Dhandhanggula

[1] Maafkanlah! Saya (hendak) menggubah

[2] menampilkan hakikat cinta.

[3] Ujudnya kata-kata yang ingin dicapai

[4] oleh orang bodoh yang tidak tahu pada perbuatannya,

[5] hasrat turut merangkai keindahan.

[6] Janganlah tidak dimaafkan

[7] oleh orang yang sudah mahir.

[8] Berlagak bagai penyair berusaha memperoleh keindahan.

[9] Berlagak hendak menyatakan, meniru munculnya hal rahasia

[10] peninggalan dari dia yang sudah sempurna.

[1] ø Mengikuti bentuk si indah,

[2] Dhandhanggula bunyi tembangnya.

[3] Pupuhnya mencontoh saja karena tidak mengetahui cara untuk mendapatkan

[4] keleluasaan tembang untuk

[5] mengalihkan perhatian atas berkelananya pikiran.

[6] Hasratnya besar pada keindahan,

[7] yang muncul dari hati yang disusun.

[8] Hancur, lenyap pikiran pun menerawang,

[9] diputus selalu oleh yang rahasia

[10] yang mengalihkan perhatian indriya.

[1] ø Berlagak mengerti mengikuti suara hati kecil,

[2] tetapi pikiran sangat sedih.

[3] Kini sangatlah (...?),

[4] tambahan lagi ada pertanda merindu.

[5] Kurang (melakukan) yoga, terlalu sembrana

[6] untuk dimuati pada olah kesaktian,

[7] samadi bisa menimbulkan salah pengertian.

[8] Khayalan cinta kasih tetap

[9] tidak goyah, memenuhi dengan rayuanrayuan cinta,

[10] tujuannya untuk bercerita.

[1] ø Demikianlah akhirnya hal ihwal menggubah cerita.

[2] Dia yang menemukan kebahagiaan dalam

[3] memelihara kebangsawanan

[4] di Wilatikta tempatnya.

[5] Sang Raja yang berkuasa berhasil

[6] melakukan berdana yang berharga

[7] bermurah hati penuh kasih,

[8] memegang teguh kesusilaan,

[9] nyata-nyata berbudi halus.

[10] Sira mpu Sakala(?) yang

[11] mashur. Terdengar bahwa ia banyak memberi

[12] makanan sebagai pemberian, (hal itu) sudah biasa.

[1] ø Telah puas ia mereguk kebahagiaan penuh cinta,

[2] disudahi oleh Dia yang mengatur,

[3] karena ia pun telah tua usianya.

[4] Sudah puas (Sang Raja) pada aktifitas hidup

[5] kini bebas, selalu bahagia. Dengan diam-diam,

[6] kini tibalah batas waktu yang telah ditentukan (takdir) untuk berjumpa dengan jiwanya (?).

[7] Ekspresi wajahnya hilang,

[8] Kekuatan bentuk halusnya dari badan wadag.

[9] (Sang Raja) menderita sakit tiga hari lamanya

[10] menyebabkan meninggal dunia.

[1] ø Tinggallah dua anaknya perempuan

[2] dan seorang anak laki-laki yang berbeda cara pandang.

[3] Anak laki-laki kecil itu mengetahui semua

[4] bahwa Sang Ayah meninggal.

[5] Hal ini membuat terpukul seluruh istana, yang mengabdi.

[6] Anak laki-laki dimusuhi

[7] masih muda, tidak tahu apa maunya ,

[8] tidak diberi bekal agar patut menjadi raja,

[9] menyebabkan iba, selalu sedih sebab masih kecil.

[10] Sangatlah tiada akhir,

[1] ø segala hakekat sakitnya hati.

[2] Dasar anak muda, jangan berlagak tahu

[3] jika berbuat. Siapa yang memulai baru-baru ini,

[4] benar-benar itu membuat kagum.

[5] Anak laki-laki muda itu tampaknya marah, dapatlah diperkirakan kini,

[6] akan maksud melakukan rencananya.

[7] Tindakan bersamadi didengungkan.

[8] Adalah Ki Singamada kecil, tidak

[9] mengetahui bahwa

[10] saudaranya tidak (...?),

[11] meski satu ayah tetapi (mereka) tidak menyayangi.

[1] ø Diceritakan Ki Singamada yang ditinggal

[2] mati ayahnya,

[3] sedih menyebabkan kesulitan.

[4] Ayah dan ibu yang berbudi luhur meninggal.

[5] Menimbulkan belas kasihan, sedih dan prihatin.

[6] Ibunda turut berbela mati.

[7] Tinggallah (Singamada) tidak lagi menyusu,

[8] menderita, menjadikannya sakit,

[9] sedih, menangis siang malam

[10] Ayah ibu diratapi.

[1] ø Dua kakak perempuannya hidup senang,

[2] sombong, mereka bersenang-senang menjadi-jadi.

[3] Semakinlah adiknya tidak diperhatikan,

[4] Ki Singamada tidak berdaya.

[5] Siapa saja, orang-orang, dengan murah hati menolong.

[6] Semakin dewasa (Singamada) ,

[7] Yang ada dalam pikirannya adalah mengembara.

[8] Kesengsaraan raganya terasa,

[9] diketahui bahwa duka nestapanya sangat besar,

[10] demikian suara hatinya.

[1] ø Sanak saudaranya tidak ada yang bermurah hati.

[2] Singamada dianggap pembawa bencana,

[3] karena itu akhirnya ia pergi ke desa,

[4] tanpa tujuan.

[5] Ia pergi diam-diam dengan nekad, tidak memberi tahu.

[6] Pergilah ia dari pusat kerajaan.

[7] Tak terhalang jalannya,

[8] ke hutan belantara yang diinginkan,

[9] tempat yang sulit dimasuki. Alangkah sulitnya, luas tidak terkira.

[10] Sangatlah besar penderitaannya.

[1] ø Semakin laju jalannya tidak ada yang diperhatikan lagi.

[2] Pikirannya melamun, nekad penuh hasrat.

[3] Nelangsa, raga memilih mati, sebagai jalannya.

[4] Kesengsaraan raganya sangat besar

[5] tan wruḥ riṅ rama rena,/

[6] nastapa huwuḥhuwuḥ

[7] haƞīṅ kawasa parana,

[8] mon kagug̈u

[9] kag̈oraweṅ twas aṣiƞit.

[10] raga tan wruḥ/ ƞenaka

[1] ø kunaṅ yeṇn ana kĕsĕliṅƞ ati,

[2] bayā luhuṅ aƞuƞṣiya waṇāśramma

[3] nusuṅpa ƞoṅ, maƞke

[4] pjaḥha luhuṙ/ guṇuṅ

[5] yan mijilā waçanā ṇiki,

[6] wiṇiweka ri nala,

[7] rumupekeƞ ayu,

[8] datan kawaṙṇnaheṅ maṙga

[9] tlas/. laris lamṗaḥnya hasaƞu taƞis,

[10] prapta jĕṅṇiṅ prawata

[1] ø hamaƞgiḥ ḍukuḥ welāhaṙja

[2] miṅkiṅƞakĕn maṙga,

[3] mulat ki siƞā/... sakṣaṇa reren

[4] jĕṅ rapuḥ cipta ƞliḥ

[5] kapaƞgiḥ saṅ tapa liƞgiḥ riṅ made,

[6] sambrama kī paƞuwusan

[7] ha/tanya risniṅ waṇca,

[8] bageya saṅ tamī ḍataṅ mara ṅke

[9] hañaṙ wīkan. ƞoṅ kaki,

[10] lwiṙ tan ṣmaṅ priyatin ṗolahe

[11] ⟨: 3r⟩......./pa .... hamarantiya,

[12] wri naya ki siƞāmada,

[13] sami haliƞgiḥ ki haḃĕt liṅṇya taken

[14] ḋī sakan teku kaki,

[15] sumahuṙr a/lon mawaraḥ pinaṅkaṇe

[1] ø tuhu tan wikan. wṛtinta kami

[2] ƞoṅ bapā taṇya śwapa namanta,

[3] waraḥ jati kami maṅke,

[4] siƞāmadḋa wriṅ smu

[5] ṣaṅ tabe haranak ta kaki,

[6] hapajara/ ri nama,

[7] nawi tuhu tan wruḥ

[8] siƞāmada haraniṅ wwaṅ

[9] dahat ḋeni/ hamukti nastapa ḷwiḥ

[10] kawlasṙṣa nityasa

[1] ø aƞuṅsi kadḋaṅ wraga tan ṣudi

[2] tuhu dinaliḥ tikṣna wiruda,

[3] ḋataṇn ana śudi ka/beḥ,

[4] pjaḥ bapā rama hibu

[5] karakasa ƞgyaṇ i kari,

[6] ki habĕt mawacana,

[7] haƞṛś. twaskoruƞu,

[8] samono/ denta waçana,

[9] ki paƞuwusan aƞliṅ haƞṛta wiṣṭi

[10] ki baru maraƞkeya

[1] ø saṅ śipwa praṗta wot skaṙ

[2] ṗunapi kaṙyya ƞawe bwa/ha

[3] dan ṗala boga..., depunasereg

[4] saṅ tami hasmu ƞliḥ

[5] tan laƞgana ki baru mitaṙ lākw age,

[6] haglis lam/. paḥhiƞ utusan

[7] mĕdala runaṅ puṗunḍutan

[8] ṣkul hiḍan kalawan bitutu tetep

[9] laḥ ta byaksa saṅ tami,

[10] tuwwa samun bapa de⟨: 3v⟩ṇira puṗuḍe

[1] ø ta... wuwus_n deṇya byaksa prapti

[2] heṙtaliṅ muṅgwiṅ talakā maḍaṅ

[3] samya wusan taṇ aṣuwe

[4] hyaṅƞ aṙka/ mwaṅ kasumurup.

[5] wu<la>n saṅ tapa haƞliṅ

[6] depunsanteseṅ manaḥ

[7] śunya ṇikaṅ tukuḥ

[8] siƞāmada mawacaṇa,

[9] hantyanta pān akaṙyya di/bya matitis

[10] tuhw amṛtaṇi diwa

[1] ø ƞ kapiluḥ śwaranira ki waksi,

[2] tan ṣipi maṙmmanirā tumiƞāl

[3] haƞṛṣ rasane/ hatine

[4] mulat. waṙṇnaniṅ tamu

[5] ya ḍuḥ heman taṇ ana kṛti

[6] nayā solaḥ jatmika,

[7] rupane habagus

[8] ṗunapa saṅka/ne luƞa,

[9] pasewaka priḥ ragaṇira nak mami

[10] laṙ hamaṅgwa lāba

[1] ø Singamada menerima kesulitan itu,

[2] tahu pada petunjuk pembicaraan yang

[3] (merupakann dasar) untuk mengetahui dengan jelas akan dunia,

[4] tentang pasang surutnya laku.

[5] Tidak terperhatikan indahnya keadaan.

[6] Yang ada pada pikirannya adalah bertapa.

[7] Tujuannya untuk mengubah tingkah laku,

[8] segala nafsu yang bernoda,

[9] tetapi yang terhitung yang menyebabkan duka cita,

[10] karena menyebabkan raga sengsara.

[1] ø Agar tidak (banyak) keinginan, mengurangi makan.

[2] (Karena ketika) menghadap banyaklah bahayanya,

[3] menambah kesusahan dengan sangat pada

[4] dia orang yang unggul.

[5] Orang yang tercela mempunyai kesulitan (karena) mudah marah.

[6] Dia yang mulia tak tahu pada kearifan,

[7] diam bagai orang bodoh,

[8] ucapan yang dibuat-buat tidak terpakai,

[9] tanpa basa basi, diam, lagi pula angkuh,

[10] tambahan lagi tanpa sarana untuk mencapai kesempurnaan.

[1] ø Lain orang yang menghadap berusaha

[2] Melakukan tindakan terpuji (....?). Menginginkan kaya

[3] banyaklah jalan menjadi papa-

[4] karena itu menunggu

[5] hasil perbuatan pada kehidupan yang lalu. Itulah yang dicari.

[6] Bertekad mengadu untung,

[7] keuntungan yang diharapkan

[8] tetapi masakan tercapai-

[9] (seperti) merangkak. Nafsunya menakutkan

[10] sulit untuk mendapatkan kepuasan.

[1] ø "Alasan raga ini mengungsi ke gunung berhutan

[2] untuk mengubah besarnya nafsu,

[3] supaya jangan seperti sekarang

[4] kesusahan dan kesedihan yang didapat.

[5] Segala yang melekat di badan ini

[6] hina, jika sudah keadannya demikian,

[7] sudah menjadi bagian badanku

[8] yang menginginkan kelebihan.

[9] Raga ini hina, terikat, tidak dapat bertindak apa-apa,

[10] merasa sulit kalau pun untuk mengupayakan.

[1] ø Seumpama takaran beras,

[2] tenggelam di samodra

[3] masakan mengembang isinya,

[4] karena memang sudah ukurannya.

[5] Menambah kesusahan dan kesedihan

[6] jika melihat hal (...?) masih menikmati berkehidupan bermasyarakat luas

[7] Tidak baik bila daya hidup hilang.

[8] Di gunung di ngarai

[9] sebagai tempat persembunyian yang sulit.

[10] Untuk mendapatkan keuntungan dengan bernaung di bawah mata uang,

[11] hina benar, tidak ada karmanya pada kehidupan yang lalu"

[1] ø Takjub hati Ki Wasi

[2] mendengar gencarnya kata-kata.

[3] Muda, unggul kata-katanya.

[4] (Ia) terabaikan menurut pikiranku.

[5] Yah dasar anak muda, mahir,

[6] pergi dengan tidak berpikir jauh, tidak lekat pada dunia,

[7] bertekad ingin menjalani laku

[8] yang mengagumkan. Karena itu ia akan bertapa di pertapaan dalam hutan,

[9] tempat pertapa sakti

[10] mencapai tingkat ke empat dalam mereguk kesucian.

[1] ø "Sangat memaksa saya, Angger, menghalangi

[2] perbuatanmu yang sangat tidak serius.

[3] Aku sepertinya tidak mengizinkan.

[4] Sulit, Ngger, dalam menjalani laku itu,

[5] apalagi seusiamu, Anakku.

[6] Untuk melakukan brata,

[7] banyak halangannya

[8] karena pengaruh sepuluh indriya.

[9] (Hal itu juga) diakui oleh pertapa, Ngger, yang menjalani sebagai pertapa

[10] yang mahir dalam yoga.

[1] ø Bercerminlah padaku dalam hal laku, Ngger.

[2] Orang tidak boleh hanya mengaku.

[3] Patuhilah, karena semakin lama

[4] tanpa batas kesulitannya,

[5] rumit, sulit, untuk mencapai perbuatan yang berguna.

[6] Tidak boleh menarik perhatian,

[7] dia Sang Pembuat Kebaikan;

[8] tidak (pula) diselingi dengan perselisihan.

[9] Terlanjur merasa kuat melakukan kebaikan, tetapi tidak didapat yang diangankan.

[10] Lakukanlah, pergilah.

[1] ø Singamada anakku, Angger,

[2] besarkan hati, cermatlah dalam berkata-kata,

[3] sadar akan laku, petunjuk mulia -

[4] tetapi selalulah

[5] kuasai nafsumu, Ngger.

[6] Usahakanlah berkata-kata yang baik.

[7] Duhai bercerminlah kepadaku.

[8] Besarnya kelekatan itu bersatu dalam nafsu.

[9] (Hal itu) tidak dapat dikuasai bahkan oleh

[10] pertapa sakti (sekalipun)

[11] yang sudah menguasai aturan-aturan".

[1] ø Tengah malam mulai menjelang.

[2] Ki Habet sedang berkata,

[3] memberi nasehat cara yang baik (caranya) menjalani laku.

[4] Singamada menerima,

[5] takjub hatinya diberi tahu tentang keadaan (tapa).

[6] "Janganlah engkau tidak serius.

[7] Mulailah melakukan tapa dengan gembira.

[8] Waspadalah pada cara laku yang dipilih,

[9] hilangkan sifat cepat bosan.

[10] Berdanalah jika tidak paham pada hal lain.

[1] ø Hal lain lagi, Ngger, dasar-dasar untuk berprihatin itu

[2] banyak macamnya. Mulai dari : tidak bertapa,

[3] tidak bersemangat dalam melakukannya.

[4] Yang lain lagi: sang wiku

[5] banyak yang tidak memperhatikan laku, Ngger,

[6] jarang yang mahir sampai pada intinya.

[7] Kata-katanya sangat sopan dan tertib

[8] unggul seperti orang menelan hal yang suci;

[9] tidak lain yang diinginkan adalah kesenangan, kekuatan dan kekayaan

[10] sebagai hasilnya bertapa brata.

[1] ø Ada (tapa) yang dikuasai nafsu yang membuat sulit dan tidak berdaya

[2] yang selalu berusaha memegang rahasia

[3] untuk memberi kesenangan.

[4] Itu tapa yang membingungkan.

[5] Besarnya "tamah" yang diupayakan,

[6] menghidup-hidupkan indriya,

[7] (...?) yang melekat .

[8] Seperti (orang) mencari umbi-umbian yang tersembunyi .

[9] Dalam menjalani laku jika tidak mengetahui tujuan rahasia,

[10] mengaku menemukan anugerah.

[1] ø Bukan demikian tujuan berprihatin itu.

[2] Dia yang menemukan kesejatiannya petunjuk,

[3] hilang segala kesenangan dan kenikmatan,

[4] hiasan -hiasan dimusnahkan,

[5] (juga) kesenangan pada perempuan yang berlebihan.

[6] Sorganya orang yang berderajat tinggi

[7] adalah tidak lekat (dan) tidak nekat,

[8] mengalihkan perhatiannya tapa yang terus menerus.

[9] Tidak sulit, Ngger, untuk mulai menjalani (tapa),

[10] usahakanlah dengan perasaan senang.

[1] ø Singamada, dengarkan nasihatku.

[2] Jika menemukan inti (tapa) janganlah menolak,

[3] aturlah dalam ucapan yang ungul.

[4] Bertapalah terus menerus.

[5] Jika ingin kembali untuk bersenang-senang,

[6] sesudah menjadi wiku yang sempurna

[7] jangan dilakukannya,

[8] meski (hal) itu menghibur hatimu.

[9] Pikiran lupa bahwa sedang bertapa , memikirkan kenikmatan cinta,

[10] ingin kembali seperti semula dalam menahan diri.

[1] ø Dahulu bersatunya kekuatan

[2] sangatlah terkuasai. Mulailah

[3] dengan merasa bodoh di lereng

[4] gunung yang dingin. Hendaknya diikuti dengan,

[5] kegembiraan dalam membangkitkan kekuatan,

[6] terdorong, tercampur dalam kesulitan.

[7] Hyang Asmara mengalihkan perhatian,

[8] sempurna, terbagi dalam samadi.

[9] Simpang siurnya pikiran tercampur dengan rasa cinta,

[10] yang kemudian tersesat pada perbuatan buruk.

[1] ø Tidak terkuasainya budi,

[2] hanuƞgal. ñaṇa mara riƞ ala,

[3] wyaṙ ta tutuṙ tanṗa gawe

[4] sṙṇiṅ lulut ṣumaput

[5] ṗamañcaṇanira sakti,

[6] hawalī mariṅ/ƞ amṗaḥ,

[7] kesaḥ kapalayu

[8] punikā mewĕhiṅ brata,

[9] hiƞĕtiƞĕt ṣiƞāmadā hayo lali,

[10] denwruḥ ri lawa/n rowaṅ

[1] ø lamṗaḥ hala hanak mami,

[2] kapuraṅ deṇiṅ kṙtisamaya,

[3] sarira yen saƞarane

[4] tan wuruṅ katmu,

[5] hanacad. ṛgĕ/piƞ ati,

[6] hapan wĕtuṇiṅ dyuka,

[7] maṅkoliya tutuṙ

[8] tan koṇiƞa maniƞ ulaḥ

[9] saṅ prasidḋa tuhun i widya lamṗahiṅ,/

[10] budī tan kaslan.

[1] ø wasṗadakĕn ṗekaṅ was.mṙti,

[2] yaja tiniru wiku gomaṇ iṅ daraḥ

[3] yyakta ñoloṅ basarane,

[4] saṅ hyaṅ/ƞ āgamma putus

[5] natarira samaḥ hakikīn.

[6] ñaṇa depuṇatuwa,

[7] ṛgĕp kaṅ ṗamutus

[8] mapan wus ṗratamo, sa,

[9] duluṙra/na kṛtī jatmikaja silib.

[10] pet saraṣaniṅ taya

[1] ø ki [-] <śi>ƞāmada gaṙjitaƞ ati,

[2] manamṗane wĕƞanikī swara,

[3] wira cip.ta ⟨: 6v⟩ mirage

[4] maṅko maƞgiḥ pamuwus

[5] tutuṙ lwiḥ mawaraḥ yukti

[6] sabḋa paṅruwat mala,

[7] siƞāmadḋa muwus

[8] ṗaƞeran tulusakna/

[9] dera waraḥ kaçaṙyyan rasaniṅƞ ati¡,

[10] manira ṇuta lamṗaḥ

[1] ø yen ṣirameta riṅ luhuṙ wukiṙ

[2] nora kapaƞgiḥ jatiniṅ sabḋa,

[3] tapa/ boƞoḥ kaky araṇe

[4] hawis kaṅ wraḥ riṅ gati,

[5] saṅ tapa meƞādiya,

[6] tan kabteṅ wuwus

[7] mewĕḥ kaṅ jatī wikana,

[8] nadyan hu/daksinahā denipunkari

[9] tan amāƞgiḥha lamṗaḥ

[1] ø lwiḥ hutamaṇiṅ tapa

[2] saṅ wruḥ pamutusiṅ

[3] di ta pṛnaḥhiṅ ya pa

[4] itarane

[5] nora/ bawa saṅ ṛśi,

[6] mulwiḥ tutuṙ walakā tan saṅśaya hame

[7] twan aƞel kasniṅ tapa,

[8] sira saƞ āmriḥ kasidan

[9] hakumanḋuṙma lawaṙ/ brata niṙ kabeḥ

[10] senaka muṙwwa kitri,

[11] jatī pralina tanṗa mastu glare

[1] ø kaliƞaṇe wuwusiṣun kaki,

[2] hawis tuh

[3] niƞ amaƞun./tapa,

[4] hakweḥ wiku paṗaranten

[5] kalawīsaya giṇuṅ

[6] kanuragan kaṅ deṇulati,

[7] hawis amriḥya śuṇya,

[8] ƞī kawiṙyyan./denguṅ

[9] haƞukweḥ daṙmma kalaban

[10] mayoga samady amriḥ wijiliṅ ketri

[11] daṙmma kasuka wakyan.

[1] ø t_hu panutune hyaṅ hamṛdi

[2] ki paƞuwu⟨: 7r⟩ saṇn adan awaraḥ

[3] sawƞi taṇ ana kule

[4] ki siƞāmadḋa muwus

[5] rānakirā winaraḥ jati¡,

[6] ywage kumaliƞā,

[7] sawaṅṇ iṅ pamuwu/s

[8] mewĕḥ kaṅ jaẗw araha

[9] twasni raṣā maṅsa wuruƞa kapaƞgiḥ,

[10] lamon. kṙtasamaya

[1] ø waniḥ saṅ wruḥ wiwaraṇiṅƞ aji,

[2] tinata glariṅ mahapa/dma,

[3] pan iya hiku ḍapure

[4] pati ṗatitisipun

[5] sīk winaṙṇa rakutīṅ kawi,

[6] puṗuse kumalamaṙ

[7] wite maṅkin tan wruḥ

[8] hawis ba/pa kaṅ wikana,

[9] saṅƞ ātapā riṅ sukṣma ñanā wirati,

[10] wruḥ panuṇuƞgale sabḋa

[1] ø prasidakna lamṗaḥta kaki,

[2] huṅsinĕ

[3] sira saṅ yogiswara/,

[4] saṅ sahāpurusa wrīṅ reḥ,

[5] hana pamitraniśun

[6] haṅlamṗaḥhī muninḋra lwiḥ

[7] makadiniṅ prawwata,

[8] kaṅ minaka guru,

[9] liṅga/neƞ adi patapan

[10] ṣukla pawītra wiku brahmanacara

[11] jaja hudaksina

[1] ø sakti wiseṣa riṅ brata lwiḥ

[2] ta pinakā purohitaniṅ tapa,/

[3] sḍĕṅ tilasĕṇniṅƞ akweḥ

[4] haƞi ta hanakiṅsun

[5] ḋepunbaktī hanamṗa waƞṣit

[6] ḋasaśila denkĕna,

[7] ulat ḋentumuṅkul

[8] me/wĕḥ riƞ amet nugraha,

[9] kula hilaṅ bapā riƞ amet kadaḋīn

[10] haƞel. raga nastapa

[1] ø priḥ waṅsitira saṅ daṙmmajati,

[2] petĕn sarā⟨: 7v⟩saniƞ ādiḋrawa,

[3] kombala g̈ni hurube

[4] surupa tan katuduḥ

[5] kuruƞan mas niṙ tanṗa cantri,

[6] pasuk. wtuniṅ tiga,

[7] kabun ṣuwuṅ/

[8] kuwoṅ munī riṅƞ ambara,

[9] takoṇakĕn siƞāmadḋa hayo lali,

[10] wkasiṅ paḍaṅƞ awa

[1] ø Jelas caranya melakukan samadi

[2] kini menikmati kegembiraan.

[3] " Jika ditemukan caranya dan penyesuaian diri

[4] (serta) rahasia hati dia Sang Utama,

[5] segala tanda-tanda di badan tidak terasa sulit.

[6] Besar halangannya tapa,

[7] jika meleset menjadi perselisihan.

[8] Aturlah, hati-hatilah, jangan mengandalkan (apa-apa).

[9] Kuasailah ajaran yoga itu,

[10] namun, Ngger, memang sulit jika bukan haknya.

[1] ø Demikian nasehatku Ngger,

[2] bersegeralah wahai engkau yang mengabdi pada Dharma.

[3] Badan harus berani menghadapi kesulitan.

[4] Perbuatan baik dijaga,

[5] jangan tidak bersemangat dalam menerima ajaran rahasia.

[6] Dharma pun segera akan menyertai

[7] bersegeralah menangkap,

[8] kuasailah jangan sampai gagal,

[9] temukanlah yang menjadi tujuan akhir mati dan hidup

[10] kerumitan samadi pun terkuasai"

[1] ø Sudah selesai ia memberi nasehat.

[2] Larutnya malam tidak diceritakan.

[3] Segera menjelang pagi,

[4] di timur matahari terbit,

[5] agak samar-samar, sepertinya menyelinap.

[6] Lemah keadaan jiwanya (Singamada)

[7] sebab tidak tidur.

[8] Ki Singamada berkata,

[9] "Duhai, yang mulia membuat hatiku terbuka.

[10] Mana jalan ke arah gunung?"

[1] ø "Tidak ada halangan yang perlu disingkiri di selatan situ.

[2] Tanah datar luas dihiasi

[3] andong, jalannya landai,

[4] segera (Singamada) ke arah gunung.

[5] Ingat-ingatlah jangan lupa, Anakku, Angger,

[6] engkau anakku,

[7] semoga berakhir baik.

[8] Urungkanlah niat untuk mati,

[9] ḋuluṛn iƞ ayu denira hakikin

[10] boƞniṅ sukṣma tatya

[1] ø rahina tatas kāwaṙṇna

[2] hyaṅ prabaƞkara kumñaṙ

[3] hasahu/ran kaṅ paksī humyaṅ śwarane

[4] cakora swara munya ñ jrit.

[5] kadya seṅṣeṅ ṗanaṙ kaww amiṇreg̈e,

[6] samṗunya basukī soça

[7] hamu/hun. kī siƞāmāda

[8] hawot lepanā hamlas aṙśa wuwuse

[9] laḥ kantuṇa gĕg̈nepa,

[10] naww ana dṛbe kasiṣe

[1] ø/ aṅliṅ saṅ tapa hasmu taƞis

[2] hanaƞoṇi ayu ramanira,

[3] saṙww aƞusap luḥ tan ṗanten

[4] sipi maṙmaṇipun

[5] mulat ḋukanira saṅ tami,

[6] ya ḍuḥ/h anaku tuhan

[7] ḋiprayatna lĕ

[8] hiḍĕp. ta yo salaḥ simṗaṅ

[9] deṇanuṅgal ṗaƞeran rañcaṇiƞ ati,

[10] siḍĕm gĕṅniṅ/ wesaya

[1] ø saḥ ṣakiṅ pamṛgilan lumaris

[2] ki siƞāmadḋa sigra lamṗaḥnya

[3] kumucup nala nirage

[4] pratahā saṅ winuwus

[5] ñaṇa lamṗu⟨: 8v⟩s ḋibya matitis

[6] kontap ṣṛṅgaṇi wana

[7] śrama daṙpa luhuṙ

[8] maƞkin ṣyuḥ rasaniṅ daya,

[9] kag̈orawa kagug̈u nastapa niki,

[10] rāga lwiṙ/ kawasaha

[1] ø prapta ṗawa ṗagag̈an lamṗaḥ taṇ aglis

[2] miyat niṅ laƞniṅ kaṅ saṅka mĕṙga

[3] haƞnaƞnaḥ katoṇ iṅ ƞare

[4] lumraḥ weni ka ḍusun

[5] katiƞā/lan sakiṅ wawagiṙ

[6] haṙnawā lamat lamat

[7] katawƞan guṇuṅ

[8] kadyawoṙ lawan gag̈ana,

[9] gĕṛḥ mayat ṣwaḥranya maṅkitī jawĕḥ

[10] (sesuai dengan) rencana hatimu yaitu redanya nafsu".

[1] ø Pergi dari tempat rantau, berangkat

[2] Ki Singamada. Cepat jalannya,

[3] pikirannya mendesak, gelisah

[4] agar cepat sampai. Yang dipikirkan

[5] samadi. Nekad, luar biasa konsentrasinya.

[6] (Ia) dihantar sampai di batas pertapaan

[7] yang indah dan tinggi (tempatnya).

[8] Semakin hancur rasa hatinya

[9] memikirkan, memperhatikan kesengsaraannya,

[10] nafsunya sepertinya terkuasai.

[1] ø Sampai di sawah jalannya perlahan,

[2] melihat-lihat keindahan dari jalan.

[3] Ia (Singamada) menempatkan diri agar dapat melihat ngarai.

[4] Terhampar keindahan desa itu,

[5] tampak dari punggung gunung.

[6] Laut samar-samar

[7] tertutup gunung

[8] seperti bersatu dengan langit.

[9] Guruh samar-samar suaranya memberi isyarat pada hujan

[10] pada bulan keempat.

[1] ø Keindahan sepuluh desa sudah terlewati,

[2] seperti mengalir berputar pemandangan itu.

[3] Sawah-sawah terhampar (orang-orang) menuai (padi).

[4] (Sawah) berhias pada keempat sisinya,

[5] seperti melambai karena (tiupan) angin.

[6] Meliuk-liuk daun-daunnya berbelitan

[7] pohon beringin yang menjulang itu.

[8] (Singamada) tiba di desa di timur laut sana.

[9] Memandanglah dia yang mengusahakan tapa (Singamada), terharu(?) hatinya menaruh hormat

[10] karena seakan-akan dipersilakan singgah.

[1] ø Melamun, berdiri tertegun, menengok

[2] kesana kemari, melongok tepi jurang.

[3] Pohon dramaga bermacam-macam,

[4] teratur, buahnya sarat.

[5] Sangat menyenangkan, kehebatan burungburung

[6] selalu mendahului makan buah.

[7] Seperti genderang berbunyi berbarengan

[8] suara burung walik riang,

[9] Senang hatinya, sudah puas (makan?) buah.

[1] ø Burung kaposwa diam tidak berbunyi,

[2] bebas menebarkan keindahan bunga asana,

[3] pasangan itu gembira hatinya.

[4] Burung wartaka (puyuh)nya berbunyi gaduh,

[5] burung gending sepertinya mengikuti.

[6] Binatang wut di (samudra?)

[7] terampil naik ke ketinggian

[8] kijang bersuara di jurang.

[9] Kera-kera itu riuh suaranya (gerakannya) menyebabkan

[10] pohon-pohon bergoyang kian kemari.

[1] ø Agak gembira hati dia yang sedang sangat prihatin,

[2] terpesona melihat keadaan pesawahan.

[3] Tanamannya banyak,

[4] bermacam-macam pisang baru

[5] saja dipotong(?). Tumbuhan jawa dan jali baru saja bertunas.

[6] Tumbuhan jalureh dan kakandah,

[7] jarak, jahe, dansun

[8] berjajar (bertunas?)

[9] baru saja tertimpa hujan tiga kali, tumbuh.

[10] hatis tĕṣniṅ tumiƞal.

[1] ø maƞga tan mintara cipta niki,

[2] muṙcitaniƞ ati kasmaran

[3] kasṛpan manaḥ wirage

[4] pañjrahi kusu/ma rum.

[5] skaṙ wuƞu tenon liṙ caṇḍi,

[6] senoƞi sadḋawata,

[7] rajasa glaṙ ruru

[8] dḋikara rupa nambaya,

[9] kadya mupu pami/jihiṅwa saṙwwa sari,

[10] paƞṛnekaṅ tan tĕmaḥ

[1] //0 śaḥ sakiṅ pagagan lamṗaḥnya haglis

[2] maṙga sĕṅkañ juraṅ kalīwatan

[3] ṛsni wṛdayā tan saḥ/reḥ

[4] sigra prapteƞ alasmu

[5] jiwa luya maras kumitiṙ

[6] sĕnṛṅ lamṗaḥ pinuraṅ

[7] wyaṙ tan ana ketuṅ

[8] priṅga maṙg̈a duṙggama,

[9] la/gi karāsa pawaraḥ saṅƞ akikin

[10] raṙmaniƞ atoḥ praṇna

[1] //0 taƞeḥ caritaniƞ amet. rasmi,

[2] kalalu raḥwuḥ riṅ paƞajara⟨: 9v⟩n

[3] tĕmbiṅniṅ maṙga pṛnahe

[4] bañjaranyabra murub.

[5] ƞanḋoṅ brahma lan kayupuriṅ

[6] siliḥ rok mawiḷtan

[7] lata nisṭa gluṅ/

[8] tīnon kadī guṇuṅ kĕmbaṅ

[9] tuhu wiwaksa wijñā saƞ apaƞanti,

[10] (Semua itu membuat) sejuk hati yang melihat.

[1] ø Ia ingin tidak pergi pada pikirnya.

[2] Terpesonanya hati menimbulkan kasmaran.

[3] Tersentuh, hati pun menjadi gelisah.

[4] Bunga bertaburan mewangi.

[5] Bunga wungu tampak seperti candi,

[6] menaungi daerah luas.

[7] Bunga rajasa berserakan gugur,

[8] Sangat indah ujudnya, sepertinya memanggil-manggil.

[9] Seperti berkumpul tampilnya bermacammacam bunga,

[10] membuat kebahagiaan yang tiada akhir.

[1] ø Pergi dari persawahan, jalannya cepat.

[2] Jalan terjal, jurang-jurang terlalui.

[3] Ketakutan hatinya belum tenang.

[4] Segera ia sampai dihutan, agak

[5] tidak sadar jiwanya, takut, kebat-kebit (hatinya).

[6] Dipercepat jalannya, terkuasai (hatinya).

[7] Luas tidak terukur (hutan itu),

[8] jalannya berbahaya dan sulit (ditempuh).

[9] Baru terasakan segala nasehat dia Sang Pertapa,

[10] akan keinginannya (Singamada)

[11] mempertaruhkan jiwa.

[1] ø Panjang ceritanya tentang dia yang mencari keindahan,

[2] dilewati saja. Sampailah ia (Singamada) di tempat seorang ajar

[3] di tepi jalan tempatnya.

[4] Tamannya (berwarna) merah menyala oleh

[5] andongmerah, dan kayupuring, yang

[6] berdesakan, berbelitan,

[7] banyak melingkar-lingkar

[8] tampak seperti gunung.

[9] Dia Sang Pertapa menyapa dengan katakata yang sungguh-sungguh bijaksana

[10] agar Singamada mau singgah.

[1] ø Tampak gembira, senang hatinya, (Sang Ajar)

[2] menyapa pada kedatangan (Singamada),

[3] "Nah, tumben!". Sang Tamu yang baru saja berjalan-jalan,

[4] disongsong suara halus

[5] Ki Dayaka, "Sedih, sepertinya tertimpa kesusahan".

[6] //0 ki siƞā/madḋa mawaraḥ

[7] dyaniṅśun mareṅƞ aśramma,

[8] hasuruda ṇugrahā wikane sarateśun

[9] haƞowahana budi,

[10] haṙsa nuta bawanira saṅ/ tame reḥ

[1] //0 liṅ sa bikṣuka saṅ sipta mijil.

[2] rahayu dahat bapā kaṙsanta

[3] laḥ tulusaknā deni

[4] ri śun kaki ha/tuduḥ

[5] pṛnahira saṅ minakadi,

[6] wusnyadan ṗalabojyanaṙsa,

[7] no kaṙyya saṅ tamuy.

[8] hnĕƞakna sakṣana,

[9] ko gantyaniṅ waçanā ko/niƞaha maƞkin

[10] [ṇ ]Ki Singamada memberi tahu,

[11] " Saya ke pertapaan ini,

[12] akan menerima dengan hormat dan berterima kasih jika diberi anugerah untuk mengetahui sarana-saranaku

[13] untuk mengubah budi,

[14] untuk meneladani cara hidup Sang Pertapa".

[1] ø Kata Sang Pertapa, apa yang ada dalam pikirannya meluncur,

[2] "Sangat baik, Angger, keinginanmu,

[3] nah teruskanlah. Adapun

[4] saya, Angger, memberi tahu

[5] tempat dia yang unggul".

[6] Sesudah itu kemudian mereka makan.

[7] Demikian kegiatan Sang Tamu.

[8] Diamkanlah sementara.

[9] Kini ganti yang diceritakan. Ketahuilah sekarang

[10] dia Sang Pertapa terpilih

[1] ø munculnya dalam menemukan perbuatan yang pantas,

[2] kebanjiran mendapat keuntungan. Selalu berdana.

[3] Tempat tinggalnya benar-benar ramai,

[4] banyak teman berdatangan,

[5] yang sangat menghormati dengan melimpah

[6] untuk melakukan tugas-tugas khusus.

[7] Tidak sulit minta tolong (padanya)

[8] untuk melakukan apa yang telah menjadi sumpah

[9] bratanya. Ki Salimut telah berhasil pada kehendaknya,

[10] terpercaya ucapannya.

[1] ø Pertapaan itu sungguh indah.

[2] Berseri macamnya bunga bersusun dengan pantas,

[3] dapat dianggap sama ujudnya.

[4] Ada bunga bakung, cacarajawuh,

[5] ratnacina, talukiputih,

[6] bunga dan daun-daun cinamerah.

[7] Tumbuhan sidatapa sarat buahnya.

[8] Arca raksasa mengapit pintu gerbang, (sementara)

[9] gapura besarnya dihiasi kepala Kala yang menakutkan,

[10] dinaungi pohon nagapuspa.

[1] ø Tempat sepasang sajen batunya mengapit

[2] gapura, indah dilihat.

[3] ṗutu/sara saƞ agawe

[4] puṙwwa tatwaniṅ guṇuṅ

[5] binisekaniki¡,

[6] haparab ri niṙbaya,

[7] pusṗakaniṅ batuṙ

[8] ḍuḥ baya śwapa wikana,

[9] hasamaṙ dalane duṙ/ggama sira rusit.

[10] mewĕ wruḥheṅ niṙbaya

[1] //0 śumilaḥ tejane tapa sakti

[2] mlĕk waƞini dupa ne saƞgaṙ,

[3] kumutug. pa/samidane

[4] pusṗapuja tan luśuḥ

[5] saktī baktī laksana sanḋi,

[6] hamriḥ sidaniṅ lamṗaḥ

[7] praptaha riƞ ayu

[8] dohani kalawisaya,

[9] hapan mina/ka muśuḥhiƞ atakitaki,

[10] haƞimuṙrimuṙ cipta

[1] ø siḍĕmn iṅ yoga wuwusĕn maniḥ

[2] ki siƞāmaḋa koƞaƞ e sabḋa

[3] prapteṅ ba/tuṙ taṇn aśuwe

[4] halarapan saṅ wiku

[5] hegaṙ manaḥ saƞ apaliƞgiḥ

[6] ḍataṅ niṅ mitra tuƞgal

[7] kaliḥ dḋaya kanut

[8] saṅ sikṣwā saha lepana,

[9] tĕ⟨: 10v⟩lasniṅ paƞabaktī saṅ guru haƞliḥ

[10] laḥ kaky amarantiya

[1] //0 samṗun asaji raka pṛgi

[2] tan koṇiƞaha deniƞ āḍahaṙ

[3] wusnya mu/caṅ maṅswa gotek

[4] siƞgiḥ dwanipun rawuḥ

[5] saṅ daya ḍahati haƞ√si,

[6] haśuruda nugraha,

[7] saṅya ṛp lakwa

[8] haƞowahana sarira,

[9] hatya ma/nuta pawetnīṅ kaswaśiḥ

[10] hanĕṅgwaḥ saƞu lara

[1] //0 sipi laraniṅ wṛdaya

[2] hanwam amukti lara heraṅ

[3] pun siƞāmadḋā tuhu kalaƞa/n sanḋeya,

[4] maṙmaniƞ ālalis.

[5] waṛg lara g̈ĕṅƞiṅ naraka ṛmawe,

[6] ranak hyaṅ hawlas tumiƞal.

[7] haṛƞĕ paśraṅniṅ waraḥ

[8] hamalamṗaḥ dinu/luraṇ ḍataṅ mariṅke

[9] saƞ adḋiprawwata liƞe

[10] heman ewĕḥ raṙwanom taƞeḥ kaṛpe

[1] //0 akweḥ paƞuniƞaṇiśun kaki,/

[2] waṇi sirā saƞ ahyun atwapa,

[3] kaya hiya duk mahune

[4] nisṭaniṅ raga ketuṅ

[5] hawwaharā holiḥ roṅ saksi,

[6] lipu<ṙ> manaḥhe menḋra,/

[7] dukane tan ketuṅ

[8] taha si tan makaṇnaha,

[9] saṅ dayaka punapa maṙgaṇiƞ apti,

[10] bapa niṣṭa nugraha

[1] //0 haḷp tumukul mawacana/ haris

[2] ki ƞāmādḋa hawon lepana,

[3] nora saṅƞara riƞare

[4] tanṗa tiṅgal ṗalayu

[5] gĕṅniṅ lara wetniṅ kaswaśiḥ

[6] tan wruḥ riṅ rama rina,

[7] ⟨: 11r⟩ yayeƞ uwus lamṗus

[8] punika maṙmmaniṅ kesaḥ

[9] haƞ√ṅsi kadaṅ wraga taṇn ana śudḋi,

[10] hasuṅ laraniṅ daya

[1] //0 paja pajaniṅƞ eliṅ ta/ṇ eliṅ

[2] mĕnira katiƞgal. deniṅ bapa,

[3] hibu tumut kapatine

[4] menganggap sebagai bekalnya bersakitsakit.

[1] ø Sangat sedih hatinya.

[2] Masih muda usianya (lagipula) mengalami kesengsaraan.

[3] Singamada benar-benar tertimpa prihatin,

[4] itulah sebabnya bersikap tidak perduli.

[5] Kenyang menderita, besarnya kesengsaraan menyentuh-nyentuh.

[6] Dia yang mulia jatuh kasihan melihatnya,

[7] mendengar pemberitahuan yang terbata-bata

[8] tentang perjalanannya, sehingga datang disini.

[9] Dia Sang Pertapa Utama berkata,

[10] "Sayang! Ia mengalami kesulitan, muda usinya, yang dikehendaki jauh jangkauannya.

[1] ø Banyak yang aku ketahui, Angger.

[2] Beranikah engkau, (hai) yang menghendaki tapa,

[3] seperti niatnya semula.

[4] Kesengsaraan raga hendaknya diperhitungkan.

[5] Kira-kira dua bulan lamanya,

[6] reda hatinya untuk berkelana.

[7] (Jika hal itu terjadi) kesusahannya tidak terhitung.

[8] Tidak!. Jangan engkau berlaku demikian,

[9] wahai yang menimbulkan kasihan. Apa sebabnya (engkau) mempunyai keinginan (bertapa),

[10] Angger, kecil yang didapat".

[1] ø Dengan pantas menunduk, berkata halus

[2] Ki Singamada menghaturkan sembah,

[3] "Tidak ada yang menyebabkan undur ke ngarai,

[4] tidak akan melarikan diri.

[5] Besarnya kesusahan menimbulkan belas kasihan

[6] karena tidak berjumpa dengan ayah ibu.

[7] Ayah ibu sudah meninggal,

[8] itulah alasanku pergi.

[9] Berlindung kepada sanak saudara tidak ada yang bermurah hati,

[10] sangat susah hati ini.

[1] ø Tampaknya ingat padahal tidak ingat.

[2] Hamba ditinggalkan ayah;

[3] ibunda turut berbela mati.

[4] Tidak terperhatikanlah aku,

[5] tidak terkira kesedihan hati ini.

[6] Nah Paman percayalah

[7] janganlah berhenti

[8] untuk memberitahu, jika itu sudah menjadi kewajiban

[9] Pamanda untuk memunculkan brata sebagai persyaratan ritual

[10] supaya tidak lekat".

[1] ø "Anakku, hal yang rendah itu menyengsarakan,

[2] lebih-lebih yang ada padamu.

[3] Tidak akan kesampaian maksudnya

[4] karena tertimpa hasrat asmara.

[5] Meskipun dengan sangat saling mengasihi,

[6] terbebani hutang,

[7] tahan menunggu

[8] diperbudak oleh harta,

[9] besarlah petakanya.

[10] Hal itu merupakan tandanya kesengsaraan.

[1] ø Meski begitu, Angger, nasehatku:

[2] orang yang telah lepas dari bertapa keadaannya

[3] cerah, perbuatannya

[4] luhur, tahu akan laku,

[5] unggul, utama dalam kebaikan,

[6] seperti misalnya engkau anakku.

[7] Wajahnya cakap,

[8] hal kecil dibuat sarana untuk

[9] memperoleh kebahagiaan. Dirimu jika berserah diri

[10] itulah sarana untuk mempunyai kekuatan besar".

[1] ø Tidak lain itulah perbincangan yang berisi anjuran-anjuran.

[2] Malam pun menyelinap, matahari

[3] kehilangan cahaya. Kini waktunya untuk tidur.

[4] Dia yang mulia berkata,

[5] "Sungguh nekat mati ragamu, Angger.

[6] Karena tidak dicintai sanak saudara,

[7] karena tidak terperhatikan?.

[8] Mudah-mudahan terlaksana segala rencanamu.

[9] Siapkan kebahagiaan dari kesusahan

[10] sebagai tindakan orang yang tidak bernoda".

[1] //0 dulu wijilniṅ saṣaƞka

[2] madya nayaniṅ sarat

[3] hu śwaraniṅ tekel ikā masane

[4] saṅ kutu kutu muni,

[5] sukaniṅ tṛsna/ latā kagĕm uripe

[6] ø egaṙ paƞisiniṅ waṇa,

[7] mṛga ṇuta naramaƞka,

[8] mṛga ṇuta naramaƞka,

[9] sukara mijil ṣaka riṅ lamurowwaƞe

[10] carita/ mwaṅ kami

[11] gsiṅg̈akan iṅ juraṅ tu budḋine

[1] //0 kag̈yat akataruwag ṗaḍa wṛgiṅ

[2] burwan i malaywa paḍa saśaran

[3] ḋeṇiṅ moṅ hanjrit ṣwara/ne

[4] saṣomaḥ krodḍa glaṙ

[5] haƞulu maƞṣa tan ṗoliḥ

[6] maṅkin kag̈ila gila,

[7] munyatut maṙgag̈uṅ

[8] haṛsaƞ amihaṙsa,/

[9] hakĕkĕs awoṙ maras hyaṅ puṭut wajriḥ

[10] paḍa kumṗul kumṗulan.

[1] //0 ki <śa>liṭuḥ samṗun yatapiki,

[2] ki gurubed. wusnyamet wantĕ/ran

[3] ti saloleṅ

[4] ri pabṭekaṇn umuṅ

[5] hana gita waneḥ mwaṅ kakawin

[6] lon taƞ ātataṇḍakan

[7] ki sagatī putus

[8] ṗrataksa tata kī puja,/

[9] ki sarontak ṗinītuwa tameṅ gati,

[10] pinaka pamurukan.

[1] ø ki salimut ṛsna wusnyadan aguliṅ

[2] ki siƞāmadḋā duluṙnya

[3] ri⟨: 12r⟩ g̈ḍo_ lo

[4] denya kule

[5] pada hyaṅ giri mantuk

[6] riṅ padmeṇa mutĕṙ sanḋi

[7] haworasaniṅ manaḥ

[8] siƞāmādḋa muwus

[9] ṣarira ta/n wiƞ enaka,

[10] duk iƞ amṗaḥ satkaniśun iƞ aṙdi

[11] suka rasaniṅ daya

[1] //0 tabĕḥ pat kaliḥ tƞaḥ wƞi

[2] sa tapa yaḥ taṇn ana śwara,

[3] sama/ heça denya kule

[4] badanira sam bawuṙ

[5] śiliḥ tiṇḍiḥ paḍa halƞiṅ

[6] waṇiḥ kupina siṣal.

[7] harukĕt lan kĕṭu

[8] hana ƞa/pw añuṙṇaƞgana,

[9] hawoṙ śiwud. yayaḥ tuhu hanakbi

[10] reta malarasan

[1] mari humuṅ g̈ita mwaṅ kakawin

[2] gumanti haƞoro ka sambawa,/

[3] hakĕkĕrot lahine

[4] ki saloleṅ haƞimplu,

[5] ki saliṇḍuḥ, haṅriƞikriƞik

[6] nora lwan kaṅ denucap

[7] baḃakaran ba/suṅ

[8] śahulaḥhe kaçakrabawa,

[9] ki siƞamādḋa gumuyw atatĕl ati,

[10] mijila tanṗa rasa

[1] ø sawƞi tuhu tanṗa guliṅ

[2] ketaṅ ragane ka/suraṅ śuraṅ

[3] nastapa saṅkani rare

[4] çipta ṗrapañca luśuḥ

[5] kagorawā kagug̈u keṣṭi

[6] tiṇuṅgal ṇireṅ manaḥ

[7] hawasana lu/suḥ

[8] mon kaƞĕn ḋeṇiṅ kasihan

[9] kapakna sarira yen tanṗa wṛti

[10] hayo ta di parana

[1] //0 tiliṅ saṅ hyaṅ cañḋra lumisiṙ

[2] masanati ⟨: 12v⟩ samilaṅ nalika,

[3] riṅ pmaƞuyon ṣwarane

[4] hasaṅgaṇi lañ cucuṙ

[5] munya gantī manuk cuçulik

[6] nilakanṭa sahuran

[7] liṙ wwa mu/ƞu haturu,

[8] paƞuni cuçakt amijaḥ

[9] saksana rāina prasama taƞi

[10] baḃa wetan ṣumirat.

[1] ø Tanda jam 24 dibunyikan dua kali - tengah malam.

[2] Para pertapa sepertinya tidak bersuara,

[3] mereka nyenyak tidur.

[4] Posisi badan mereka malang melintang

[5] saling tindih; ada yang berpakaian (lengkap),

[6] yang lain cawatnya melorot.

[7] Ada yang memeluk songkok erat-erat.

[8] Ada yang bermimpi, melumat dengan ganas sendirian,

[9] sibuk bergelut seolah-olah (melakukan persetubuhan) dengan istrinya.

[10] Sperma pun berceceran.

[1] (ṇ) Berhenti keramaian nyanyian dan yang ber "kakawin"

[2] berganti dengan suara dengkuran yang cocok

[3] dengan suara gigi berkeriut. Demikian pembawaan

[4] ki Saloleng ketika mimpi.

[5] Ki Salinduh merintih-rintih

[6] yang diucapkan tidak lain

[7] adalah ular bakarnya.

[8] Semua perbuatannya berulang-ulang.

[9] Ki Singamada tertawa, sesaknya hati

[10] lenyap dengan tidak terasa.

[1] ø Semalaman benar-benar tidak tidur

[2] padahal raganya sengsara,

[3] menderita susah sedari kanak-kanak.

[4] Pikirannya bingung, tidak berdaya,

[5] dipikir, dipercaya, dikonsentrasikan

[6] disatukan dalam hati

[7] akhirnya tidak berdaya.

[8] Jika rindu karena perasaan cinta

[9] akan diapakan badan ini jika tanpa berita.

[10] Janganlah berbagaimana.

[1] ø Condong rembulan beringsut.

[2] Saatnya terang segera

[3] di tempat para manguyu. Suara

[4] riuh burung cucur

[5] berbunyi bergantian dengan burung cuculik.

[6] Burung nilakanta bersahut-sahutan

[7] seperti orang membangunkan orang tidur.

[8] Suara burung cucak riang gembira.

[9] Serta merta pagi- mereka pun bangun.

[10] Di timur (langit) semburat merah.

[1] ø Sang cucu pertapa segera menyadari.

[2] Setelah mengambil baju dari kulit binatang, lalu

[3] membersihkan diri bersiap semua

[4] menghadap di kaki guru

[5] dengan melakukan sepuluh tingkah laku yang baik agar

[6] muncul ajaran

[7] yang utama untuk kebaikan laku

[8] dan sepuluh kebenaran tertinggi.

[9] Itulah alasannya menahan diri, siang malam.

[10] Hatinya bertambah mantap.

[1] ø Beberapa lamanya ia berada di gunung.

[2] Ki Singamada tinggal di pertapaan,

[3] Sebelas (?) bulan lamanya.

[4] Kemudian ia menjalani sebagai "babaru".

[5] Sudah kuat untuk melakukan perbuatan baik.

[6] Segala tindak-tanduknya di gunung

[7] tidak sulit untuk diajar.

[8] Sang Wiku terpilih mencapai sempurna

[9] datang di tempat para pertapa perempuan dengan tergesa-gesa,

[10] kemudian mereka mengolah makanan.

[1] ø "Segala tindakan baik akan berhasil.

[2] Engkau, Angger, masakan tidak tahu

[3] mengenai rahasianya laku".

[4] Ki Salimut memberi petunjuk,

[5] "Perintahkan saudaramu itu, Ngger,

[6] suruhlah dengan tugas khusus

[7] untuk mengambil daun pisang yang masih muda".

[8] Cepat jalannya,

[9] telah bersiap sejumlah teman-temannya datang

[10] memberi makanan.

[1] ø Semua pertapa perempuan sudah datang.

[2] Ki manguyu juga sudah datang

[3] membawa babi hutan besar.

[4] Anak-anaknya mengikuti

[5] memikul sagu (?)

[6] dan buah pinang,

[7] satu pikul kelapa.

[8] Datang sejumlah siswa.

[9] Terdengar dia yang mulia memberi tahu hal yang baik dan yang buruk.

[10] Banyak yang berpedoman pada pembabaran (ajaran itu).

[1] ø Dia yang mahir dalam yoga sudah datang,

[2] mereka menghaturkan buah enam rasa,

[3] diikuti ucapan menghormat.

[4] Sang guru yang utama menyambut

[5] sapaan teman-temannya terkasih.

[6] "Selamat datang, Anakku, semua",

[7] disusul dengan ucapan,

[8] "Silakan kisanak duduk".

[9] Mereka menghormat menghaturkan banyak puji-pujian(?).

[10] Singamada takjub.

[1] ø Setelah tersaji makanan, (...?)

[2] para tamu makan.

[3] Mereka makan tidak lama,

[4] karena ingat akan tugasnya masing-masing.

[5] Para pesuruh mandi,

[6] ramai bersenda gurau,

[7] berkelakar mendatangkan tawa.

[8] Ki manguyu memasak tanpa garam (?)

[9] mereka bersemangat memburu babi hutan

[10] ramai- ramai diikat.

[1] ø Para pertapa perempuan merendam ikan kecil (?).

[2] Pertapa perempuan yang lain kemudian turut serta,

[3] mereka semua muda usianya,

[4] wajahnya cantik.

[5] Ni Rumita dan Ni Warini,

[6] Ni Taki (dan ni) Warna,

[7] sebaya usianya.

[8] Sebagai yang unggul (?) dalam bertapa,

[9] yang seorang, seperti roh seorang perempuan manis

[10] bernama Ni Sawita.

[1] ø Ni manguyu mengurus api

[2] yang lain menyiapkan menanak nasi,

[3] ramai, mereka bekerja (...?).

[4] Para pertapa perempuan berkata,

[5] "Leler dan lempeng sajikan".

[6] Berkumpullah para pertapa perempuan untuk bekerja.

[7] "Keranjang besar

[8] yang berwarna biru tua yang berada di sudut itu

[9] (untuk tempat ) telur. Jika lupa

[10] ya sudahlah, Pangeran".

[1] ø Singkat ceritanya (mereka) yang bekerja,

[2] hari sudah menjelang sore. Siang

[3] terselimuti gelap, kini

[4] matahari tenggelam

[5] kemudian bersinarlah rembulan

[6] menerangi di bumi.

[7] Sudah saatnya tidur,

[8] sudah benar-benar berciri

[9] serupa dewata. Makanan disajikan,

[10] enak, karena sengaja dibuat demikian.

[1] ø Pucatnya rembulan merata karena

[2] cahaya matahari.

[3] Para pertapa perempuan kemudian berpakaian, ramai.

[4] Cekatan mereka menyiapkan sesaji,

[5] melakukan tugas khususnya, melakukan puja, dengan segera

[6] melakukan tugas mulia.

[7] Waktu yang baik pada waktu itu

[8] wuku Mawulu, "pasaran"nya Legi baik diambil hal yang baik,

[9] waktu purnama di bulan Posya yang baik.

[10] Ki Singamada ketika melakukan hal baik.

[1] ø Sang Pertapa yang mulia kemudian membersihkan diri.

[2] Ki Singamada telah mencuci rambut

[3] karena kusut badannya.

[4] Tampak air matanya berlinang,

[5] berkata-kata dalam hati dengan perasaan hormat,

[6] "Meski raga berganti ujud,

[7] (meski) harus menerobos gunung,

[8] (meski harus) memotong rambut terus menerus,

[9] (meski harus) mengikat kepala, pastilah aku bertekun,

[10] berlatih diri melakukan yoga".

[1] ø Sesudah menyatakan keinginan itu kemudian ia melakukan penghormatan.

[2] "Jangan terlalu jauh, engkau, Anakku".

[3] Mereka yang menghadap (disapa) semua.

[4] Menarik nafas dalam-dalam(?).

[5] Panji besar sebagai saksi,

[6] bergambar Anoman marah

[7] yang berdiri bulu-bulunya.

[8] Mengepul dupa di tempat pemujaan,

[9] karena kayu gaharu dan asap kayu bakar, harum

[10] semerbak bau dupa.

[1] //0 umwaṅ śwarani gĕṇṭa haraƞīn

[2] gĕṇḍiṅ horagan. mwaṅ sapta śwara,

[3] saṅka mu/nī lan ṗoreret

[4] ṣraƞī puja habaruṅ

[5] mawilĕtan madyaniṅ laƞit

[6] ẗutuga ƞantariksa,

[7] puja ƞaluna/lunṇ

[8] ḍumataṅ hyaṅ pañarikan

[9] ra kaki citragotra kī kalaruci

[10] hyaṅ maƞiƞĕt rowwaṅnya

[1] ø tlasniṅ palalawĕ haƞiri

[2] ⟨: 14v⟩ ki siƞāmādḋa samṗunya weśwa

[3] daluwaṅ maka saṇḍaƞe

[4] saṅ hyaṅ braja mĕmbu<ṙ>

[5] g̈ṛḥ lamat munya ƞukuli,

[6] ktug tan ka/rasa,

[7] teja gĕṅ sumunu,

[8] śumiriṙ saṅ hyaṅƞ anila,

[9] kadi kawƞan ika saƞ āñaṙ tumaki

[10] brata sukla niṙmala

[1] //0 ḍaƞ adigu/rw amatĕṙ gaṇitri,

[2] sinuda mula tatwaniṅ tapa,

[3] wus ṗaripuṙṇa sinare

[4] øugrahaniṅ saṅ guru

[5] pinaraƞan ki su/rawaṇi,

[6] samṗun yanaṇḍaṅ bawa

[7] hamĕwahi baguṣ

[8] cumĕk ṗantĕs tan ahiwaṅ

[9] kawƞan cita sakweḥniṅ para kili

[10] salaḥ smu riƞ ulat/.

[1] ø sami tumahap adan aliƞgiḥ

[2] sakweḥniṅ śikṣwa wadon lawan lanaṅ

[3] tan ana ṇi wwaṅƞa len

[4] tĕ[-]las keku sagu/ṇuṅ

[5] kakĕn mitra denira saṅƞ adi,

[6] guru winoṅƞi laba,

[7] huptiniṅ batuṙ

[8] habaṇiṅ tan karakĕtan

[9] tĕka luƞa hakweḥ pamtuni dmi,/

[10] paran. ḋene kasihan.

[1] //0 samṗun aḍawuḥ patra cariciṅ

[2] hatata kabeḥ paḍa kawaratan.

[3] kweḥ/ni lumaksanā jaṅ sereg.

[4] saṙwwa raka pinuṇḍu

[5] katigā maka patitis

[6] agaṅ sraṅśraṅƞan. tumadaṅ

[7] keḥniṅƞ ararawuḥ

[8] ta⟨: 15r⟩ ṇn ana niṅ kaliwatan

[9] tĕlasniṅ śad rasa ṣakṣana haliƞgiḥ

[10] hamataṅ samodana

[1] //0 samṗun sinadwakin ṗisa/n

[2] ḋenira ki luhuṅskaṙ

[3] gumanto prawacaṇā paḍa tameṅ reḥ

[4] haglis ṗaḍa siśikiṙ

[5] wiṙyaniṅ bawahan kīsahira serega,/

[6] hantyanta tuṣṭaniṅ manaḥ

[7] saƞ adīgurw amoṅ mitra,

[8] g̈aṙjita sukasukahan ajer ulate

[9] kī maƞuyw akaka/win

[10] saṣaṙ śusuṙ hamiṇḍa kakweḥhan baḍeg.

[1] ø Sudah diperintahkan, maka wadah minuman pun, berdenting,

[2] berderet semua terisi.

[3] Sejumlah (orang) mengambil piring dengan segera.

[4] Bermacam makanan diambil,

[5] tiga macam makanan sebagai sasaran utama.

[6] Saling mendahului mereka bertindak,

[7] banyak yang datang

[8] tidak ada yang terlewatkan.

[9] Setelah makan sajian enam rasa kemudian mereka duduk-duduk

[10] sambil menghisap candu (?) dengan beramah tamah,

[1] ø sudah disediakan sekaligus

[2] oleh Ki Luhungsekar.

[3] Ganti yang dibicarakan. Semua baik kondisinya.

[4] (Mereka) melantunkan puji-pujian,

[5] akan kehebatan dalam pesta itu. Mereka segera pergi.

[6] Sangat puas hati

[7] Sang Guru utama, menyenangkan temantemannya;

[8] sangat senang, ramah wajahnya.

[9] Ki Manguyu ber"kakawin"

[10] tidak karuan, seperti orang kebanyakan minum tuak.

[11] // 0 // Pupuh Witaning Pagalang // 0 //

[1] "Kurang bersungguh-sunggh alasan saya, Ngger,

[2] maksud perayaan ini- kini usai sudah".

[3] Kebohongan penyair menyebar luas.

[4] Sang Murid kemudian minta diri.

[5] Melegakan jawab dia Sang Pertapa,

[6] "Hati-hati di jalan,

[7] Angger, Anakku".

[8] Tidak diceritakan di jalan,

[9] sampai di sebuah rumah. Segera diceritakan lagi

[10] lima gadis yang merindu.

[1] ø Berat langkah Ni Warini,

[2] ingin rasanya tidak datang di pertapaan para perempuan.

[3] Sedih, hatinya gelisah.

[4] Ni Warna ragu-ragu,

[5] Ni Rumita ucapannya sedih,

[6] seakan-akan hendak turut

[7] pada dia yang baru saja menjadi wiku

[8] yang bernama Surajaya.

[9] Tidak malu Ni Taki pulang sambil menangis,

[10] derasnya air mata disembunyikan.

[1] ø Cinta yang mendalam menyebabkan hati tersayat.

[2] Dia yang termuda di pertapaan

[3] Ni Sawita namanya,

[4] bagaikan tanpa jiwa, raganya lunglai;

[5] Surajayalah yang dipikirkan dalam hati,

[6] sudah kenal bagai saudara.

[7] Rasanya tidak henti,

[8] (ingin) terus memandang kesannya seperti

[9] istri yang setia. Ia terkena asmara, penuh hasrat, bergairah.

[10] Akan tidak baik jika (hal ini) diketahui (orang lain).

[1] ø Lamalah jika diceritakan tentang mereka yang sakit asmara,

[2] kemudian datang di pertapaan.

[3] Kini diceritakan tentang

[4] Surajaya di pertapaan.

[5] Tetap lurus maksud hatinya pada

[6] samadi, menyatu (pikirannya) tidak buyar,

[7] agar Sang Hyang Hayu

[8] nyata-nyata ada di dalam tapanya.

[9] Ia tidak menyadari bahwa diberi isyarat oleh perempuan

[10] sebab baru saja mulai (sebagai pertapa).

[1] ø Hasrat hati agar mendapat kemampuan untuk (melakukan)

[2] tapa yang kuat. Jikapun merasa

[3] sedih tinggal di ngarai itu

[4] karena ditinggalkan ayah ibu.

[5] (Sedangkan) sanak saudara tidak ada yang bermurah hati

[6] akan kesengsaraan yang dijalani,

[7] untuk memberi kata-kata penghiburan.

[8] Tetapi masakan demikian terus menerus?.

[9] Ki Surajaya terjerat perempuan

[10] berbadankan gadis.

[1] ø Tidak ada cara selain melakukan pengalihan perhatian.

[2] Dia yang mempunyai kekuatan waspada

[3] bahwa perempuan (bisa) sebagai yang membatalkan (tapa);

[4] dihancurkan pun tidak hilang (kekuatannya),

[5] dalam pikiran merintangi,

[6] sulit untuk dilawan

[7] (bahkan) oleh sang wiku (sekalipun)

[8] karena (hal yang merintangi itu) sungguh ada bersama dalam jiwa.

[9] Dia yang melakukan (tapa) harus sungguh menyadari pengendalian diri yang sempurna

[10] agar terbebas dari godaan.

[1] ø Ki Surajaya ditunjukkan secara rahasia

[2] caranya melakukan tapa.

[3] (Bahwa) penerangan Dharma itu menguasai keadaan

[4] (wisik) merupakan perlambangnya.

[5] Tujuh hari lamanya (Surajaya) mengusahakan, (tetapi)

[6] tidak mendapatkan intinya

[7] yang sesuai dengan laku.

[8] Dia yang utama menyamarkan petuah

[9] untuk dirahasiakan. Matahari tenggelam, malam itu pun menjadi

[10] gelap saatnya rembulan muncul.

[1] ø Sang Guru yang utama mengucap syukur dalam hatinya(?)

[2] oleh banyaknya siswa.

[3] Ki Surajaya menguasai keadaan dirinya(?)

[4] Bersama dengan Ki Salimut

[5] (Surajaya) mendengarkan dia Sang Pertapa

[6] yang membuat terang hati tentang

[7] gambaran laku.

[8] Si Surajaya diberi tahu

[9] ajaran tapa (dan) caranya menjalani

[10] agar semakin paham pada kearifan.

[1] ø "Tidak lain, Ngger, sebagai awalnya berprihatin:

[2] badan hendaknya sungguh-sungguh seksama menghadap.

[3] Jangan terlalu banyak pendapat dicari

[4] karena akan kecewa, Ngger, dalam pendapat itu.

[5] Ragamu usahakan, Ngger,

[6] agar jauh dari 5 indriya.

[7] Hendaklah diingat

[8] untuk menguasai "rajah” dan “tamah".

[9] Munculnya kata-kata buruk atau baik

[10] hendaklah dilenyapkankan saja dari hati.

[1] ø Hatimu terus menerus usahakan tenang dan jernih,

[2] (seperti) yang diangankan orang-orang seluruh jagat.

[3] Segala hal buruk lenyapkan semua.

[4] Kuasailah perbuatan baik

[5] sambil berusaha memperhatikan, Ngger.

[6] Jangan berbuat yang menarik perhatian,

[7] perbuatan disamarkan saja,

[8] bersikaplah seperti angin.

[9] Dalam menjalani tapa brata hendaklah berani menghadapi kesulitan dan kesengsaraan badan

[10] maju terus dengan (penuh) kekuatan.

[1] ø Dan lagi keadaan orang prihatin

[2] hendaklah diikuti dengan bersatunya nafsu(?).

[3] Usahakanlah, Ngger, jangan kendur (semangatnya).

[4] Carilah di tempat sepi.

[5] Samadimu bersatu dengan hal yang kecil,

[6] mampu, sesuai dengan keinginannya.

[7] Hal itu jangan sampai terlewatkan.

[8] Terbukanya pengetahuan sampai ke langit.

[9] Peganglah erat-erat hal yang di puncak, yang membuat rahasia,

[10] yaitu ujudnya ada pada nafsu.

[1] ø Lihatlah, Ngger, kuatur.

[2] Godaan itu masakan terus menerus?.

[3] Pertanda itu namanya

[4] "wĕƞaniṅ swara", Anakku,

[5] biasanya menambahi kerumitan,

[6] lebih baik lakukan saja.

[7] Pesanku, Anakku,

[8] selaraskan, Ngger, hatimu.

[9] Jangan terburu-buru berlagak mengerti, perhatikanlah dia yang utama.

[10] Masakan gagal?.

[1] ø Orang muda jangan berlagak seperti penyair,

[2] jika tidak tahu mana lawan mana teman.

[3] Sangatlah, Ngger, (...?)

[4] bagi dia yang berhasil dalam laku.

[5] Sungguh mudah jika (tahu) caranya".

[6] Sang murid menerima,

[7] berguru kepada Sang Guru.

[8] yang memberitahukan kata-kata yang melegakan.

[9] Secara terbuka Sang Utama sungguhsungguh memberi tahu yang sebenarnya.

[10] Jarang orang bertindak demikian.

[1] ø "Ki Surajaya anakku, Ngger.

[2] Ki Salimut, anakku, Ngger,

[3] selesaikan semua olehmu

[4] seluruh pengetahuan, agar tamat.

[5] Sebagai harta isi kantung (kandhi)

[6] engkau, Ngger, mahir

[7] akan segala pengetahuan,

[8] tetapi jangan gegabah,

[9] lakukanlah (...?) usahakan agar mahir.

[10] Usahakan dengan segala kekuatan ragamu itu (untuk melakukan hal ini).

[1] ø Janganlah tidak berkemauan berbakti kepada Hyang Widi.

[2] Yoga dan samadi laksanakanlah.

[3] Bertapalah, jangan sembrono,

[4] baik siang maupun malam selaraskan.

[5] Pikiran yang mantap rahasiakanlah, Ngger,

[6] jangan dibiarkan bingung,

[7] disamarkan dalam kata-kata

[8] sebagai tempat untuk memperoleh anugerah.

[9] Badan yang sengsara, mengalami kesulitan, tidak berdaya (dan),

[10] nestapa, (hendaknya) dibuat tegar.

[1] ø Jika sudah dikuasai caranya, Ngger,

[2] demikianlah kau usahakan petunjuk

[3] rahasia semua laku,

[4] keragu-raguan dalam budi yang terdalam,

[5] penjelasan sabda yang senyatanya

[6] dan petunjuk yang akan terjadi di bumi.

[7] Jika hal itu ditemukan,

[8] engkau akan mendapatkan kepuasan.

[9] Surajaya, jalani hal itu dengan terbebas dari hawa nafsu.

[10] Itulah kekuatan melakukan tapa secara terus menerus.

[1] ø Kesulitan pada dia yang tahu akan inti sari yang bersifat rahasia

[2] secara khusus arahnya pada ujud dan penampilan.

[3] Padahal (hal itu) tidak akan ditemukan

[4] karena engkau asal mula yang tahu

[5] yang menguasai mati dan hidup.

[6] Tenggelamnya matahari

[7] tetap arahnya,

[8] dunia sebagai pusat (?)

[9] karenanya tidur bisa bermimpi,

[10] jiwa bagai bayangan.

[1] ø Tanda-tanda khusus wiku yang mengambil inti (tapa)

[2] tidak tergoda oleh hiasan-hiasan.

[3] Menguasai dunia seisinya,

[4] yang indah, luas-tidak terkatakan.

[5] Segala nafsu injaklah,

[6] yang mengganggu mata terimalah sebagai bawaan lahir.

[7] Hati-hati jangan undur.

[8] Bergerak dengan perlahan pengetahuan itu, menakjubkan.

[1] ø Sulit jalannya bagi dia yang akan menemukan (hasil).

[2] Jauh tidak terhingga tidak bisa diupayakan.

[3] Sulit, rumit tempatnya.

[4] Dicari pun tidak dapat ditemukan.

[5] Dengan cara samadi, bisa diambil secara diam-diam

[6] disamarkan dalam ucapan (tetapi)

[7] tidak dapat dialihkan.

[8] Demikian Ngger badan itu.

[9] Pendeknya jangan tergesa-gesa, usahakanlah meski dari sedikit.

[10] Orang muda pastilah lalai.

[11] lwiṙr aṙca manik ṗramudita mahniṅ

[12] si/nikĕp ka muḍa

[1] ø nahan ṗitutuṙrira saƞ adi

[2] guru waraḥ tatwaniṅ pamarasa

[3] dalu masaniƞ āgotek

[4] ṣurajaya hati/ butuḥ

[5] hawatara madyaniṅ ratri

[6] hyaṅ saśaka g̈ancaran

[7] saṅ guru hamuwus

[8] ki śurajaya hanakiṅwwaṅ

[9] bawalaksanakna denamiśani,

[10] hiḍĕp aja do/para

[1] //0 lah asiṛp maṅkwa hanakmami

[2] dalu samaƞṣani pramusita

[3] sabḋa tan ana tlage

[4] haja tan kapituhu,

[5] hiƞtiƞĕt a/yo taneliṅ

[6] śurajaya denkĕna

[7] de ntaƞon maṇaḥ kuṅ

[8] tlasniṅ śaƞ ady awaraḥ

[9] samṗun mantuk sakṣana hadan aguliṅ

[10] śurajaya kewƞan./

[1] ø apraṗañca panaṙkani kawi,

[2] winiweka pasraṅniṅ wacaṇa,

[3] sawƞi tan kĕne kule

[4] saṅcitwa hayu kaṅ ketuṅ

[5] haṅrasa/ ƞel. wṛdiniƞ ati,

[6] çiptane kariwƞan

[7] ṣurajaya tan wruḥ

[8] palayuni kawacaṇa

[9] tan koniƞāheṅ wƞi rahina mana

[10] hyaƞ aruna ⟨: 18v⟩smu baṅ

[1] ø rahina tatas ḋoraniṅ kawi,

[2] hniƞakna ki surajaya,

[3] haƞuratenī halot aƞel.

[4] hana gantiniṅ wuwu/s.

[5] kawaṙṇaha ki daṙmmakawi,

[6] kasuṅ pratama gama

[7] lƞit ṣwaraniṅ śwaranipun

[8] satata guṅƞakĕn tiga

[9] samṗun tĕlas karakwat iṅ baḃad waṅsit

[10] haƞiṅ ta/nṗa ñumana

[1] //0 tan asiƞgiṅ sabḋa kumalwiḥ

[2] yen sinewaka deniṅ bahu sikṣwa

[3] maṅkin tan ṣurud. sabḋane

[4] saṅ/ katon saṅ karuƞu

[5] niṣṭa ṗala kaṅ denrasani,

[6] prawĕñcaṇiṅ sarira

[7] tapaniṅ lumaku

[8] surupniṅƞ aditya wulan.

[9] winiweka huripiṅ ra/hina wƞi

[10] haƞaku wruḥh iƞ awa

[1] //0 gĕnti tan ṗgat wacaṇa mijil

[2] winawā wa ri sambarana

[3] dengawayakĕn ṗola/he

[4] lalawuhe ƞinum

[5] ṣaṅ hyaṅ daṙmma kaṅ denrasani,

[6] śuṅsaṅ ṣoƞaṙ paṭelaṅ

[7] winawa hawuru

[8] mesĕm ṣaṅ pratameṅ rasa

[9] hamihaṙsa waca/na hakweḥ tanṗa samiṙ

[10] solahe kaya hiya

[1] ø pinisiƞgiḥ taṇ ana mopogi,

[2] yen ammiweka daṙmma hupa/ya

[3] maṅkiṇ aluhuṙ śwarane

[4] hiḍĕp kaṅ duruṅ wĕruḥ

[5] kasaṅṣayan manaḥhe braṅti,

[6] hakweḥ bakti mulawa,

[7] hasoṙ manaḥhipun.

[8] ⟨: 19r⟩ kna si muḍa hiḍĕpan

[9] haduluri kṛtīsamayane lwiḥ

[10] maṙmmanya maṅgiḥ laba

[1] //0 hana naya lalanaṅ pinuji¡,

[2] hantyata/ listuhayuniṅ rupa,

[3] hapasaṅ jaja wayahe

[4] kakaṙsana pamulu

[5] pamalihaniṅƞ apsari

[6] kusuma ni widaƞgana

[7] dibya ṇurun

[8] ṗiniṇḍa/ne śuralaya

[9] kadya miṇḍa maṇuśa siliḥsiliḥ

[10] daṙmmakawi mawan.

[1] ø hatuk nugraha wṛtini kawi,

[2] pinariśuda/ brata niṙmala,

[3] binisekayu sinaren

[4] lalayaƞani karum

[5] ṗinarabaṇ ni tejasari,

[6] wiraḥ twasni rena,

[7] daṙmma muruk

[8] liṙniṅ sa/bḋa mahaprana,

[9] hantyata piniƞitira ki daṙmmakawi

[10] maṙme tanayaṇira

[1] //0 ni tejasari samṗun amaƞgiḥ

[2] wwaṅsiti/ra saṅ prasidakaṙyya

[3] brata minaka natare

[4] saktisakti winaƞun

[5] riṅ woƞ ayu watĕk siṣiriḥ

[6] maṅkin rupa śumilaḥ

[7] jatmika budy alus

[8] tan bi/saman kasaṙgga

[9] haƞi hana denantī kacipteƞ ati

[10] prati jñani ruṅ samaya

[1] ø ki daṙmmakawi mawacaṇa ris

[2] manaḥ kepwan tumiƞa/l i wka

[3] hapik tan aṇa kaṙsane

[4] ya ḍuḥ niny anakisun

[5] harerena denta sīśiriḥ

[6] laḥ ya mastu halabuwaṇa,

[7] sipi maṙmaṇipun

[8] bale⟨: 19v⟩kaniny akramaha

[9] kweḥni taruṇahase rupanta ṇini

[10] hastam tan ṗarimana

[1] //0 punapa wasanaṇira nini

[2] halani wwaṅ/ habudwakĕn ṗati

[3] ni tejasarī wuwuse

[4] bapayo patikutu,

[5] sadeṇira midiya kami,

[6] melik arupa hewa,

[7] hakramaha/ teśun

[8] bapa homaḥ homaḥha

[9] lamoṇ ana tlĕṅniṅ ñana kahiṣṭi

[10] daṙmmakawi kemƞn.

[1] ø sajalwistri paḍa mituturi/

[2] heman ewĕḥ nini denira brata

[3] saƞ ayw aƞelamon ṗinet

[4] hakweḥ wig̈nani laku

[5] riṅ woṅƞ ānom tan wun kasilib

[6] hamuraṅ/muraṅ lamṗaḥ

[7] haƞudwakĕn kayun

[8] ḋaṙmaweḥ sukaṇiṅ raga

[9] daḋi duka luputa deniṅ sapṭik

[10] hamĕtwakĕn wigraha

[1] //0 apaniṙ/dwaniṅ brata weḥ juti,

[2] yen tan atuta riṅƞ adiyogya

[3] yyakti lan orana twase

[4] lamon tanṗatut

[5] ṗanaƞṣayaniƞ amri/ḥ kitri

[6] durana byantara,

[7] mareda pinayu

[8] taṇ uniƞ asolaḥ riṅ lyan

[9] hapi tan waḥ wiseśa rag̈a pribudi

[10] me/ku rupaniṅ taṗa

[1] ø punapa kasukaniṅƞ ati

[2] lamon tuhuniṅƞ amriḥ nugraha,

[3] haƞī ta haja tanṗa

[4] iseki

[5] hakweḥ paṛƞĕni ⟨: 20r⟩ śun

[6] ri... wwaṅ wadon lumakw akili

[7] tanṣa habĕḃĕśusan

[8] lakune denṗayu

[9] lamon mihat i lalanaṅ

[10] hasmu binḋaṙ lwiḥ tan a/gaṇiƞ ati

[11] nora lyan kaṅ denṗalaṙ

[1] //0 tan yogwa tilasniƞ akikin

[2] wiku gĕnḋrak. brata deniṅ bawa,

[3] udalañcaṅ maka pa/mete

[4] mantra paṗantĕn giṇuṅ

[5] tan <maka>ṇahā ni tejasari,

[6] ka tuhuniƞ atapa,

[7] wisaya linĕbuṙ

[8] karasmin taṇ iƞ √niƞa/

[9] haƞiṅ tuƞgal ṗriḥ lkasira saṅ kili,

[10] sahani kawiseśa

[1] ø bayu sabḋa hiḍĕpta ṗatene

[2] hapan ika mriḥ kar

[3] sm

[4] niṅ driya,

[5] saṅpihana sakaṛ/pe

[6] haywaguƞakĕn lulut

[7] sabḋa lamon aƞuniƞā rasmi,

[8] hiḍĕp lanaṅ koṭila,

[9] hawis mariṅƞ ayu

[10] hakeḥ mariṅ duratm/aka

[11] yen tutana sayakti raga kag̈iƞṣiṙ

[12] manasaṙ maƞala

[1] //0 mewĕḥ kaƞ iƞāranan apusi,

[2] ka tanṗa ƞaṙsa ye jalu tuhan

[3] hagaga/ mamayu ḍewek

[4] tan ṗurusi deniśun

[5] lamon jĕleḥ manahe braṅti,

[6] paḍa dene kaƞelan

[7] hamoṅ ciptanipan

[8] a/jyana roṅka wantaha,

[9] lan woṅ lanaṅ hiyeṅku tapa ṗurusi,

[10] tan kagiwaṅ ƞoṅ manaḥ

[1] ø śumahuṙr aloṇ ni tejasari,

[2] tan makana swa⟨: 20v⟩rani pratama

[3] ḍuḥ baya pira kweḥhane

[4] tan ketaƞa ka lulat

[5] hulatana sakweḥ pawestri,

[6] tan aṙsa heṅ lalanaṅ

[7] mapi/ṇḍahupiṗun

[8] kaṅ tuhuniṅ kumawasa

[9] mon ḋarana wruḥ pamĕgati wisāyi,

[10] paramaṙtane rag̈a

[1] //0 akweḥ bawaniṅƞ āmbĕk ṣumakti

[2] ra/hina wƞi nini koṇiƞa

[3] yen tan kĕṙtīsamayane

[4] denṗunṗrayatna laku

[5] nhĕṙ mojaṙ ni tejasari

[6] śwapa bapa wikana/

[7] sajyanĕn. yen luput

[8] sawaƞna ri pun iṅ lamṗaḥ

[9] sahulaḥha paƞeran hana ƞāwruhi,

[10] hala haniṅ raga

[1] ø hantyata wacananira ni/ni

[2] wruḥ palacalaçaṇiṅ saṅ śipta

[3] ḍuḥ baya hĕnḋi saṅkane

[4] maṙmaniṅ tan kabutuḥ

[5] wruḥniṅ naya cipta misani,

[6] laḥ nini depu/ṇawas

[7] jaba dalmipun

[8] ṗrasidakna lamṗaḥta

[9] maka paƞībina sanakteku nini

[10] sira maka kīmraƞa

[1] /0 utamanira saṅƞ ānom kawi

[2] <ta>/mapi lamon wikanirasa

[3] tan kapiƞgiṅƞāniƞ akweḥ

[4] midĕṙreṅ luhuṙ guṇuṅ

[5] satus tuƞgal sewu kakaliḥ

[6] maṅsa kamy a/mwaƞgiḥha

[7] kaṅ kady anakeṅsun

[8] ṗratyaksa wikan i naya

[9] yyan i rupa saśolaḥhira nirukti

[10] saksat ḋewaniƞ unaṅ

[1] ø kĕsayen⟨: 21r⟩.buh agĕṅ rasaṇiƞ ati,

[2] lwiṙ saṣaƞka puṙṇama ne cipta

[3] maṅkin tan. tṛsneṅ karamen

[4] karasika niṙ lamṗus

[5] ḋatanṇ aṙsa ra/smiƞ aśiḥ

[6] g̈ĕṅṇiṅ wipwa ṗinuṇaḥ

[7] lalaƞwaṇniṅ lulut

[8] karasa deniṅ kasiḥhan

[9] mugiṅƞ asramma guṇa kawiṣṭi

[10] ṗinriḥ ṇarani ḍĕṇḍa

[1] //0 hĕ/niƞakna ni tejasari,

[2] pgat lamṗus amiweka daṙmma

[3] brata minaka natare

[4] śurajaya wiṇuwus

[5] kaliḥ tahun tumakita/ke

[6] brata dagaṇ iṅ tuhan

[7] habakti yatutuḥ

[8] hagĕṅ panaṙkaniṅ daya

[9] hatitaḥ kadaṅ wraga nora katoliḥ

[10] lamṗuś rasaniṅ ñana/

[1] ø tlas ṗarikramaniƞ akikin

[2] hanut sarasane saṣtragami

[3] ḍapuṙri tatwa wruḥ kabeḥ

[4] bakat lawan ṗamutus

[5] ja/yeṅ saṣtra tameṅ pañjahit

[6] kawi basa rinasa

[7] wruḥ parupĕkipun

[8] ṗratyaksa ƞikĕt ṗralambaṅ

[9] wruḥ sarasaṇiṅ canḋama śwara sanḋi

[10] mahaṙ/deka ri jñana

[1] ø wus kawĕntaṙ kaloka prakawi

[2] ki surajaya wus ṗiniguṇa

[3] wiwara tan kĕṇa penet

[4] tiga nahya/naṇipun

[5] mapan. wṛtinira riṅ ƞuni

[6] wijiliƞ apa kaṙyya

[7] malyani laku

[8] winoṅƞī widya ƞambara

[9] maṙmane taṇ aƞel amiwe⟨: 21v⟩ka kawi

[10] nayanane wṛdaya

[1] ø sakweḥni sakakala kahiṣṭi

[2] wruḥ riṅ tatwa kamulaniṅ praja

[3] kuyya kasaṅkala wase/

[4] mlok milwiṙ mwaṅ tĕrus

[5] winiweka sakalaniṅ bumi

[6] pinet liṅniƞ awantaḥ

[7] samut ṗaḍa putus

[8] boṇḍan lyan. bumi winḋana

[9] kṛmṗani praja lwiṙ/ni kalaburu śri

[10] pasiśintan wus ketaṅ

[1] //0 wiwarani maṇaḥ wṛdi hati,

[2] pamurukaṇiṅ sanak sanakala,

[3] paḍa hatumṗa/ gocarane

[4] dumeḥ budinya ruruḥ

[5] lanaṅ wadon hakweḥ hamuji,

[6] deniṅ pratame kaṙyya

[7] rupane habagus

[8] ṗrakosa tuṙ pra<gi>waka,/

[9] budi boñcaḥ satata wikan iƞ ariṅ

[10] hasuṅ tṛsniṅ jñaṇa

[1] ø punapa ṗarañcanaṇiṅ kawi,

[2] samṗun kapuraṅ wijiliṅ sabḋa/

[3] ki surajaya tameṅ reḥ

[4] kawiḷt i pañjaṅ kiduṅ

[5] guru lagu saṣana keriṅ

[6] haṣṭagana piṇĕñcaṙ

[7] skaṙ śapaƞipun

[8] maṙma lapus kawṛdi

[9] pakne/ netyakara muṙtiniṅ sanḋi

[10] paliṅga wruḥ niṅtyasa

[1] ø dibyani guṇa lwiṙ tanṗa cantri

[2] tlas keku rasaraniṅ rupa,

[3] ṗatu/tuṅgalane kabeḥ

[4] prawṛkaṇḍa rinatus

[5] weniweka wṛçita niki

[6] g̈ama tan kumalamaṙ

[7] wite wus katmu

[8] haƞi lage kariwĕƞĕ⟨: 22r⟩n

[9] ki surajaya hana kaṛpe maniṅ

[10] saṅ hyaṅ daṙmma koniƞa

[1] //0 winiweka solaḥ riƞ akikin

[2] tanṗa wkas diṇiṅ/ kaprataksan

[3] ḋaṙma kalaƞoṇ arane

[4] jñaṇa kadi kadĕhuṅ

[5] mapa tan wruḥ tosniṅ śabḋalit

[6] nikara nika wiguṇa

[7] pikĕkĕse tan wruḥ/

[8] ka tinugwaṇiƞ atapa

[9] lagi mayoṅ jatine duruṅ kapaṅgiḥ

[10] maṇḍĕg iṅ pajapaja

[1] ø ki surajaya ƞukiḥ tan pwaliḥ

[2] saṅ/ƞ adiguru tan ṗitaya

[3] reḥni lagyanom wayahe

[4] manawi tan ṗaremut

[5] saṅ winaṅsit wase tan mijil

[6] mānaḥ mankin saṅṣaya/

[7] śurajaya muwus

[8] haḷp. śwaraniṅ wacana

[9] sira paƞeran siṇuƞaṇ aṙti

[10] nugrahaniṅ waçana

[1] ø aśṛṅ śwara/nira ƞasihaśiḥ

[2] punapa yatẗi wasanaṇiṅ raga

[3] saṅśa tanṗa reḥ

[4] kadw agaṇiṅ lumaku

[5] tan wruḥ maṙga pun surajaya,

[6] hamala/mpaḥ winnĕƞan

[7] wirasa kaṅ tuhu

[8] sikapaniƞ amriḥ śunya

[9] pun ṣurajaya ƞiṣṭi nugraha lwiḥ

[10] sahaṇniṅ dasamala

[1] ø /nora lyan ṗawarahiśun kaki

[2] haywa hakweḥ bapa ḃawa rinaksa

[3] pan iku bapa haweḥ

[4] haƞel sabawaniṅ saṅ wiku

[5] laṅgĕṅ ma⟨: 22v⟩naḥ hamawa hniṅ

[6] satyaniṅ tapa brata

[7] niṙmmalaranipun

[8] byantara mukti karuna

[9] wkasiṅƞ ajidaṙmma norana maweḥ

[10] samunĕ/n ragaṇira

[1] //0 sahan iṅ dwara jutiniƞ ati

[2] daḋa nastiti kapara maṙtwa

[3] kṛtayawara budine

[4] ya ta sinĕgo wiku

[5] tuhu ha/ƞel bapa saṅ ṛsi

[6] tan kĕṇa ri dora

[7] prabedani laku

[8] dora kaṅƞ aweḥ pataka,

[9] lamon ḋahat hagawe/ laraniƞ ati,

[10] paṗane tan ṗahiƞan.

[1] ø sira saṅ kawasa mutĕṙ sanḋi

[2] samṗun keku wijili bañcaṇa

[3] yoga maka takise/

[4] hatwĕk. budi harum

[5] ṗrayatnasoṙ wtuniṅ titiṙ,

[6] hakweḥ minaka lawan

[7] saṅƞ asajya hayu

[8] saṅ kawĕtwa neṅ buwana/

[9] śurajaya maka musuḥhiƞ akikin

[10] ṗadraniṅ wiseśa

[1] ø ki surajaya tuhu kasilib

[2] tan wruḥ yen aṇeṅ raga wiseśa

[3] kaṅ de/nsaṅṣayakĕn maṅke

[4] tumut saparanipun

[5] haƞiṅ tan wruḥ ki surajaya

[6] jatiniṅ rag̈a wnaṅ

[7] maṙmmane kabutu

[8] humoriṅ ji/wa pṛmana

[9] tuhw agamṗaṅ tṛṣnasiḥ makana nilib

[10] saṅ hyaṅ taywa siluman.

[1] //0 ki surajayanakisun kaki

[2] waneḥ saṅ wruḥ ⟨: 23r⟩tatwani purusa

[3] pamuraṅniṅ daṙmma pit

[4] mewĕḥ bapa ri pamutus.

[5] yen tan atut gĕlaṙ sayakti

[6] ñumanaṇeṅ buwana/

[7] taṇ apik i laku

[8] hadikarabi saƞ ucap

[9] sabḋa lṗas tapa brata dencamṗahi,

[10] hagila ri pustaka

[1] //0 tan maṅkana śwaraniƞ ā/maƞgiḥ

[2] saṣtra witiṅ sabḋa kamotaman

[3] saṅ kocap hĕnḋi sakane

[4] maka pawinyanipun

[5] hulatana gorawe/ƞ ati,

[6] tan kataman saṣtra

[7] wuwusṣiṅƞ apuƞguṅ

[8] hagileṅ pra pustaka

[9] dalihane muḍa kuṅ tuṙ kumalwiḥ

[10] kasmala budy ahiwaṅ

[1] ø nadyan tĕ/lasa hiseniṅ bumi

[2] paṅrañcaṇani kawy aƞambara

[3] yen tan atut iṅ polahe

[4] hanom kita hanakiṅsun

[5] lagi/ menḋra praṗañca kanti

[6] lula soƞaṙ prahesan

[7] hawya tan ṗarimut.

[8] mewĕḥ riṅ daṙmma prakamya

[9] pan alaraṅ śuƞana sari sadmiḥ/

[10] wtuni jatiwaraḥ

[1] ø laḥ tarimanĕn ḋe ntayo lali,

[2] śurajaya glaṙriṅ waçana

[3] ƞoṅ tatane kamulane/

[4] ṛƞaṛƞĕ denṗutus

[5] ṗamalwane leka niṙ daḋi

[6] wiseśa waṙṇna lila

[7] hamitwakĕn bayu

[8] sabḋa hiḍĕp lawan ṗramana

[9] ya ta pinĕ⟨: 23v⟩ñcaṙ menaka hisi bumi

[10] twasni tiga sarira

[1] //0 maƞkana bapa tatwāni wisik

[2] sarira saṅƞ atmuni wiseśa

[3] paṇn i/ya hiku parane

[4] paƞulihaniṅ bayu

[5] sukṣmawara sarira jati,

[6] kawasabota ḍaƞa

[7] nīrakĕn tuduḥ

[8] wnaṅ ƞalah ana ṇora

[9] minaka rupa/ raṙwalit.

[10] waṙṇagĕṅ sabuwaṇa

[1] ø ki surajaya wiweka ƞiriṅ

[2] manamṗani śabḋa mahaprana,

[3] wus kaṣarira ƞa/tene

[4] haƞi lagi kabutuḥ

[5] samṗune winaraḥ jati,

[6] daya liṙ pinanaman

[7] hamihaṙśā wuwus

[8] ṗanaƞṣayaniṅ wṛdaya,

[9] pawarahira hyaṅ pa/ƞusanas teṣṭi

[10] duk wahuniṅsun ṣumĕṅka

[1] //0 tiṇuna liwat swarane pinañji

[2] saṅ maha munī kadya carita,

[3] tina/ta wiṇḍaṙ kabeḥ

[4] ṗalayuniṅ pañjĕmuṙ

[5] hulatẗana wulikĕn kaki,

[6] hamaniya buwaṇa

[7] hloṙ kalawan kidul

[8] ṗgati kulon lan wetan/.

[9] śurajaya kaṇḍĕṅƞĕn wĕkasni bammi

[10] pilihana kaƞ iya

[1] ø ki surajaya mnĕṅ tanṗa li

[2] daḋi mayoṅ rasaniṅ wṛdaya/

[3] kewĕhan. ñana mirage

[4] sumĕk maredanipun

[5] ḋeniṅ sabḋa kag̈uṅƞan samiṙ

[6] taṇ amisani daya

[7] śwara hakweḥ karuƞu

[8] praṗañca⟨: 24r⟩ ti gawƞan

[9] wiṇiweka ri daḷme wĕḥ harusit

[10] kaṅ wṛdi heṅ wṛdaya

[1] //0 paran wasanaṇiṅƞ aneṅƞ āṙdi

[2] hanut lamṗa/ḥhira saṅ prasida

[3] milwa hamriḥ tan wruḥ tgĕse

[4] haƞiṅ maṇḍĕg aruƞu

[5] sabḋa jaba tan tĕkeṅƞ ati

[6] gĕṅniṅ cipta saṅśaya

[7] sumewa tan ṗa/ntak

[8] hanakan iśun luƞaha

[9] paran ṗaraṇi raga ƞulati,

[10] kapagiheṅ lamaran.

[1] ø pun ṣurajaya haṇḍa pamit

[2] hatya/ nuta kaṙsani wṛdaya

[3] saƞṣaya wekaṇ iṅ rame

[4] pṛanahaniƞ alaƞut

[5] ṣriniƞ aṙdḋi wetaniṅ kawi,

[6] saṅ hyaṅ raja prawwata

[7] kaṙsaniṅ lumaku/

[8] wṛtaṇiṅƞ anaraweca

[9] kanuragaṇiṅ tapa sinĕƞguḥ lwiḥh

[10] aṙdi tigaṅ sayana

[1] ø akyenḋaḥ laƞniṅ saṅ kahiṣṭi

[2] śṛṅg̈ara/ṇiṅ prawwatañaṙ ḍataṅ

[3] pira lawasipun maṅke

[4] haṙdy añaṙ pamuruju

[5] niṙ tayā ṇañjala saksĕṣta

[6] hyaṅ śuṙyya <śa>ma

[7] prabawaniṅ guṇuṅ

[8] ranak hya/ hati wikana,

[9] pada hyaṅ giri mawana hapiƞit

[10] hataṅgĕḥ pramuṙsita

[1] //0 ki surajaya kamy aƞalaƞe

[2] paṗa/ni guru yen atitaha,

[3] iḍĕpĕn baṗa ƞoṅ maƞke

[4] samṗun agyanakiṅsun

[5] ḋaṇĕ maṙga duṙgama rasit

[6] ramanta wañcak ḋaṙyya

[7] lamṗaḥ⟨: 24v⟩h eman ewuḥ

[8] priṅgaṇiṅ bummi dwapara

[9] hapramuka woṅ mako tanṗa kekeriṅ

[10] pañcamantra deṇulaḥ

[1] //0 ha/maksakĕn raṇakira lalis

[2] ṗun ṣurajaya haƞadu titaḥ

[3] saṅśaya midĕṙreṅ ƞāre

[4] pasaṅtabya prasadu

[5] manaḥ lan aƞudwakĕn kapti/

[6] gĕṅniṅ jñaṇa ƞambara

[7] tan kĕṇa pinĕku

[8] laḥ bapa kadya ƞapaha

[9] yen kita haṙśa hamoṅ menḋrane budi,

[10] tulusakna g̈a/

[1] ø aƞi pamĕkasiśun kaki

[2] satata depunṗrayatna lamṗaḥta

[3] yo kumaƞela

[4] depunṗratameṅ smu

[5] budi solaḥ kaky a/ja silib.

[6] rehiƞ amet sadana,

[7] paƞimuriṅ laku

[8] samar amor amig̈na

[9] balanira samatya nukṛtanīki

[10] mwaṅ ka/kweḥha geg̈eyoƞan.

[1] ø lamon samṗun. ṣwĕḥ hamo budḋi,

[2] hanuwuki saṅṣayani raga

[3] hanuti çipta karamen

[4] haja ta/ṇn abaḃātuṙ

[5] niṙ ta lamṗaḥ midĕṙr iṅ bummi

[6] satatwa kakoçiwan

[7] saṅ tapa haṅlaƞut

[8] kasirihan ḋeṇiṅ jagat

[9] sa/ƞ aƞeca tan wriṅ kramma hanak mami,

[10] mnaṅ saṅ kadunuṅƞan.

[1] ø dasa kramaniƞ alaṅlaṅ bummi

[2] denṗunprayatna rinaya krama

[3] rag̈a⟨: 25r⟩nta denṗuwany aƞel

[4] manawi kamṗiṙr iṅ ḍukuḥ

[5] ṛgĕp ḋe nta kaṅ silayukti

[6] priḥ cipta manehara,

[7] solaḥta de/lus

[8] ṣaṅgyakaruna denkĕna

[9] ki surajaya depunwikan iƞ aƞīri

[10] madura heṅ waçana

[1] //0 manawy ana manaƞṣaheṅ gati,

[2] nadya/n kita winehi paƞucap

[3] sora na ṇorana palane

[4] pesiƞgiḥhniṅ wuwus

[5] ḋenṗrayatnaha ƞiriṅ budi,

[6] raga denwa/ni haṇḍap.

[7] yoganta haja śurud.

[8] cupĕn wĕtuniṅ wiṣya

[9] laḥ bapa hiƞĕtiƞĕt hayo taṇ eliṅ

[10] denṗrayatna

[1] ø samṗun tĕ/las ḋera mituturi,

[2] hadan ṗamuhun ki surajaya

[3] hatuṙ sĕmbaḥ taṇ aśuwe

[4] maƞaṙcamaneṅ guru

[5] hasmu kepwan cipta/ saƞ ade

[6] tṛsna maƞun saṅśaya

[7] manḋra kĕmbĕṅniṅ luḥ

[8] sakweḥniṅ sanak ṗagoçaran

[9] sami tṛsna kapulut rasaniƞ ati,

[10] maṙma sapaƞu/bon.

[1] ø aƞāmĕṙ lamṗaḥ datan apṛgi,

[2] lwiḥ pyuḥ rasani daya kaṇḍĕg̈

[3] tan wiṅ paranane

[4] layat laris tan ṣurud

[5] lamṗa/ḥhira ki surawani,

[6] hapralalu hawak braja

[7] mati huripa teṅ śun

[8] hapan tan wikaniw anlaḥ

[9] deḋine sarira lamon kapalis

[10] laḥ ka⟨: 25v⟩di punapaha

[1] ø śaḥ maṙmaniṅ manaḥ luris

[2] wimuṙcitani wṛdaya

[3] maṙgarum maƞuƞāṅ ƞare

[4] katon ṗaparahipun

[5] ma/nḋra lamat riṅ majapahit

[6] koƞaṅ daṙme ḋaṙmañaṙ

[7] ki waṇī hamuwus

[8] mona ri daḷm ṗramana,

[9] tuhw alaƞĕ gañjaranira saṅ waṇi

[10] ha/soṙ darana manaḥ

[1] //0 aƞantunantun laky amatitis

[2] winiweka paraniƞ aƞeca,

[3] śaḥ sakiṅƞ āṙdi lamṗaḥhe

[4] ha/nut sadawataguṅ

[5] maƞ√ mihat saṅƞ amoṅ kapti

[6] sadagatya nambayaṅ

[7] mrik ṣumaṙ kaṙdyatu

[8] waƞini saṙwwa kusuma

[9] liṙ manaƞoni rum./wuṙywaṇi kentaki,

[10] lumraƞ anilanila

[1] ø antwanta laƞĕni maṙga radin

[2] hanut gĕg̈ĕṙ kawiṅkiṅ juraṅ

[3] heṙtambaṅ/ śumyok ṣwarane

[4] siraṅ ri kuƞkaṅ humuṅ

[5] cuṅgareret muni hawanti

[6] wany aƞuṅkuli maṙga

[7] hane tahĕn ruhuṙ

[8] haƞrik ṣwaraniṅ/ cantaka

[9] liṙ makilayu sata halasnya saṅg̈ane

[10] kady akon manoliha

[1] ø puṗuk munya santun lan kaḍasiḥ/

[2] caça mihat kadi magiraṅ

[3] meñcya ne wṛksa guṅ mak

[4] dya setra kukunyā mlas ayun.

[5] ƞṛsna koci munya raraƞin

[6] ko⟨: 26r⟩kol kadya taƞara,

[7] wilisan munya kuṅ

[8] wṛgo mnĕṅ tanṗa waly

[9] apiṇḍa kawƞan mulatan kawala girin.

[10] wwaya tṗĕṅniṅ maṙ/ga

[1] //0 lṗas lamṗahe ki surajaya

[2] kweḥniṅ pradesa keriṅ kahaṙsa

[3] śig̈ra tan ṣurud lamṗaḥhe

[4] lumakw asaƞu bañu,

[5] pi/raṅ dina luput iṅ bukti

[6] hanḋuṅkapeṅ nagara

[7] pnĕt ṣuku pyuḥ

[8] hyaṅƞ aṙka dum tiga kilyan

[9] tan kawaṙṇnaheṅ maṙgga lakunya la/kunya laris

[10] ki surawaṇī pyuḥ kakeƞelan.

[11] //0// puḥ buḃukṣaḥ //0//

[1] taƞeha kawaṙṇaheṅ wu/wusṣ

[2] aƞamo ciptamet laku

[3] halasalasan kapaƞgiḥ

[4] kalihan rasaniṅƞ ati

[5] kadya maƞgiḥ paƞabtan.

[6] lƞĕƞ a/lƞĕ hasimṗaṙ

[7] saksna rerwan kaḷson

[8] liṙ tanṗa jiwa daya woṙ

[1] ø haliƞgiḥya samahaṙja

[2] miƞkiƞākĕn bañu

[3] hinupajara/ kabeḥh iƞ

[4] anḋoṅbaṅ lan kayupuri

[5] samipa ƞāna jamiraḥ

[6] hajajaṙ lan ṗisaṅ tataṙ

[7] jaƞgakasturī siliḥ/ rok

[8] hamiḷt iṅ puçaṅ hanom.

[1] //0 tuhwaṅniṅ paraṅƞan loṙriṅ ḍukuḥ

[2] toyanya muñcaṙ haputiḥ

[3] muni gumo⟨: 26v⟩roñjoṅ

[4] haḷpniṅ wuƞkal. śwaranya suṅm

[5] <gu>muruḥ hadṛs humili,

[6] tumibeṅ paraṅroṅ

[1] ø lalaƞon tinuṇḍeṅ wa/tu

[2] pinarigi taṅ baḃatuṙ

[3] taluktak munya ƞidĕri

[4] tarate hasamaṙ sari

[5] sarasija maƞun ṣkaṙ

[6] masara ƞambyakĕn gag̈a

[7] tameṅ rawit./saṅƞ agugon

[8] ṗrataksa gawe lalaƞon.

[1] ø siraƞ amuṙwwa ḍukuḥ

[2] lalaƞṣaran sakiṅ guṇuṅ

[3] haṅlampaḥ/hī haƞawasi,

[4] nastiti tan lupeṅ sadi

[5] nitya sagiṅ raka haparab

[6] ki hamoṅraga liṙ moda

[7] paƞuṅseni woṅ manohara

[8] hambĕ/ke tan wiroda

[1] //0 biniseka haraniṅ ḍukuḥ

[2] riƞ adisukṣma rahayu

[3] kaçaṙyyan ki surawaṇi,

[4] lumitu/ hatwaṙṇani tulis

[5] halalakon ramayana,

[6] paṗateniṅ kumbakaṙṇna

[7] śurasara ri palugon

[8] tinub ḋeni wre tan katon./

[1] ø kacakreƞ ulat saṅ mu

[2] deniṅra saƞ apaluƞguḥ

[3] wikan. yen ana taẗami,

[4] sakṣana makwa mḋali,

[5] ki wa/ṇi hanāwaḥ sila

[6] wruḥ nayakaniƞ aƞeca,

[7] taṇ aluhuṙ wacanasoṙ

[8] madura sip.ta g̈inugon.

[1] ø laḥ kaky ali⟨: 27r⟩ƞgiḥha ta pukulun

[2] ḋiƞaṙyyan saṅƞ amoṅ kapti,

[3] tikaḥhi ḷson

[4] saṅ bagya riṅ ḍataṅ hasmu kusut

[5] hyaṅ kabayan wahu kamṗiṙ

[6] pi/ṇḍaniṅƞ alamoṅ

[1] //0 ki surajaya liṅnyarum

[2] tan ṗoly atanya pukulun

[3] karaniṅsun alalis

[4] ṣaƞṣaya hamoṅ, saṅ kapti,

[5] huni/ wwaṅ sakiṅ prawwata,

[6] saḥ ṣahkiṅ saƞ adituwa,

[7] haƞulati śwarani woṅ

[8] tilasiƞ amriḥ lalakon.

[1] ø ki hamoṅraga/ haluƞguḥ

[2] byaksa saṙwwa pala ṇuṅśuṅ

[3] lamṗaḥ ri saƞ añaṙ prapti

[4] duṙyyan ṗijĕtan lan magiś

[5] cacaḥputiḥ saśayadan

[6] ḋibyakweḥ waṙṇani/ raka lyan

[7] ta leleṙ kaçaṅƞ ījo

[8] laḥ ta ḍahaṙ saƞ alamoṅ

[1] ø samṗunya saji

[2] pĕpḍĕk sami haliƞgiḥ

[3] hanomma/nom wruḥ hiƞ apti,

[4] tmeṅ dasaśila yukti

[5] prasama wikan i naya,

[6] haƞiriṅ krammaniṅ tuhan

[7] ki hamoṅraga nya lon

[8] hasamun tan ṗoly aḥ/takon.

[1] //0 laḥ kaky atanḋuka skul

[2] ḋenṗrapta gwaniƞ awantur

[3] akapribudī hayo hajriḥ

[4] densakca sa/pun gigesin

[5] manawy akuṅ salaḥ rasa,

[6] ki surajaya liṅnyalon

[7] maka so kaṙyeṅƞ alamoṅ

[1] ø samṗuniƞ aḍahaṙ taṇ asa⟨: 27v⟩ntun

[2] boga wus binakta muliḥ

[3] samy aniga kaṅ woṅ

[4] kawoƞan hantiga hatanya śun

[5] maṙmaniƞ aƞeca kaki

[6] pajaṛn ta/teƞoṅ,

[7] punaṗa bapa sakaniṅ murud

[8] halalisakiṅ waṇadri,

[9] ja<t>enana teƞoṅ

[1] ø taṇn ana jarunanipun

[2] kesa hatiƞgal. ra/hayu

[3] tan wruḥ haƞapusi budi,

[4] nipun mitra saƞṣaya kaki,

[5] wikana krammaniƞ aƞeça,

[6] wruḥha laƞniṅƞ aśramma

[7] hapti/ wikana kateƞoṅ,

[8] suka dukaniƞ alamoṅ

[1] //0 riṅ guṇuṅ tanṗa baḃatuṙ

[2] hamumuṭut kaliḥ tahun

[3] haƞuratyani sa/ƞ adi¡,

[4] kaƞelan kabuntaṅ bantiṅ

[5] soṙ kaƞ ahutaṅ salaksa,

[6] ṣarira dene kapyuḥhan

[7] hudana panas linako/n

[8] hamaṛkakĕn kaƞ adoḥ

[1] ø riƞ ĕnḋi gwaniƞ aśurud

[2] nug̈rahamet sabḋa hayu

[3] manawi kakī ri wilis

[4] hakweḥ kawruḥ/hiśun kaki,

[5] riṅ kamṗud miriṅ maƞilyan

[6] kabeḥ sanak ṗagocaran

[7] riṅ niṙbayā kakĕn katoṅ

[8] haƞupadesa/ kateƞoṅ

[1] //0 sugut ḋenira muwus

[2] mĕnĕṅ tumuṅkul saṅ tamu

[3] śumimṗĕn wacana niki,

[4] yeṇn aƞucapṗa riṅƞ ati,

[5] ⟨: 28r⟩ywakĕn sanak sahĕṇḍĕkan

[6] tuƞgale¡ saki niṙbaya,

[7] hamuwuśwaraniralon

[8] manira ywaƞkĕn woƞ anom.

[1] ø /añaṙ baya praptiha mumuṭut

[2] ṗan iśun taṇ amnaṅƞi,

[3] kapuƞkuṙ deniƞoṅ,

[4] sawusiśun kesaḥ baya rawuḥ

[5] hagante saṣaka/ praptīne

[6] kawṛtane woṅ

[7] kaliƞane sira kaṅ winuwus

[8] kaṅƞ aparab ki surawaṇi,

[9] jayeṅ sastra ṛko

[1] //0 /ḍuḥ pasaṅyogyariniśun

[2] bage masku yen rawuḥ

[3] lwiṙ panuntuṇiṅ hyaṅ widi

[4] kapṛnaḥ sanak sawṛti

[5] reḥniṅ tuƞgal sapula/wa,

[6] hagĕṅ rasane wṛdḋaya,

[7] paran kawikananiƞoṅ,

[8] halamī tan maṛk mako

[1] ø lamon tan jaṇĕk īṅ guṇuṅ

[2] ya/yī haja sira laƞut

[3] haḍuḍukuha hi riṅki,

[4] haja winalaṅƞ ati,

[5] denira tan ṗaraṅ

[6] malaṙ wwantĕna hiṅri wwaṅ

[7] yen aḍahaṙ su/kĕt roṇḍon

[8] sami kinĕmbulan maṅke

[1] //0 akweḥ bayaniƞ haṅlaƞut

[2] haja kḍik ṣukanepun

[3] sarira/ yen samṗun. kṛti,

[4] midĕra ṇuṅku bummi

[5] hamet ṣukani raga,

[6] tan katkan ṗan was titaḥ

[7] priṅgadoḥ tan kĕṇa dinon

[8] hapuwa⟨: 28v⟩rā raga mayoṅ

[1] ø siśip sĕmbĕṙ kaki laku

[2] sira saṅƞ agugwaṇ ḍukuḥ

[3] hakḍik ḋeniṅ kasilib.

[4] lwiḥ mon sira bawa/ti

[5] gaƞaƞlaƞlaṅƞ ḋenagaṅsaṙ

[6] maka panudaniṅ mala,

[7] tanĕm tuwuḥ sukĕt goḍoṅ

[8] sañjataniƞ awiwikon.

[1] //0 hĕ/nḋy aƞuṙ tapa saṅ tinut

[2] haƞecalan abaḃatuṙ

[3] norana dinum ṗiniliḥ

[4] denira saṅ wus amagiḥ

[5] luƞa puna/peṅƞulatan

[6] bawatiya tanṗa sana,

[7] haƞi tuƞgal sarine woṅ

[8] nastiti juga linakon.

[1] ø ƞḋi kaṅ duḋokna sa/mi laku

[2] denira sa wruḥ hi sarīsa,

[3] ulaḥhani woṅ

[4] luhuṅ si mon wikan gĕlaṙripun

[5] saṅƞ āmriḥ sidḋa kari/hin

[6] saṅ lṗas tan katon.

[1] //0 ki surajaya ta hyun

[2] mĕnĕṅƞ amihaṙsa wuwusṣe

[3] yen aƞuçapa riƞ ati,

[4] prawikan aƞiriṅ

[5] sa/tata maḍaƞi dḋaya,

[6] śumiriṙ jñaṇa mihaṙsa,

[7] tanṗa kĕliṙ śwara winoṅ

[8] ki waṇy aƞukih hatakon.

[1] ø /aḷp wijili pamuwus.

[2] tulusakna pukalun.

[3] pamilasani ra kaki

[4] malaṙr aweta mumuri,

[5] ḍuḥ yayī samṗun maka⟨: 29r⟩na,

[6] samṗun turida riṅ manaḥ

[7] hadṙs waçaṇa teƞoṅ

[8] hataƞgĕḥ denira lamoṅ

[1] //0 hakweḥ wijili pamuwu/s

[2] ḋuranḋun sabḋanipun

[3] malaḥ śurup saṅ hyaṅ rawi,

[4] laḥ yayī maƞko muliḥ

[5] samī hasare riṅ griya,

[6] samomno deniƞ amo<la> kĕ/n

[7] hamoṅraga daya toḥ,

[8] honĕṅ hañaṙ raka wanom.

[1] ø saƞ apaliƞgiḥ wus mantuk

[2] saƞ amoṅrasmī haduluṙ

[3] prapti/ ṗammaranten kaliḥ

[4] dḋawĕg̈ ta yayy amaranti,

[5] tlas anjiṇaḥ sayana,

[6] tiḍĕm titis we kirana,

[7] prasama sare punaṅ woṅ

[8] paḍa haduḋwan ṗa/turon.

[1] //0 ki śurajaya hanuṇuṅśuṅƞ isun

[2] holiḥhira ƞurateni,

[3] jatenana teƞoṅ,

[4] manawī kapra/cayeṅ pamuwus

[5] rakanira guru hari,

[6] mapan lagī mayoṅ

[1] ø ki surajaya hamuwus

[2] ṗunapeṅƞ ucapukulun

[3] maṅsa murudā pun. yayi/

[4] maƞgiḥha waraḥ jati,

[5] saṅ gurw aƞuñci waçaṇa,

[6] satata riṅ wƞī nala

[7] tan ḋata jaty awaraḥ daṙmma tos

[8] hasewa kami ta/nṗa don.

[1] //0 tan lyan ṗaśraniṅ pamuwus

[2] ṣaṅƞ adi waraḥhiṅśun.

[3] haƞiṅ wirati kikin

[4] sarira pinatīpati

[5] ki hamoṅrag̈a waca⟨: 29v⟩na,

[6] haƞel natara lumkas

[7] wiratī haƞi linakon

[8] saṅkaniƞ amaƞgiḥha don.

[1] ø nora lyan sira la ri śun

[2] ri kunā/ dwaniƞ aṅlaƞut

[3] haƞ√kiḥha sewaka hamriḥ

[4] raina wƞi hakurati,

[5] haṅlakoni habeta ḍaƞan

[6] hamriḥ wƞiṇiṅ wacana,

[7] haƞukiḥ ka/mi hatakon

[8] kula hilaṅ budi hasoṙ

[1] //0 tan ṗwaly aƞukeḥ palakwa

[2] hamit ƞoƞ asanā batuṙ

[3] habhaṛp. ḍu/kuḥ pribudi,

[4] ḋady ana ma<ƞa>mĕṅ kampiṙ

[5] tlas kaṅ wukiṙ sagara,

[6] hanḋum amidī riṅƞ amṗaḥ

[7] haṅlamoṅ tan aṙsa gug̈on

[8] raga kasihan linakon.

[1] ø /putusi parasa wus aḷmbut

[2] niṙ kapiƞgiƞaniṅ tawi

[3] tatwani lalakon

[4] limṗadḋiṅ kagunan samṗun

[5] cakṣyuḥ salokagama/, pinaṣṭi

[6] ñumanaṇe katon.

[1] //0 irika gwaniƞ anmu

[2] sajatya wa hiriṅśun

[3] tatyaniṅ buwaṇa rusit

[4] ḍapuṙriƞ aṇuṅ winasit

[5] ṗupu/siṅ waṙṇna wiśeśa,

[6] witaṇni sabḋa rinasa,

[7] wṛcitanira sa manon

[8] hamuṙwwa gawe saṅ katon.

[1] ø maka pawini/hanipun

[2] saṅ meƞĕt ḋatan katuduḥ

[3] ḍuḥ śwapa wikana kaki,

[4] wulikĕn ḋepunabaƞkit

[5] sira saṅ wasṗadeṅ tiƞal

[6] nis.taya wruḥha riṅ sira⟨: 30r⟩,

[7] kawasa hānon tan tinon

[8] huripiṅ jagat saṅ manon.

[1] //0 rakaṇira kaky aṇuśuṅ

[2] wṛty aguru rakwa teśun

[3] kawƞan ra/saniṅƞ ati,

[4] denira wasṗadeṅƞ urip.

[5] wruḥ ṗamkasiṅ waçana,

[6] hawaraḥ jatiniṅ rupa,

[7] tumon bakti heṅ raṙrw aƞon

[8] lamon karuhan ka de/n ƞon.

[1] ø haśuwe nora katmu

[2] yen ṗitĕṇn iṅ luhuṙ guṇuṅ

[3] denṗuraṅ waṇiy aƞliḥ

[4] samṗun iƞucap tasaktīn

[5] sawaniḥ/ tuƞgaliṅ bawa

[6] jñaṇane hapaliriƞan

[7] haƞalusa waṙṇnanya woṅ

[8] milu prahiƞ awiwikon.

[1] //0 ragane paṇḍita rupa wiku/

[2] hasamaṙ mmanahe cliḥ

[3] walaka tan katon

[4] tan ramṗĕdakna kakī laku

[5] rag̈a ḍewek ṣun wañceni

[6] tan mulateṅƞ adoḥ/

[1] ø ki surajaya śumahuṙ

[2] hakḍik siṣipāṇiśun

[3] manira kaky aƞulari

[4] waniḥ saṅƞ atakitaki

[5] hakweḥ wiku nora tapa,

[6] walakā waṙṇna/ paṇḍita,

[7] bawane depungawe soṅśoṅ

[8] budeneku hakaki cloṙ

[1] //0 nora lyan ḋenagu ha/g̈u

[2] sagupnya numbak anumṗu

[3] tĕguḥ kaṅ denrasani,

[4] pulukĕt lawan ṗaciṙ

[5] lwiḥ lamon kasaḍaƞan

[6] ḋaluwaṅ taṇ iƞ unaƞa

[7] ka⟨: 30v⟩la wisaya winowoṅ

[8] laku tapā sayakty adoḥ

[1] ø norana kapahenipun

[2] riƞ are lawan ri guṇuṅ

[3] maƞka/naha saṅƞ āƞawasi,

[4] ṣatata guƞakĕn waṅsit

[5] ẗaṇ atut gĕlaṙ ñumana,

[6] habaḃaru holiḥ sa wulan

[7] milu haƞrasani kuwoṅ/

[8] raga winastu tkeṅ don.

[1] //0 pari polahe tan ketaṅ

[2] pañcanḋriyane śumaput

[3] hamilt amig̈nani/

[4] tṛṣna lulut aṅranĕhi,

[5] ƞāśiḥ lulut aṅrajaḥ tamaḥ

[6] ragaṇe dengawe hedan

[7] midĕr aƞon ṗujañ caron

[8] hamet u/taṅ gawenya woṅ

[1] ø yeṇ ana lbaḥ hasuṅśuṅ

[2] puṗuji manahe koñjuk

[3] ṗaksa munaḥ danakitri,

[4] hapan tu/ƞgal sakiṅ pṛtiwi

[5] syapaweḥ sapa sinuƞan

[6] tuƞgal. wṛtiniṅ sarira,

[7] mantraṇe lamon aƞeṇḍoṅ

[8] sariniṅƞ imul ginu/gon.

[1] //0 kaliƞane kaki laku

[2] saṅ wruḥ pamĕgatiṅ wuwus

[3] makiṇn ajana hiƞ isṭi,

[4] taṇn ana winas./tu lwiḥ

[5] punapa ƞelaṇiṅ śabḋa

[6] pan tanṗa saƞu sayatra

[7] haja ƞucap. dḋene katon

[8] kukuse mlĕk sakiṅ doḥ

[1] ø u⟨: 31r⟩tamaṇiṅ tapa mo¡n katmu

[2] galuga hasuśun sari,

[3] nari taƞ āmriḥ don

[4] hakweḥ wwoṅƞ aƞucap laṗat lĕbut

[5] haƞi/ si tan aṇāniṅ bukti,

[6] raga tumoṇḍol

[1] ø ki surajaya liṅnyarum

[2] wus kramaṇiṅ woṅ tumuwuḥ

[3] suka dukā manaḥ niki,

[4] samṗuṇiƞ uniƞa ka/ki,

[5] balikan tulusṣakna

[6] haywa miroṅ

[7] śuda rasanyatiniƞoṅ

[1] //0 haja saƞṣaya hariśun

[2] malaṙ kapaƞgiḥ/ya ḷka

[3] saƞkaneƞ ati wiƞit

[4] samṗunya yayi walaƞ ati,

[5] salaḥ tuƞgal kawasaha,

[6] rakaṇira milw abuƞaḥ

[7] haƞĕntasā śarirani/ƞoṅ

[8] mewĕḥ hulaḥ riṅ wwaṅƞ anom.

[1] ø tanṗa kliṙ denya muwus

[2] wĕƞaṇiṅ daṙmma rahayu

[3] ki hamoṅraga sujati,/

[4] ki waṇy arisun kaki

[5] taṇn akweḥ sabḋa ƞuniƞa

[6] swapa witi kamoksaṅkan

[7] ḋuk sira humori saṅ katon

[8] taṇ adoḥ pṛnahe/ koṇno

[1] //0 siramriḥ śabḋa rahayu

[2] hapan sira yayi wwitīpun

[3] bapaneḥ lamon kasilib

[4] ṗan sara/ witira sanḋi¡,

[5] śwapamet ṣwapeƞulatan

[6] tuƞgal wijiliṅ sarira,

[7] kaƞ akweḥ bapa makwa niṙ don

[8] magĕṅ pamastuṇiṅ kuwoṅ

[1] ⟨: 31v⟩ ṇ kamulaṇi_ ky aharanipu

[2] śarirakna ywa kumuḥ

[3] puṇika wṛdinĕn maneḥ

[4] patitisniƞ √ri

[5] paṅrupkiṅ tigamaya,

[6] sari/ra tan kakĕmulan

[7] koruƞan maṅkin tan katoṇ

[8] niṙ sakiṅ jat mur adoḥ

[1] //0 madyaṇī wƞi yasapun samun

[2] tiḍĕmniṅ sakutukutu

[3] ki sura/jaya mamaƞgiḥ

[4] mas miraḥ komala manik

[5] winaraḥ jatiniṅ sabḋa,

[6] taṇ aƞel wus katarima,

[7] katmu saƞṣayanya/ woṅ

[8] musṭikaniṅ rag̈a winoṅ

[1] ø tan koṇiƞaheṅ pamuwus

[2] ri wƞi paƞucapisun

[3] ki śurajaya winisik

[4] ḋeṇira ki hamoṅbudḋi

[5] hnĕṅ/ƞakna saksana,

[6] gantyaṇiṅ jñaṇa ƞambara

[7] hanḋalame śwaranyawoṙ

[8] dḋorani kawy apet laƞon.

[1] //0 ki daṙ/mmakawi waly anaṇeṅ śun

[2] saśomaḥ tan lyan kahisṭi

[3] ki hamoragadoḥ,

[4] alami tan mareṅ ḍukuḥ

[5] satahun tanṗa tutuwi,/

[6] honĕṅ brata wiro

[1] ø awuƞuhā anakisun

[2] ṗarawan aja boturu

[3] hataƞī ni tejasari,

[4] haṅlusṣ a/mimiru wastra

[5] hamuwus tan karakasa,

[6] grahita rasaṇiṅ manaḥ

[7] hapiṇḍa maras kateƞoṅ

[8] sarira lupa tan wri ton.

[1] //0 a ⟨: 32r⟩ tutuṙ śupnanipun

[2] haƞipi hala katesun

[3] ṗaraniṇ ipenira nini,

[4] haƞipi hana woṅ prapti

[5] hamaya naga duk./ tka

[6] hatma<ha>n wulan

[7] lagi haburu hiṅri ƞoṅ,

[8] hamiḷt ḋadi tan katon.

[1] //0 haparan waṙṇane woṅƞ iku

[2] paṇḍita hanomm a/bagus

[3] jatmika solaḥ niki,

[4] kajahit rasaṇīƞ ati¡

[5] wṛtinya nukṣmakĕn riṅma

[6] tan tutug̈ ḋenya wacaṇa,

[7] hanuli/ luƞa tanṗa wot

[8] haƞalamalami panon.

[1] ø ana den saƞṣayā hanakīsun

[2] ṣupnanireku nini,

[3] laḥ samunĕn maƞko/

[4] wus aja sinabḋa kaṅ puniku

[5] dulurana sakiṅ bakti,

[6] puja brata winoṅ

[1] ø kantuna kitanakiṅsun

[2] maṇira tiñjowa/ ḍukuḥ

[3] halawas kakaƞira nini,

[4] halawas iśun tan ṗrapti,

[5] mara heṅ ki hamoṅraga,

[6] hagug̈wan iƞ adisukṣma,

[7] halami ƞoṅ taṇn ani/ñjo

[8] karuƞwa laba ki hamoṅ

[1] ø baṅḃaṅ wetan ṗun titimuṙ

[2] ka sata kukuluyu