
katanianana norm.EdASD pc
kataniAn:ana Akatanianna EdASD ac
kaəvahanana norm.EdASD pc
kaqəvaḥhan:ana Akaəvahanna EdASD ac
krəta norm.EdASD
krata A
kagustianana norm.EdASD pc
kagustiAn:ana Akagustianna EdASD ac
kamantrianana norm.EdASD pc
kaman·triAn:ana Akamantrianna EdASD ac
masaṅ norm.EdASD
mas:a A
kamasaṅanana norm.EdASD pc
kamasaṁṅan·nana Akamasaṅanna EdASD ac
kabujaṅgaanana norm.EdASD pc
kabujaṁgaAn:ana Akabujaṅgaanna EdASD ac
katarahanana norm.EdASD pc
katarahan:ana Akatarahanna EdASD ac
kadisianana norm.
kaḍiśiAn:ana Akadisianna EdASD ac
saṅ rama pagəh di karamaanana(904) krəta, saṅ rəsi pagəh di karəsianana(905) krəta
om. EdASD
Ed seems to have saut du même au même of the word krəta.
karamaanana norm.
karamaAn:ana A
karəsianana norm.
kaR̥śiAn:ana A
kaprabuanana norm.
kaprabuAn:ana Aprəbuanana EdASD
krəta norm.
krata Aom. EdASD
sakasaṅgaA
saka kasaṅga EdASD pcsakasaṅga EdASD ac
sakakuruṅAEdASD ac
saka kakuruṅ EdASD pc
kabehA
kabeh ta EdASD

ika sarva janma, ikaṅ janma tumuvuh, janma triyak, janma mrəga pasu paksi, janma mavoṅ, janma siṅ voṅ, vastuniṅ voṅ, samaṅkana kvèhiṅ janma paməatunikəṅ lanan vadon.
lembok norm.
lebok Alembok EdASD
janma triyak ma ṅaranna, savatək satoa, magəṅ madəmit, di darat di cai, ya janma triyak ṅarannaA
om. EdASD
voṅ maAEdASD
...]ma B
kena teAEdASD
kenana hatə B
janma sivoṅAEdASD
jama siṁvoṁ B
yuniAEdASD
yunina B
baṅsaAEdASD
basana B
hantəAEdASD
hatə B
acan ñaho di saṅ hyaṅ darma, vastuAEdASD
11+tu B
sivoṅAEdASD
siṁvo B
sivoṅAEdASD
siṁvo B
ini ma sugan hayaṅ kalihasan AEdASD
13+ B
reyana taAEdASD
rye Eta B
matajaB
mantaja AEdASD
mataja em.
mantaja AEdASD 3+ B
ma ṅaranna, savatək bijil tiAEdASD
12+ B
ṅarannaAEdASD
om. B
ṅarannaAEdASD
om. B
bijilAEdASD
biji B
hyaṅAEdASD
om. B
bvana, 6, ṅaṅka, ñigi, ṅikətAEdASD
bva8+ B
ṅaromboṅAEdASD
ṅa2boṁkən· B
uuntayan norm.EdASD
Uutayan· AUtay·-Utuyan· B (morphological)
ṅikət ma ṅaranna, vatək nalikənAEdASD
ṅikət· nalikən· B
məṅpəṅ(936), məlah, mañcir(937), midvakən,
lac. B
məṅpəṅ norm.EdASD
məpəṁ A
mañcir norm.EdASD ya ta sinaṅguh sadguna ṅaranna, sakituAEdASD
lac. B
bəṅharBEdASD
bəhar A
bvana, yunAEdASD
bvana, [... B
sareyana norm.
saryen:a Asareana EdASD pcsareyan EdASD ac
mandi norm.
madi Amandi EdASD
amlaA
amba EdASD
kaduka em.
kadakha A
amlaA
amba EdASD
pakənnaA
pakən EdASD
anak ka iñcuEdASD
anak[... A
ṅa, rampes em.
ṅarampes EdASD
pakən em.
pake EdASD
mo ma nu em.
nu ma mo [nu] EdASD
salah, bisiEdASD
...] bisi B
namo em.
nami EdASD
turutanən, kena…tvahna, turut saagəṅna
An omission due to eye-skip intervenes in B
aya ma…diturut tvahna
An omission intervenes in EdASD

Apparatus


^1. nihan varahakna] AEdASD , na4+ḥhakcaB
^2. de] AEdASD , denB (morphological)
^3. hayu, hana ta] AEdASD , hayu,[...B
^4. saṅ hyaṅ] conj. EdASD , 1+1yaṁA
^5. nihan ujar] AEdASD , ...] UjarB
^6. kandaṅ] AEdASD , kadaṁB
^7. dasa-krəta] AEdASD , da3+B
^8. kundaṅən] AEdASD , kudaṁṅən:aB (morphological)
^9. uraṅ reya] AEdASD , Uraṁ rye di na bvana pun·B
^10. asiṅ nu dek nañjərkən(1) saṅ hyaṅ sasana krəta] , om.B • This entire phrase is omitted in B, which however has a more extensive version of the preceding phrase.
^11. nañjərkən] norm. EdASD , najərkənA
^12. pakənən] AEdASD , pakənB
^13. həbəl ñovana] em., həbəl ñavanaA, həbəl[...B, həbəl ñevanaEdASD
^14. jadyan] em. EdASD , jadyaA
^15. tañjər] EdASD , tajərA
^16. jaya] EdASD , yaA
^17. ñovana] A, ñavanaEdASD ac, ñevanaEdASD pc
^18. na uraṅ] AEdASD , ...] na UraṁB
^19. ini] BEdASD , 1+niA
^20. byaktana] A, byitanaB, byaktaEdASD
^21. dasa-krəta] AEdASD , dasakrataB
^22. dasa-sila] AEdASD , dasa[...B
^23. di] A, om.EdASD
^24. parək] em., paR̥kaA, tan parəkEdASD
^25. ini pakən] AEdASD , ...] pak·kənB
^26. lamba, caaṅ jalan] em., lamba caaṅ jalanEdASD , lambha3+jalan·A, laba, caAṁ jalanB
^27. pradana] A, -prədanaB, -pridanaEdASD
^28. caaṅ] BEdASD , caAA
^29. buruan, aṅgəs] norm., buruAn·, agəsA, buruAn· A[...B
^30. huma] AEdASD , ...]maB
^31. hirup] AB, om.EdASD
^32. sove] em. EdASD , soveraAB
^33. ñovana] AB, ñevanaEdASD pc, ñavanaEdASD ac
^34. saṅ mavaṅ rat] A, saṁ mava ra[...B, sama vaṅ saratEdASD
^35. guluma] A, galumaEdASD
^36. hejo] AEdASD , ...]joB
^37. vovohan] AEdASD , voḥvoḥhanB (morphological)
^38. hudan] AB, hujanEdASD
^39. landuh] AEdASD ac, ladaḥB, landuṅEdASD pc
^40. maka hurip na] AEdASD , maka hurip[...B
^41. krəta, di lamba] AEdASD , ...] di labaB
^42. krəta] AEdASD , krataB
^43. kalaṅkaṅ] AEdASD , om.B
^44. dasa-sila] AEdASD , dasa[...B
^45. ta] A, om.EdASD
^46. saṅ hyaṅ] AEdASD , lac. hyaṁB
^47. dasa-marga ta] AEdASD , dasa-mrəga[...B
^48. byaktana, cəli] A, byakta, cəliEdASD , ...]na, cəliB
^49. ulah] AEdASD , mulahB
^50. mala, na] AEdASD , mala,[...B
^51. lamunna] A, ...]n:aB, lamunEdASD
^52. sinəṅguh] BEdASD , sinəguhA
^53. ulah] AEdASD , mulahB
^54. baraṅ] AEdASD , salahB
^55. dələ, mo] AEdASD , dələ, [...B
^56. saṅkan uraṅ] AEdASD , ...] UraB
^57. nəmu] BEdASD , nimuA
^58. mala, na] AB, mala naEdASD
^59. kalesa] AB, narakaEdASD • Or emend to naraka, as in the previous paragraphs?
^60. lamunna] AB, lamunEdASD
^61. utama bijil ti mata] conj., utamaniṅ dələAEdASD , utama bijil ti[...B • Or conjecture paṅdələ?
^62. kenana] AEdASD , ...]nanaB
^63. mala, na] AB, mala naEdASD
^64. utama] A, uta[...B
^65. lamunna] A, lamunEdASD
^66. ti iruṅ] A, timiruṅEdASD • It seems that this is a misprint of the edition.
^67. lamunna] A, lamunEdASD
^68. lamunna] A, lamunEdASD
^69. lamunna] A, lamunEdASD
^70. bañcana,] A, bañcanaEdASD
^71. kañcolah] A, kañcolehEdASD
^72. ma kapahayu] A, kapahayu maEdASD
^73. na dora] A, doraEdASD
^74. anak] EdASD , AnaA
^75. sa] A, om.EdASD
^76. voṅ] A, vaṅEdASD
^77. vado] EdASD , davataA
^78. ya] em. EdASD , yuA
^79. sivaya] A, sevayaEdASD
^80. səmbahniṅ] A, səmbah iṅEdASD
^81. na] A, maEdASD
^82. pañcaksara] A, pañca aksaraEdASD
^83. ka] A, om.EdASD • This abbreviation for Old Javanese kaliṅanya, quite common in SMG, was again misunderstood by ASD in 7.1.
^84. pañcaksara] A, pañca aksaraEdASD
^85. katoṅton] AEdASD pc, katiṅtonEdASD ac
^86. kavrətan] em., kavrətonAEdASD
^87. ku] em. EdASD , kaA
^88. guruniṅ] A, guru iṅEdASD
^89. ma] A, om.EdASD
^90. saaṅgəsna] norm., saAgəsnaA, saṅgəsnaEdASD pc, sagəsnaEdASD ac
^91. prətivi] em. EdASD , prəviA
^92. dikaṅkənkən] norm. EdASD , dikaṅkəkənA
^93. ka] A, kuEdASD
^94. dadi] A, om.EdASD
^95. prabu] A, praEdASD • Atja & Saleh Danasasmita note ‘Sesudah tarahan seharusnya ada prabu’. This note is ambiguous for it is more plausible that the word prabu appears before rama. But if it is the case, than it is misread since the manuscript undoubtedly contains the word prabu just before rama.
^96. prətivi] norm. EdASD , prativiA
^97. vrəti kandayun] em. EdASD , vr̥ətkiṇdayun·A
^98. mestri] A, mestiEdASD • The variation of readings is due to the problematic transciption of the character ṭā. In the Old West-Javanese manuscript corpus, this character can represent both ṭā or tra. Faced with the choice to read mesṭi or mestri, I prefer the latter, since it is the more common spelling in OS texts, i.e., Carita Parahyaṅan, Saṅ Hyaṅ Sasana Mahaguru, etc. Cf. Old Javanese metri.
^99. lamunna] A, lamunEdASD
^100. na] AEdASD ac, dinaEdASD pc
^101. kabeh] em., behA
^102. pasirma] A, pasimaEdASD • The spelling of this word, derived from Skt. paścima, shows considerable variation in the OS corpus. I retain the spelling of A as it occurs again in the next paragraph, and a similar spelling is found in Kavih Mahañana.
^103. purba, timur] em. EdASD , purba ti timurA
^104. kahanan(1) hyaṅ(2) brahma(3), baṅ(4) rupanya, pasirma(5) kulvan(6)] , kahanan hyaṅ brahma, mirah rupanya, pasima, kulonEdASD • Atja & Saleh Danasasmita explicitly indicate their reading of this phrase as supplied, whereas in fact it is the reading of the manuscript with one semantic substitution (mirah for baṅ) and one orthographic normalization (kulvan to kulon).
^105. kahanan] em. EdASD , kihanan·A
^106. hyaṅ] em. EdASD , hyaA
^107. brahma] norm. EdASD , br̥ḥmaA
^108. baṅ] A, mirahEdASD
^109. pasirma] A, pasimaEdASD
^110. kulvan] A, kulonEdASD
^111. rupanya] AAtja & Saleh Danasasmita considered this word to be omitted in the manuscript, so they added it as though it were a conjecture, but actually it is simply there in A.
^112. anekavarna] conj. EdASD , varnaA
^113. di] A, dinaEdASD
^114. liṅlaṅ] AEdASD ac, laṅlaṅEdASD pc
^115. sy asəmbava] A, si asəmbavaEdASD
^116. karasa si maṅdumi] em., karasa madumiAEdASD
^117. maṅhiṅi tan kahiṅanan(1)] , maṅhiṅətan tanpa hiṅaEdASD
^118. kahiṅanan] em., kahiṅinanA
^119. karaksa] A, karasaEdASD
^120. kady aṅganiṅ] EdASD , kadyaganiṅA
^121. hayu] A, layuEdASD • It seems this is a printing error.
^122. tiṅkah] norm. EdASD , tikahA
^123. makaṅuni lamun di harəpən saṅ deva ratu pun] Atja & Danasasmita consider this phrase as the beginning of the next paragraph.
^124. mana] A, makaEdASD
^125. kapaṅguhniṅ] A, kapaṅgihniṅEdASD
^126. tətəiṅ] A, təiṅEdASD
^127. kitu] em. EdASD , kətuA
^128. madan usyat] em., madan:usyaA, madan usyaEdASD
^129. hunur] A, luhurEdASD
^130. siṅha] norm. EdASD , sihaA
^131. dəkət] em. EdASD , dəkət:əA
^132. kandaṅ] norm. EdASD , kandaA
^133. pañca-gati saṅsara] norm., pañcagantisaṁsaraA, pañcagati, saṅsaraEdASD
^134. sok rereh] em., sorerehA, sarerehEdASD
^135. ñaṅcarutkən] em. EdASD , ñaṁcarukənA
^136. na] A, nuEdASD
^137. na] A, nuEdASD
^138. na] A, nuEdASD
^139. na] A, nuEdASD
^140. karah hdapna] A, karah ədapnaEdASD
^141. ṅajərum] em. EdASD , ṅajrərumA
^142. menta] norm. EdASD , metaA
^143. ṅajumput] norm., ṅajuputAEdASD
^144. tu numpu] A, tu tunumpuEdASD
^145. ṅəntal] norm., ṅətalAEdASD
^146. ñopet] A, ñepetEdASD
^147. gusti] em. EdASD , gutiA
^148. astri] A, estriEdASD
^149. digunakən] A, dipiguhakənEdASD
^150. aṅgəs] norm. EdASD , agəsA
^151. tətəiṅ] AB, təiṅEdASD
^152. ṅontoṅ] norm. EdASD , ṅotoṅA
^153. pujyan] A, pudyanEdASD
^154. ñətñot] A, ñetñotEdASD
^155. kapamalyanana] A, kapamalyannaEdASD
^156. əluh] em., nəluḥAEdASD
^157. ditambaan] norm. EdASD , ditabaanA
^158. hantə] em. EdASD , hanətəA
^159. katurutan] A, katurutan kuEdASD
^160. naṅganan] norm. EdASD , nagananA
^161. tanda] em. EdASD pc, tundaAEdASD ac
^162. cante] norm. EdASD , cateA
^163. salimaha milu] A, salima hamiluEdASD
^164. ṅaramankən] em., AEdASD
^165. si mar cante ṅaranna] Supply ma as in the analogous sentences in this paragraph?
^166. sadeya] AEdASD ac, sadeyanEdASD pc
^167. ka] Or to emend ku?
^168. kena … dipitvah] A, om.EdASD (eye-skip) • The omission in ASD seems to be due to eye-skip from dipiguna to dipitvah.
^169. uraṅ] norm. EdASD , UraA
^170. lamunna] A, lamunEdASD
^171. lamunna] A, lamunEdASD
^172. bisa] A, om.EdASD
^173. təhər] A, təgaṅEdASD
^174. paṅadva, dataṅ ma ka sisi, sakarajən dibaju, disimbut] A, om.EdASD (eye-skip) • Again, ASD shows saut du même au même caused by the repetition of the word simbut.
^175. karəsian] em. EdASD , kaśyinA
^176. siksaanana] AEdASD pc, siksaannaEdASD ac • Diplomatically, the ms A reads siksaAn:ana. ASD interpret as pamaéh what I interpret as consonant doubling mark, and are hence obliged to emend in order to obtain the reading siksaanana.
^177. ṅundər] norm. EdASD , ṅudərA
^178. ṅararaṅgean] norm. EdASD , ṅararagyenA
^179. taṅgəhan] em., taṁgəḥkənAEdASD
^180. tu nurunkən] A, turunkənEdASD
^181. jalan, gəde] AEdASD , ...] gadeB
^182. dicaṅcut] AEdASD , caṁcutB
^183. dipaṅadva] AEdASD , paṅadvaB
^184. gusti, dəṅ] AEdASD , gu[...B
^185. paṅadoṅkoṅkən] em., paṁṅadokokoṁkən·A, paṅgadokokoṅkənEdASD
^186. brahmana] AEdASD , ...] bramanaB
^187. bəṅhar] BEdASD , bəharA
^188. makaṅuni] AEdASD , maka[...B
^189. paṅidalkən] conj., pahi paṁṅidalkən·AEdASD • My conjecture paṅidalkən is based on the hyptothesis that a dittography occurs in the word pahi and paṅi. The interjection word such as ulah and ulah mo is usually followed by a verb. Cf. ulah mo paṅidalkən, paṅadokokoṅkən in 4.16.
^190. paṅdəukən] A, lac.EdASD
^191. kena] AEdASD , ...] kenaB
^192. isəskən] AEdASD , i[...B
^193. ṅərikən] A, ṅəriṅkənEdASD
^194. astri] A, estriEdASD
^195. hulañjar, bisi] AEdASD , ...] bisiB
^196. taṅan, sapaṅluṅguhan] AEdASD , taṅan, [...B
^197. di təpas] A, om.EdASD
^198. si paṅluṅguhan] AEdASD , ...]guḥhanB
^199. patutuṅgalan, ya] AEdASD , patutuṅgalan, [...B
^200. panataran] norm., panahtar/anAEdASD
^201. makaṅuni] AEdASD , ...] makaṅuniB
^202. aṅgala] em., AgalaṁA, akalaṅEdASD
^203. urut saṅ] EdASD , rut saṁA, Urut [...B
^204. aṅgasir] em., Aṅgasin·AEdASD , ...]sinB
^205. iṅətkənən] EdASD , Iṅətkən·A, Iṅət·kənən:aB
^206. luput ti] AEdASD , luput [...B
^207. dəṅ astri] AEdASD , deṅ estriEdASD , ...] AstriB
^208. sapitunahan] AB, sapinahanEdASD
^209. iña] B, ñaAEdASD
^210. keh na] AEdASD , 2+B
^211. kitu keh lamun uraṅ dek paparan, hayva] conj., kitu keḥ lamu Uraṁ dek· paparran·B, Itu hayvaAEdASD
^212. diturut] AEdASD , katurut·B
^213. uraṅ] AEdASD , Uraṁ maB
^214. maka] AEdASD , maṅkaB
^215. -tandaṅna] AB, -tandaṅEdASD
^216. lamun] AEdASD , lamunnaB
^217. kapicaya] AB, dipicayaEdASD
^218. gəriṅna] BEdASD , gərəṅnaA
^219. poroc] AB, poronEdASD
^220. sareyana eta ma] B, saryenana EtaAEdASD • Cf. SKK 11.17 kitu lamun uraṅ hayaṅ ñaho di sareyana eta ma, panday taña.
^221. ja] AEdASD , kenaB (lexical)
^222. manan na] AB, na niniEdASD
^223. lamunna] A, lamunBEdASD
^224. ṅagantyan] norm. EdASD , ṅagatyanA, ṅagatyinB
^225. sakadəgdəgna] AEdASD , sakadədəgnaB
^226. samaṅkana kayatnakna] norm. EdASD , saṁmaṁkana kayatnaknaA, samaṁkanakan yatna-yatnaB
^227. ku same, paṅuraṅ] AEdASD , ku menak ku rama, ku paṅuraṅB
^228. gəiṅ] norm. EdASD , giIA, gəIB
^229. rasa] AEdASD , asaB
^230. kula-kadaṅ, ku baraya] AEdASD , ku kulakadaṅ barayaB
^231. mitra] AEdASD , mintraB
^232. kaṅkənna] AB, kaṅkənEdASD
^233. simbut] norm. EdASD , sibutAB
^234. sakadrəbya] em., sukadrəbyaAEdASD , sa1+drəbyiB
^235. maka] AEdASD , maṁkaB
^236. ñaṅraha] AB, ñaṅgrahaEdASD
^237. hyaṅ] AEdASD , hyiB
^238. aṅgəs] AEdASD , agəsB
^239. digunakən] AB, dipigunakənEdASD
^240. ṅandaṅ] AEdASD , ṅadaṁB
^241. ṅaburaṅ] AEdASD , ṅa2+B
^242. munday] norm. EdASD , mudayA, muydaB
^243. ṅadodoger] AEdASD , ṅadogerB
^244. mapayaṅ] B, maṁpayaṁAEdASD
^245. biñcaṅ] BEdASD , bicaṁA
^246. purik] AEdASD , puritB
^247. gariṅsiṅ] A, garisiṁB, giriṅsiṅEdASD
^248. sukakən] AEdASD , suka2+B
^249. lamun] AEdASD , lamuB
^250. piṅgir] BEdASD , pigirA
^251. tuṅtuṅ] BEdASD , tutuṁA
^252. kaambə] AEdASD , kaAbəB
^253. ku gusti] AEdASD , ku gusti ku mantriB
^254. saṅuni] em., suṅuniAEdASD , maṅuniB
^255. tu ku] A, kuB, tuṅkuEdASD pc, tukuEdASD ac
^256. buṅah-baṅah] em., roṅaḥ-roṅaḥABEdASD
^257. kasumpah] AEdASD , kasupahB
^258. kapadahkən] AB, kapadakənEdASD
^259. paṅguruan] AEdASD , pagurvanB
^260. ku] em., kaABEdASD
^261. nurut] AB, carekEdASD • The word nurut escaped ASD’s attention, so that they supplied the word carek.
^262. siksa ma] A, sisaB, siksaEdASD
^263. ṅisiṅ] BEdASD , ṅisiA
^264. ləṅkah] A, leṅkahBEdASD
^265. təlu] AB, tiluEdASD
^266. ləṅkah] A, lekahB, leṅkahEdASD
^267. boa] AEdASD , boA taB
^268. uraṅ] AEdASD , om.B
^269. di] AEdASD , di naB
^270. ka, ulah] AB, kaulahEdASD • For another occurrence of the abbreviation ka, see 3.1.
^271. paeh] AEdASD , patiB (lexical)
^272. pucuk] AEdASD , pucuB
^273. tambaluṅ] AEdASD , tabaluṅB
^274. kandaṅ] AEdASD , kadaṅB
^275. laraṅ] ABEdASD ac, laraṅanEdASD pc
^276. macaṅkrama] em. EdASD , macaṁkarmaAB
^277. paranti] norm. EdASD , paratiAB
^278. liək] BEdASD , lyəkA
^279. ṅarumpak] AEdASD , ṅarupakB
^280. məgatan] A, məgatBEdASD
^281. raṅ] AB, uraṅEdASD
^282. rampes] AEdASD , rapesnaB
^283. tinəṅkən] AEdASD , tinəṅkən naB
^284. picarekən] AB, picarekEdASD
^285. siəp] B, səəpAEdASD
^286. ma kasuka na] em., ma kasuka kaA, ma samapun tihap suka naB, maka suka kaEdASD
^287. kasasa] B, kaasa-asaAEdASD
^288. marək] AEdASD , maR̥k· giraṁB
^289. pande daṅ] AEdASD , om.B
^290. pande] AEdASD , padeB
^291. pande] AEdASD , padeB
^292. vəsi] BEdASD , vṣaA
^293. juru vidaṅ] B, guru vdiA, guru vidaEdASD
^294. vidu] B, məduAEdASD
^295. kumbaṅ, gəndiṅ] AEdASD , kubaṅ gədiṅB
^296. tapukan] AEdASD , tatapukanB
^297. bañolan] AEdASD , bañolB
^298. juru moha] AEdASD , 1+ru mohaB
^299. pañumpit] norm., pañupitAB, om.EdASD
^300. pamraṅ] AB, pamaraṅEdASD
^301. di] AEdASD , di naB
^302. turutanən, kena] , turutanən·, [...B (eye-skip)
^303. turutanən, kena…tvahna, turut saagəṅna] an omission due to eye-skip intervenes in B
^304. ulah diturut tvahna, bisi] norm. EdASD , ulah diturutvahna, bisiA
^305. ləmpaṅ] A, mpaṅEdASD
^306. sakitanana] A, sakitnaEdASD pc, sakitannaEdASD ac
^307. paka pradana] em., paka prədanaA, maka prədanaEdASD
^308. ma] A, mahEdASD
^309. tu] A, om.EdASD
^310. na janma] A, na janmaEdASD
^311. tiṅkahna] norm. EdASD , tikahnaA
^312. tvahna, turut saagəṅna] AEdASD , ...] sakagəIṁnaB
^313. sinaṅguh] AEdASD , sinaṅgahB
^314. aya ma] AB, [...EdASD
^315. aya ma…diturut tvahna] an omission intervenes in EdASD
^316. tiṅkahna] norm., tikaḥnaAB
^317. diturut tvahna] B, dəṁ turutvaḥnaA, ...]EdASD • This whole sentence is omitted in ASD.
^318. tiṅkahna] norm. EdASD , tikaḥnaA, om.B
^319. ma] A, mahEdASD
^320. diturut tiṅkahna] norm. EdASD , diturutiṁkaḥnaA
^321. tiṅkahna] norm. EdASD , tikaḥnaA, tikanaB
^322. caruniṅ] A, carutniṅEdASD , caruniB
^323. ṅaranna] norm., ṅaranaAB, ṅaranEdASD
^324. calaniṅ] norm., calaṁniṁAEdASD , calaniB
^325. guru] AEdASD , pagurvanB (morphological)
^326. paṅiṅətna] em., paṁṅətnaA, paṅiṅət1+B, peṅətnaEdASD
^327. janma] AEdASD , na jamaB
^328. papañjiṅan] AEdASD , papajiṁṅanB
^329. paeh ṅabegal] AEdASD , paEḥ ṅapu paEḥ ṅabegal·B
^330. eta jəəṅ] AEdASD , Eta keḥ jəqəṁB
^331. kena ulah] AEdASD , 3+laḥB
^332. dəi] B, ta dəIAEdASD • Since aya dəi occurs without ta in 22.2 and 22.3, I adopt the same structure here from .
^333. lamun] AEdASD , lamuB
^334. ṅavayaṅ] AEdASD , ṅaduṁB
^335. mantun] norm. EdASD , matunAB
^336. siksaan] AEdASD , sik·2+B
^337. rampes] AEdASD , ram:pes· maB
^338. maca ma] A, macaBEdASD
^339. paparahatan] AEdASD , papahətan·B (morphological)
^340. dikuryak] B, digunaAEdASD (lexical)
^341. vrəti] norm. EdASD , vəR̥tiB, vrəriA
^342. ma] AEdASD , ma ṅasubscr. nanaB
^343. kakaṅ] BEdASD , kaṁkaṁA
^344. luməmpaṅ] norm., luməpaṁAB, ləmpaṅEdASD
^345. lambur] A, laburB, ləmburEdASD
^346. gəsan] AEdASD , gəsaB
^347. ma] AEdASD , om.B
^348. ti induṅ bapa] norm., ti Iduṁ bapaAB, ti induṅ ti bapaEdASD
^349. ta] A, kaṁkənB, om.EdASD
^350. ti] B, kaAEdASD
^351. mahapandita] AEdASD , mahapaditaB
^352. ya kaṅkən guru utama … ya kaṅkən guru kaupadesaan] Thus formulated in A, ya guru kamulyin· ṅarana guru kaprəmanaAn·, ya kaṁkən· guru kaUtamaAn·B • It seems that favors forms with circumfix ka-...-an and arranges the elements in a different sequence, while omitting an element corresponding to kaupadesaan in .
^353. kautamaan] B, UtamaAEdASD
^354. kamulyan] B, mulyaAEdASD
^355. kaprəmanaan] B, primanaA, prəmanaEdASD
^356. ya ta … ña mana kitu] , ya ta sinaṁguḥ catur Utama ṅaṅarana, , ña mana kituA, ya sinaṁ4v3guḥ catur Utama ṅarana , ña mana kituB • I have ignored the chapter-level punctuation found between these sentences in both mss. See discussion in §@@.
^357. aṅgəs] norm. EdASD , agəsAB
^358. karmaniṅ akarma] AEdASD , -karniṁ karmaB
^359. tvahniṅ] B, -tvah riṅAEdASD
^360. aṅgəs] BEdASD , agəsA
^361. nu hala] AEdASD , 2+laB
^362. sui ta suka gəiṅ] em., sui ta suke gəiA, sakagəiB, sui ta, maka gəiṅEdASD
^363. pakən] AEdASD , pak·kəB
^364. kapətəṅan] B, kapətiṅanA, kapəntiṅanEdASD
^365. sakalih] AEdASD , 2+liḥB
^366. lamun] AEdASD , lamuB
^367. sinambuṅan] EdASD pc, tinambhuṁṅan·A, tinabuṁṅanB, tinambuṅanEdASD ac • I follow the EdASD emendation, which is supported by the parallel expression galah dava sinambugalahṅan tuna in AG 7v.
^368. ku na pamuji] AEdASD , ku pamujiB
^369. aṅgəs] norm. EdASD , agəsAB
^370. di] A, om.BEdASD
^371. ku boga] AEdASD , bogaB
^372. aṅgəhan] em. EdASD , Aṁgəḥhən·AB
^373. cəndək] norm., cədəkABEdASD
^374. upamana] em., UpamaABEdASD
^375. dataṅ nu] B, om.A, dataṅ nuEdASD
^376. mavakən] AEdASD , mavakən UraṁB
^377. arocən] AB, arotənEdASD
^378. upamana] BEdASD , upamaA
^379. handəəl] norm. EdASD , hadəqəlAB
^380. dataṅ] ABEdASD pc, om.EdASD ac
^381. mere] AEdASD , mavaB (lexical)
^382. ya] AEdASD , ya taB
^383. pañca] AEdASD , pacaB
^384. cəndək] norm., cədəkABEdASD
^385. tika] B, taA, om.EdASD
^386. rasa] AEdASD , tinusaB
^387. saṅga] AEdASD , saṅga taB
^388. vvitniṅ] AEdASD , vuIt·B
^389. lavan] BEdASD , luvanA
^390. saṅkilaṅ] B, salaṅAEdASD
^391. uraṅ salah] B, uraṅA, om.EdASD
^392. ma uṅaṅ] AEdASD , alaB
^393. ambu bapa paṅguruan] em., Ambu bapaAEdASD , A5+guruAn·B • The emendation is based on the part that is still legible in the manuscript B. Cf. SKK 7.1 and SMG 2.2 which contain the three members of the string, or its variant induṅ bapa paṅguruan at SMG 5.3, 11.2.
^394. janma] AEdASD , jamnaB
^395. paramarta] norm. EdASD , paramarrataA, paramarR̥taB
^396. ṅa] A, ṅaranaB, om.EdASD
^397. ña] AEdASD , yaB
^398. ña vvitniṅ] AEdASD , ya vvat naB
^399. ña] em., yaAB
^400. puhuniṅ] AEdASD , pa2+B
^401. mo tivas sakala] A, mo tivas kalaEdASD , vas·tu sakalaB • The B reading also gives a plausible sense.
^402. mo rogol-rogol] B, morogol, ragolA, morogol-rogolEdASD
^403. riṅ savidagda] em., riṅ sa, visubscr. dagadaA, vidadagB (eye-skip), niṅ sa, vidagdaEdASD
^404. kəboan] ABEdASD ac, kebonEdASD pc
^405. mulah] AEdASD , ulahB (morphological)
^406. ṅundər] norm. EdASD , ṅudərAB
^407. hamo] AEdASD , moB (morphological)
^408. bənaṅ] AEdASD , bənaB
^409. sadu bema menta] norm., om.saduA, sadu bema metaB • These phrases are repeated from 4.14.
^410. məli mulah tihap nukər] AEdASD , Ulaḥ məli nukərB
^411. ulah tihap] AEdASD , tihap ulahB
^412. ṅiñjəm] AEdASD , ṅijəmB
^413. simbut] AEdASD , sibutB
^414. mulah] AEdASD , tihap· UlaḥB
^415. kasaratan] em., kasarataAn·AEdASD , sarataB
^416. dipajar] AEdASD , kəna ku naB (lexical)
^417. durbala siksa] AEdASD , gurubalasisaB
^418. yatnakən] AEdASD , IyanakənB
^419. tamba] AEdASD , tabaB
^420. tunduh] norm. EdASD , tuduhAB
^421. tvak] BEdASD , tvaḥkA
^422. tamba] AEdASD , tabaB
^423. tamba] AEdASD , tabaB
^424. uraṅ] AEdASD , om.B
^425. kajoṅjoṅan] norm., kajojoṅanA, kajojoṅan· təIṁB, kajoṅjonanEdASD
^426. tinəṅkən mariṅ na] A, tinəṁkən· basa naB (lexical), yatnakən mariṅ kuEdASD
^427. ku] AB, om.EdASD
^428. hamo] AEdASD , moB
^429. ṅaranna] AB, ṅaEdASD
^430. lamun] AEdASD , lamuB
^431. mədəṅ] AEdASD , kədəB
^432. boa] AEdASD , om.B
^433. raṅ ṅabakta] AEdASD , Uraṁ subscr. heseB (lexical)
^434. varah] AEdASD , paṁvaraḥB
^435. uraṅ] BEdASD , UraA
^436. pahdap] AEdASD , pahidəpB
^437. sriopeksah] em., mrəOpekṣaḥA, mrəOpek·saB
^438. samutatah] AEdASD , saṁmutataḥB
^439. jambaṅan əsiniṅ] AEdASD , 2+ṅaL̥səniṁB
^440. mahəniṅ] A, mahanaB, ma həniṅEdASD
^441. nora buksah] AEdASD , nobusaḥB
^442. kaliṅana ta] A, kaliṅanyaB
^443. ṅaranya] AEdASD , ṅaranaB
^444. lamunna] AB, lamunEdASD
^445. dilañja] norm. EdASD , dilajaAB
^446. lamunna] AB, lamunEdASD
^447. kalañja] AEdASD , kalajaB
^448. rampes] AEdASD , rupanaB
^449. kaopeksa] AEdASD , kaOpesaB
^450. siksa krəta] AEdASD , sisa krataB
^451. paesan ma] AEdASD , paesan ta maB
^452. əntəṅ] AEdASD , qətəṁB
^453. əntəṅ] norm. EdASD , qətəṁA
^454. lamunna] AB, lamunEdASD
^455. kavaas] AEdASD , divaasB
^456. rua] AEdASD , kalaṅkaṁB
^457. əntəṅ] norm. EdASD , qətəṁA
^458. uraṅ janma] AB, janmaEdASD
^459. ta] A, om.B, tataEdASD
^460. ña kitu] A, ña mana kituBEdASD
^461. təhər] norm., t:hərA, heraṁB, təgərEdASD
^462. rame] AEdASD , rampesB
^463. ambək] norm. EdASD , AbəkAB
^464. kaəsyan] AEdASD , kaqəsyiB
^465. maka] AB, manaEdASD
^466. matsyanəm] em. EdASD , macanəmA
^467. jaga raṅ] AB, ja uraṅEdASD pc, ja raṅEdASD ac
^468. talaga heraṅ bañu atis] B, taman heraṅ, talaga bañu atisA
^469. ña keh] A, om.B, ñoṅkahEdASD pc, ñokahEdASD ac
^470. ta] A, BEdASD
^471. matsya] em. EdASD , macaAB
^472. upama] AEdASD , upamanaB
^473. janma] AB, hayaṅEdASD
^474. lvirniṅ] em., lvarniṁABEdASD
^475. ləvəṅ] AB, om.EdASD
^476. lvir] em., lvarAEdASD , luArB
^477. tinəṅ] A, hidəB
^478. gajah] A, limanB (lexical)
^479. ña keh] A, ñahoB, om.EdASD
^480. baṅbara] em. EdASD , baṁba1+A, 1+barraB
^481. baṅbara] BEdASD , babaraA
^482. ṅumbara] AEdASD , ṅubaraB
^483. tiṅkah] norm. EdASD , tikaḥA, tinəB
^484. sakalih] BEdASD , saliḥA
^485. na janma rampes tvahna] AEdASD , jan· rapes· tvaḥB
^486. amis] AEdASD , AsiḥB
^487. imuc] A, guyuB (lexical), imutEdASD
^488. tiṅkah] BEdASD , tikaḥA
^489. dek] A, BEdASD
^490. gəs ma] AEdASD , gəsB
^491. darmajati] AB, damarjatiEdASD
^492. kuñjarakarna] em., pujayakarnaA, kuñjayakarnaB, pu jayakarmaEdASD
^493. koravasrama] B, koravasarmaAEdASD
^494. tantri] AEdASD , taṁtriB
^495. dek] AB, hayaṅEdASD
^496. sakvehniṅ] em. EdASD , sakvaḥniṁA, sa1+oEḥniṁB
^497. bvat tuha] AB, bvatuhaEdASD
^498. pañjaṅ] AEdASD , pujaṁB
^499. sisindiran] norm. EdASD , sisidiranA, sisidirranB
^500. peṅpeledan] BEdASD , peṅpeṅledanA
^501. pore rane] AB, pəreraneEdASD
^502. ərih] BEdASD , qəriA
^503. babaroṅan] ABEdASD ac, baṅbaroṅanEdASD pc
^504. sasambatan] norm. EdASD , sasabatanAB
^505. pamacəh] AEdASD , para macəhB
^506. babaroṅan] ABEdASD ac, baṅbaroṅanEdASD pc
^507. abaṅ-abaṅan] AB, om.EdASD
^508. pañca] AEdASD , pacaB
^509. ləmbur] norm. EdASD , L̥burAB
^510. kaulinan] AEdASD pc, Ulinan·B, ulinanEdASD ac
^511. həmpul] AEdASD , həpulB
^512. salvirniṅ] em. EdASD , savalviran:iṁA, savalurran·niṁB
^513. pupuñjəṅan] norm., pupusubscr. ṁṅanB, pupuñjəṁṅa1+·A
^514. salvirniṅ] em. EdASD , savalviraniṁA, savalurran·niṁB
^515. tətəpaan] BEdASD , tətəpaAn·A
^516. palainna] AB, palainEdASD
^517. pədaṅ] AEdASD , om.B
^518. təndət] AEdASD , tədətB
^519. raksasa] AEdASD , rak·rak·saB
^520. pinaka] norm. EdASD , pinaḥkaAB
^521. paranti] AEdASD , paratiB
^522. saṅ] AEdASD , om.B
^523. pinaka] norm. EdASD , pinaḥkaAB
^524. itu] A, om.EdASD
^525. paranti] AEdASD , paratiB
^526. kalakatri] AEdASD , kalakatraB
^527. pinaka] norm., pinaḥkaAB
^528. kumərət] AEdASD , kuməR̥B
^529. təlu na gaṅgaman] AEdASD , tilu gagaman·B
^530. palainna] A, palaIna, mana lai dəIB, palainEdASD
^531. sareyana] A, 3+naB, sareananaEdASD pc, sareanEdASD ac
^532. panday] norm. EdASD , padayAB
^533. salvirniṅ] em. EdASD , savalviran:iṁA, savalurran·niṁB
^534. vəre] AEdASD , vrəreB
^535. salvirniṅ] em. EdASD , savalviran:iṁA, savalurran·niṁB
^536. mandi] norm. EdASD , madiAB
^537. ñarəṅsəṅ] A, om.B, ñareṅseṅEdASD
^538. pədəs] BEdASD , pidisA
^539. papaṅgaṅan] em., paṁpagaṁṅanA
^540. diruruum] em. EdASD , diruruAm·A, ruruUman·B
^541. kaolahan] AEdASD , Olaḥ Olaḥhan·B
^542. salvirniṅ] em. EdASD , savalirraniṁA, savalirran·niṁB
^543. boeh] BEdASD , boEA
^544. muñcaṅ] norm. EdASD , mucaṁAB
^545. raganis] AB, rəṅganisEdASD
^546. jayanti] norm. EdASD , jayatiAB
^547. cəcəmpaan] AEdASD , cicinaAn·B
^548. paparanakan] em. EdASD , paparanakakanA
^549. siliganti] AEdASD , salin· gatiB
^550. boeh siaṅ] AEdASD , bobosyen·B
^551. bəbər natan] A, bəbənatanB, bəbərnatanEdASD
^552. kampuh] AEdASD , kamaruṁB
^553. jayanti] norm. EdASD , jayatiAB
^554. siṅ] em. EdASD , siAB
^555. niravərah] AEdASD , navicaraB
^556. agama ma] A, AgamaB, agama parigama maEdASD
^557. para tanda] A, para tadaB, pratandaEdASD
^558. makarabihva] AEdASD , makarabyihaB
^559. sakatabihva] em., kaṭābihvaA, kaṭābyihaB, katrabihvaEdASD
^560. lisaṅbihva] AEdASD , om.B
^561. siṅhabihva] AEdASD , siṁhabyihaB
^562. garudabihva] AEdASD , om.B
^563. cakrabihva] AEdASD , cakrabyihaB
^564. bajrapañjara] A, bajrapajaraB, brajapañjaraEdASD
^565. simpir] AEdASD , sumaliputB
^566. maturun] AB, maturutEdASD
^567. suməṅka] B, suməkaAEdASD
^568. ṅaliṅga] norm. EdASD , ṅaligaAB
^569. sakti] AEdASD , sak·satiB
^570. praṅ juritan] A, saṁ hulujuritB, prajuritEdASD
^571. sapətrik] AEdASD , sabətrikB
^572. mantra] AEdASD , maṭāB
^573. jampa jampiya] AEdASD , japa japyeB
^574. kaseraṅan] AB, kaseaṅanEdASD
^575. pavayagahan] AEdASD , pivayagaḥhanB
^576. pupuspaan] B, pus·paAnA
^577. pasaṅkvan] norm., pasakvanABEdASD
^578. pupuja] A, pamujaB, om.EdASD
^579. palajaṅ] AB, palayaṅEdASD
^580. ñampiṅan] norm. EdASD , ñapiṅanAB
^581. ṅomean] norm. EdASD , ṅomeyanA, ṅomeB
^582. jaṅgan] norm. EdASD , jaganA, bujaṁgaB
^583. tan patəṅgək] BEdASD , tan patəgəkA
^584. mandəg] B, madəgAEdASD
^585. bumi kapəndəm] norm. EdASD , bumi kapədəmA, om.B
^586. bəhəla] AEdASD , ti həlaB
^587. darmasiksa] AEdASD , darmasik·sa maB
^588. padonaan] AB, padənaanEdASD
^589. siksa] AEdASD , sisaB
^590. dasa-sila, pañca-siksa] AEdASD , dasasi3+sik·saB
^591. upadrava] AEdASD , UpradavaB
^592. ma] AEdASD , om.B
^593. taña] AEdASD , ta1+B
^594. ma] AEdASD , om.B
^595. ṅampihkən bumi] AEdASD , om.B
^596. sajagat] AEdASD , ryeB
^597. parin pasini] AEdASD , marin· masiniB
^598. maraspade] AB, mararaspadeEdASD
^599. midana] AEdASD , mipadanaB
^600. añcol dipakpak] AEdASD , Acol· dipapak·B
^601. ampih-ampih] AEdASD , Apiḥ-ApiḥB
^602. sakvehniṅ] norm. EdASD , sakvaḥniṁA, sakoEḥniṁB
^603. kabua] AEdASD , kabuAn· riAk·B
^604. mokprok] em. EdASD , mokpra:k·A, moproB
^605. tañjuṅ] AEdASD , tajuṁB
^606. pulo] AEdASD , om.B
^607. nuṅgul] B, nuṁguṁAEdASD
^608. tuṅgara] AEdASD , tugaṁ karaṁB
^609. sakəti] BEdASD , sakətəA
^610. kasaṅa bəlah] A, om.EdASD
^611. arəgaan] A, AR̥gaB, arəgaEdASD
^612. citrik byapari ] AEdASD , citri saṁ byipariB
^613. sandi] AEdASD , sadiB
^614. luṅguh] AEdASD , luguḥB
^615. paraloka] AEdASD , paraloka kabeḥB
^616. lamun dek] AEdASD , hayaṁB
^617. baṅgala] AEdASD , baṁgaliB
^618. pahaṅ] AEdASD , om.B
^619. palembaṅ] AB, om.EdASD
^620. siəm] AB, om.EdASD
^621. kalatən] AEdASD , kalatəB
^622. buvun] AEdASD , om.B
^623. betən] AB, bətənEdASD
^624. sela] AB, səlaEdASD
^625. ṅara] AB, nagaraEdASD
^626. dəkan] AEdASD , gidan·B
^627. andələs] AEdASD , Adibas·B
^628. moloko] AB, malokoEdASD
^629. malaṅkabo] AEdASD , malaṁkabot·B
^630. məkah] AEdASD , om.B
^631. buretet] AEdASD , bureten·B
^632. səmbava] norm. EdASD , səbavaAB
^633. jəṅgi] AEdASD , om.B
^634. sabini] AEdASD , sabaniB
^635. ṅogan] AEdASD , ṅogagan·B
^636. kuməriṅ] AEdASD , kumənəṁB
^637. sampaṅ] AEdASD , samaraṁB
^638. manubi] AB, manumbiEdASD
^639. bubu] A, babuEdASD , bubuḥB
^640. ñiri] AEdASD , ñiriṁB
^641. sapari] AEdASD , om.B
^642. lampuṅ] AEdASD , lamaruṁB
^643. jambudipa] AEdASD , jabudipaB
^644. gədah] AEdASD , om.B
^645. solodoṅ] AEdASD , om.B
^646. indragiri] norm., IdragiriB, bali, IndragiriAEdASD
^647. tañjuṅpura] AEdASD , tujuṁpuraB
^648. atas aṅin] B, om.AEdASD
^649. cəmpa] AEdASD , cəmaraB
^650. baluk] AEdASD , balugaB
^651. juru basa darmamurcaya] AEdASD , juru basa taña, saṁ darmurcayaB
^652. majar] AEdASD , majar maneḥB
^653. ñaho] ABEdASD pc, ñaoEdASD ac
^654. mo takut di upadrava, jagat ganti cadusakti saṅ pandita] A, mo taku di Upadrava, cadusak·ti, jagat· gan·ti saṁ pan·ditaB, om.EdASD
^655. inanti deniṅ] AEdASD , Inaṁti deneṁB
^656. lamunna] A, 3+naB, lamunEdASD
^657. guna] AEdASD , om.B
^658. lamunna] A, lamuB, om.EdASD
^659. dipitvah] AEdASD , tvaḥB
^660. sakakala] AB, sakalaEdASD
^661. indra] AEdASD , IdraB
^662. patañjala] AEdASD , patajalaB
^663. pada] AEdASD , om.B
^664. pratyaksa] B, prətyaksaAEdASD
^665. paṅgihkənən] A, pagiḥkən:ən·B, pamaṅgihkənənEdASD
^666. matitiskən] AEdASD , matitikən·B
^667. hidəp] B, hdapAEdASD
^668. lamun] AEdASD , lamun:aB
^669. tambrah gomuka] AEdASD , taman· braḥma mukaB
^670. babandiṅna] AEdASD , babadiṁṅan·nanaB
^671. ləmpaṅ] AEdASD , L̥paṁB
^672. ka java] AEdASD , ka java, dataṁ ka Alas· javaB
^673. carek] AEdASD , careB
^674. hantə dataṅ] AEdASD , hatə tadaṁB
^675. tandaṅ] AEdASD , tadaṁB
^676. hantə] AEdASD , hatəB
^677. nurut] AEdASD , nuruB
^678. carekna] BEdASD , carenaA
^679. haṅər] AB, hagərEdASD
^680. cara] AEdASD , carek·B
^681. devata,] AEdASD , niskala, mo devataB
^682. kapuṅguṅan ruana] A, kapuguṁṅan· rvanaB, om.EdASD
^683. nurut tvah] norm. EdASD , nurutvaḥA
^684. papañjiṅan] AEdASD , papajiṁṅanB
^685. yogya] AEdASD , yoyaB
^686. ja na] A, om.EdASD
^687. ṅavisesakən na] AEdASD , kavisesa kuB
^688. marende] em. EdASD , marandeA, maredeB
^689. kaliṅanya] A, kaliṅanaEdASD
^690. dəṅki] B, dəṅiAEdASD
^691. campəlak] AEdASD , capəlaB
^692. yogya] AEdASD , yoyaB
^693. kaṅkən maka gila] AEdASD , kakən· maṁka gilaB
^694. raksaksa] AEdASD , rak·rak·saB
^695. durgi durga] AEdASD , durga durgiB
^696. ta] AEdASD , maB
^697. malaniṅ ləmah ṅaranna] AEdASD , om.B
^698. sodoṅ, saroṅge] AEdASD , so1+sekoṁ, soṁgeṁB
^699. gantuṅ] AEdASD , gatelB
^700. muṅkal pateṅgaṅ] B, mukal pategaṁA, mukal pategaṅEdASD
^701. ləbak, rañcak] AEdASD , baba racak·B
^702. nuṅgaṅ] EdASD , nugaṁAB
^703. noṅgeṅ] AEdASD , nogeṁB
^704. gareṅgeṅan, ləmah] AEdASD , gareṁgeṁ 5+B
^705. saṅhar] B, saharAEdASD
^706. variyan] AEdASD , va3+, kəpuḥ raṁR̥ḥ garamayan·B • It is interesting that B add on a list three kinds of trees: kəpuh ( Sterculia foetida L.), raṅrəh (probably equivalent with randu, MdS dial. raṅru, Eriodendrum anfractuosum), and garamayan (probably equivalent to MdS haramay ‘china-grass’, Boehmeria nivea Gaudich).
^707. kalomberan] EdASD , kaloberranAB
^708. jaryan, səma] AEdASD , səma jaryin·B
^709. kajajadyan] A, kajadianEdASD , kajajadyananaB
^710. kədə di tvahna] AEdASD , 4+ gopel·B
^711. tvahniṅ janma] AEdASD , tvaḥ jamaB
^712. ta] AEdASD , om.B
^713. sasana] AEdASD , sisaB
^714. ṅarumpak] AEdASD , ṅarupak·B
^715. panas] AB, panahEdASD
^716. dikahemankən] A, disubscr. bekahemakən·B, dihemankənEdASD
^717. dimemeh-memeh] A, dime4+B, dinenehEdASD
^718. kira-kirakənənana] AEdASD , kira kirakən·nanaB
^719. byakta kəna ku na] AEdASD , byak·takən· kanaB
^720. əsi] AEdASD , om.B
^721. pantana] AEdASD , patanaB
^722. sayojana] em., sayoñanaA, sayoj·ñanaB, sayajñanaEdASD
^723. lohna] AEdASD , tvaḥnaB
^724. kandaga] AEdASD , 1+dagaB
^725. papa] B, AEdASD
^726. yaksa] AEdASD , pak·siB
^727. kinavruhan] A, kəna vruhnyaB, kənavruhanEdASD
^728. voṅ kvehnya] AEdASD , om.B
^729. ti kaler kadi valaṅ sinudukan, parəṅ satus voṅ papa ] A, om.EdASD
^730. si pantana] A, subscr. sapnatanaB, si antanaEdASD
^731. lavan] BEdASD , luvan·A
^732. sona yaksa] A, sona Iyak·saB, senayaksaEdASD
^733. kapapaaniṅ] AB, kapapaniṅEdASD
^734. marende ṅaranya] AEdASD , marede ṅaranaB
^735. mariris] AEdASD , muriṅis·B
^736. manan] AEdASD , ma ṅaranaB
^737. manan] AEdASD , ma ṅananaB
^738. abo] AB, ambəabəEdASD
^739. aṅgəs ma] EdASD , agəs maA, om.B
^740. numpu] AEdASD , nupuB
^741. taṅeh] AEdASD , ta2+B
^742. koter] AB, kotorEdASD
^743. jagel] AEdASD , jaṁṅelB
^744. titiṅgi] EdASD , titigiA
^745. jambəloṅ] AEdASD , jabəloB
^746. mear, pacet, lentah] AEdASD , om.B
^747. ləhəṅ] A, om.B, lohoṅEdASD
^748. gərəṅ] A, om.B, goroṅEdASD
^749. dipikajiji] AB, dipake jijiEdASD
^750. na] B, nuAEdASD
^751. rea, ya ta] AEdASD , 2+B
^752. sinaṅguh] AEdASD , sinaguB
^753. ṅaranna] AEdASD , ṅaranyiB
^754. yogya] AEdASD , yoyaB
^755. lamunna] AB, lamunEdASD
^756. carut] AEdASD , caratB
^757. harən] A, om.B, harəmaEdASD
^758. harəsa] A, harəmsaEdASD
^759. bogoh gavok] B, bogoh, gavokAEdASD
^760. maṅgihkən] AB, magihkənEdASD
^761. dijadikən] AB, kajadikənEdASD
^762. viraṅ ṅaranna] AEdASD , varaṁ ṅanyiB
^763. na catur-buta] A, caturbuta ṅaranyaB, ma caturbutaEdASD
^764. tiṅkah] norm. EdASD , tikaḥAB
^765. gəiṅ] norm. EdASD , gəIAB
^766. upagəiṅ] norm. EdASD , upagəIA, rupagəIṁB
^767. parigəiṅ] BEdASD , parigəIA
^768. trigəiṅ] norm. EdASD , trigəIAB
^769. gəiṅ] norm. EdASD , gəIAB
^770. ṅinum] B, ṅinum·A, ṅicupEdASD
^771. gəiṅ] norm. EdASD , gəIAB
^772. upagəiṅ] norm. EdASD , upagəIA, Upasubscr. magəIB
^773. ṅaṅgo] BEdASD , ṅagoA
^774. ya upagəiṅ] EdASD , UpagəIA, 2+pagəIB
^775. parigəiṅ] norm. EdASD , parigəIA
^776. ja] AEdASD , om.B
^777. sabdana] AB, sabdaEdASD
^778. mavaṅi] AB, vavaṅiEdASD
^779. ja] AEdASD , om.B
^780. ku] AB, nuEdASD
^781. bənaṅ] AEdASD , bənaṁnaB
^782. suvaniṅ] norm., suAniṁAEdASD , sumaṁṅərB
^783. əñcuiṅ] norm., qəcuIṁABEdASD
^784. toaiṅ] AB, om.EdASD
^785. tətəiṅ] AB, təiṅEdASD
^786. mukpruk] em., muprarukA, mupruB
^787. parigəiṅ] norm. EdASD , parigəIAB
^788. silokana] em. EdASD , salokanaA
^789. komala] AEdASD , kobalaB
^790. catur-yogya] AEdASD , tuhuyoyaB
^791. krəta yogya] norm. EdASD , krata yogyaA, om.B
^792. komala] BEdASD , ko2+A
^793. gəiṅna] BEdASD , gəInaA
^794. caṅciṅ] AEdASD , cacirB
^795. səri] AB, cəriEdASD
^796. imuc] AB, imutEdASD
^797. rame ambək] AEdASD , rapes· Abək·naB
^798. catur-yogya] AEdASD , caturyoyaB
^799. nirmalaniṅ ləmah] norm., subscr. nirmalani L̥maḥA, BEdASD
^800. ṅaranna] A, om.EdASD
^801. pabuntəlan] norm., pabutəlanAEdASD
^802. imah manəh, candi, prasada] AEdASD , cadi pR̥sada, L̥maḥ manəḥB
^803. liṅga liṅgir] A, liga ligiB, liṅga liṅgihEdASD
^804. biniṅba] AEdASD , bənərB
^805. rahayu] AEdASD , raḥhayu ṅaranaB
^806. krəta] norm. EdASD , krataA
^807. ma ṅaranna] AEdASD , om.B
^808. mikukuh] em. EdASD , mikukuAB
^809. lavan buyut] AEdASD , 2+·buyut·B
^810. magəhkən] AEdASD , maṅgiḥkən·B
^811. ujarniṅ] AB, ujar iṅEdASD
^812. bəhəla] em., bəhalaA, nu bəhəlaB, bahəlaEdASD
^813. nañjərkən] AEdASD , najərkənB
^814. krəta] AEdASD , krataB
^815. devaraja] AEdASD , devara1+B
^816. rahyaṅta ri mədaṅ] AEdASD , rahhya tali mədaṁB
^817. rahyaṅta ri mnər] AEdASD , rahhya tali mənirB
^818. nu] AB, om.EdASD
^819. karaseyaaniṅ] norm., karasyeAnniṁA, rasyeniṁB, karaseyan niṅEdASD
^820. rahaseya] AEdASD , rasyeB
^821. lamunna] AB, lamunEdASD
^822. maṅgihkən] AEdASD , maṁgiḥB
^823. maṅgih] AEdASD , maṁgiḥkən·B
^824. rahina] AEdASD , raḥhina sadaB
^825. hala] AEdASD , lapaB
^826. paramaləñəp] AEdASD , paraL̥ñəp·B
^827. kitu keh] AEdASD , katu keḥnaB
^828. pilihənana] AB, pilihənnaEdASD
^829. kəruh] AEdASD , kiruhB
^830. goce] AEdASD , 2+ceB
^831. keh] AEdASD , keḥnaB
^832. kapahala] AEdASD , halaB
^833. tvah] AEdASD , tvaḥnaB
^834. nu] em. EdASD , nunuA
^835. keh janma] AEdASD , keḥna jamaB
^836. kapahayu] AEdASD , hayuB
^837. ma hala ku tvahna, mana hayu ku tvahna] AEdASD , ...B
^838. keh] AEdASD , keḥnaB
^839. pilihən ma] AEdASD , piliḥhan·nən:anaB
^840. asrəp] AEdASD , masərəpB
^841. lavan] em. EdASD , lavan:aA
^842. mahəniṅ] B, hnaṁA, həniṅEdASD
^843. mahapandita] AEdASD , maha3+B
^844. haṅkər] B, hakərAEdASD
^845. lətuh] AEdASD , maL̥tuḥB
^846. ku na] AEdASD , kuB
^847. paramarta] em. EdASD , paramarataAB
^848. cetana] em., centanaAEdASD , ca2+B
^849. lavan acetana] B, lavan:acentanaA, lavan acentanaEdASD pc, lavan· centanaEdASD ac
^850. cetana] B, centanaAEdASD
^851. vvitniṅ] AEdASD , om.B
^852. taṅkalniṅ bumi] AEdASD , kaliṅaniṁ janmaB
^853. acetana] B, acentanaAEdASD
^854. byamoha] B, hyamohaAEdASD
^855. tan] B, taAEdASD
^856. ya taṅkalniṅ] AEdASD , ya ta kaliṅaniṁB
^857. bətiniṅ] AEdASD , tənəṁB
^858. dipitəmən] AEdASD , dipigunaB
^859. drabyana] AEdASD , drabyaB
^860. tritantu] A, pratadaB, tritaṅtuEdASD
^861. pinaka] norm. EdASD , pinaḥkaAB
^862. pinaka] norm. EdASD , pinaḥkaAB
^863. rama] AEdASD , saṁ ramaB
^864. pinaka] norm. EdASD , pinaḥkaAB
^865. tritantu] A, trataṁtuB, tritaṅtuEdASD
^866. panəguhniṅ] AB, pinəguh niṅEdASD
^867. trivarga] AEdASD , travargaB
^868. lamba] AEdASD , labaB
^869. tritantu] AEdASD ac, tritaṁtuBEdASD pc
^870. panəguhniṅ] A, pinaguḥniṁB, pinəguh niṅEdASD
^871. trivarga] AEdASD , travargaB
^872. tritantu] A, tritaṅtuBEdASD pc, tritantuEdASD ac
^873. ṅaranya] AEdASD , ṅanyaB
^874. təpət] A, təpətaB, pəpətEdASD
^875. krəta] em. EdASD , krataAB
^876. jagat] B, jatA, jagatEdASD
^877. tvahniṅ] AEdASD , tvaḥB
^878. keh] AEdASD , keḥnaB
^879. kapanditaanana] A, kapaditan· gəḥhan·niṁB
^880. saṅ viku] AEdASD , 3+B
^881. kamaṅuyuanana] norm., kamaṅuyuAn:anaA, om.EdASD
^882. kapalikənana] norm., kapalikən:anaA, kapalikenanaEdASD pc, palikennaEdASD ac
^883. tetega] AEdASD , tete[...B
^884. katetegaanana] em. EdASD pc, kateteAn:anaA, katetegaannaEdASD ac
^885. aməṅ] norm. EdASD , AməA
^886. kaaməṅanana] norm. EdASD pc, kaAməṁṅan:anaA, kaaməṅannaEdASD ac
^887. kavasianana] norm. EdASD pc, kavasiAn:anaA, kavasiannaEdASD ac
^888. əbon] A, ebonEdASD
^889. kaəbonana] norm. EdASD pc, kaqəbon:anaA, kaəbonnaEdASD ac
^890. katyagianana] norm. EdASD pc, katyagiAn:anaA, katyagiannaEdASD ac
^891. valaka] A, om.EdASD
^892. dikavalakaanana] norm., dikaval:akaAn:anaA, dikavalkaananaEdASD
^893. katanianana] norm. EdASD pc, kataniAn:anaA, kataniannaEdASD ac
^894. kaəvahanana] norm. EdASD pc, kaqəvaḥhan:anaA, kaəvahannaEdASD ac
^895. krəta] norm. EdASD , krataA
^896. kagustianana] norm. EdASD pc, kagustiAn:anaA, kagustiannaEdASD ac
^897. kamantrianana] norm. EdASD pc, kaman·triAn:anaA, kamantriannaEdASD ac
^898. masaṅ] norm. EdASD , mas:aA
^899. kamasaṅanana] norm. EdASD pc, kamasaṁṅan·nanaA, kamasaṅannaEdASD ac
^900. kabujaṅgaanana] norm. EdASD pc, kabujaṁgaAn:anaA, kabujaṅgaannaEdASD ac
^901. katarahanana] norm. EdASD pc, katarahan:anaA, katarahannaEdASD ac
^902. kadisianana] norm., kaḍiśiAn:anaA, kadisiannaEdASD ac
^903. saṅ rama pagəh di karamaanana(1) krəta, saṅ rəsi pagəh di karəsianana(2) krəta] , om.EdASD Ed seems to have saut du même au même of the word krəta.
^904. karamaanana] norm., karamaAn:anaA
^905. karəsianana] norm., kaR̥śiAn:anaA
^906. kaprabuanana] norm., kaprabuAn:anaA, prəbuananaEdASD
^907. krəta] norm., krataA, om.EdASD
^908. sakasaṅga] A, saka kasaṅgaEdASD pc, sakasaṅgaEdASD ac
^909. sakakuruṅ] AEdASD ac, saka kakuruṅEdASD pc
^910. kabeh] A, kabeh taEdASD
^911. lembok] norm., lebokA, lembokEdASD
^912. janma triyak ma ṅaranna, savatək satoa, magəṅ madəmit, di darat di cai, ya janma triyak ṅaranna] A, om.EdASD
^913. voṅ ma] AEdASD , ...]maB
^914. kena te] AEdASD , kenana hatəB
^915. janma sivoṅ] AEdASD , jama siṁvoṁB
^916. yuni] AEdASD , yuninaB
^917. baṅsa] AEdASD , basanaB
^918. hantə] AEdASD , hatəB
^919. acan ñaho di saṅ hyaṅ darma, vastu] AEdASD , 11+tuB
^920. sivoṅ] AEdASD , siṁvoB
^921. sivoṅ] AEdASD , siṁvoB
^922. ini ma sugan hayaṅ kalihasan ] AEdASD , 13+B
^923. reyana ta] AEdASD , rye EtaB
^924. mataja] B, mantajaAEdASD
^925. mataja] em., mantajaAEdASD , 3+B
^926. ma ṅaranna, savatək bijil ti] AEdASD , 12+B
^927. ṅaranna] AEdASD , om.B
^928. ṅaranna] AEdASD , om.B
^929. bijil] AEdASD , bijiB
^930. hyaṅ] AEdASD , om.B
^931. bvana, 6, ṅaṅka, ñigi, ṅikət] AEdASD , bva8+B
^932. ṅaromboṅ] AEdASD , ṅa2boṁkən·B
^933. uuntayan] norm. EdASD , Uutayan·A, Utay·-Utuyan·B (morphological)
^934. ṅikət ma ṅaranna, vatək nalikən] AEdASD , ṅikət· nalikən·B
^935. məṅpəṅ(1), məlah, mañcir(2), midvakən,] , lac.B
^936. məṅpəṅ] norm. EdASD , məpəṁA
^937. mañcir] norm. EdASD
^938. ya ta sinaṅguh sadguna ṅaranna, sakitu] AEdASD , lac.B
^939. bəṅhar] BEdASD , bəharA
^940. bvana, yun] AEdASD , bvana, [...B
^941. sareyana] norm., saryen:aA, sareanaEdASD pc, sareyanEdASD ac
^942. mandi] norm., madiA, mandiEdASD
^943. amla] A, ambaEdASD
^944. kaduka] em., kadakhaA
^945. amla] A, ambaEdASD
^946. pakənna] A, pakənEdASD
^947. anak ka iñcu] EdASD , anak[...A
^948. ṅa, rampes] em., ṅarampesEdASD
^949. pakən] em., pakeEdASD
^950. mo ma nu] em., nu ma mo [nu]EdASD
^951. salah, bisi] EdASD , ...] bisiB
^952. namo] em., namiEdASD

Commentary

No commentary available yet for DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian

Bibliography

No bibliography available yet for DHARMA_CritEdSiksaKandangKaresian